تەکنیکی فۆتۆگرافی

چەند ڕێنماییەک هەیە کە دەتوانیت بەکاری بهێنیت بۆ باشترکردنی پێکهاتەی وێنەکانت، کە هەزاران ساڵە لە هونەردا بەکار هێنراون و بەڕاستی یارمەتیدەرە بۆ گەیشتن بە پێکهاتەی سەرنجڕاکێشتر. بە تەکنیکە هەرە ناسراوەکەی ‘پێکهاتن’ـەوە دەست پێ دەکەین: یاسای سێیەمەکان.

1- یاسای سێیەم کەواتە من تازە پێم وت کە هیچ یاسایەکی سەخت و خێرا نییە کاتێک کە دێتە سەر پێکهاتن و دواتر یەکەم شت کە من لەسەری دەنووسم ‘یاسای سێیەمە.
‘ یاسای سێیەم زۆر سادەیە تۆ چوارچێوەکە دەکەیتە 9 لاکێشەی یەکسانەوە؛ 3 لەسەر و 3 بۆ خوارەوە وەک ئەوەی لە خوارەوە نیشان دراوە. زۆرێک لە بەرهەمهێنەرانی کامێرا لە ڕاستیدا توانایان لەخۆ گرتووە بۆبیرۆکەکە ئەوەیە کە توخمە گرنگەکانی دیمەنەکە بە درێژایی یەک یان زیاتر لە هێڵەکان دابنێیت یان ئەو شوێنەی هێڵەکان تێکەڵ دەبن. ئێمە مەیلی سروشتیمان هەیە کە بیەوێت بابەتی سەرەکی لە ناوەڕاستدا دابنێین. دانانی لە ناوەند بە بەکارهێنانی یاسای سێهەم زیاتر لەوەی کە نابێتە هۆی پێکهاتەیەکی سەرنجڕاکێشتر بیرۆکەکە ئەوەیە کە توخمە گرنگەکانی دیمەنەکە بە درێژایی یەک یان زیاتر لە هێڵەکان دابنێیت یان ئەو شوێنەی هێڵەکان تێکەڵ دەبن. ئێمە مەیلی سروشتیمان هەیە کە بیەوێت بابەتی سەرەکی لە ناوەڕاستدا دابنێین. دانانی لە ناوەڕاستدا بە بەکارهێنانی یاسای سێهەم زیاتر لەوەی کە نابێتە هۆی پێکهاتەیەکی سەرنجڕاکێشتر.
2- پێکهاتەی ناوەند و هاوتەریبی یەکێک لە باوترین ئامۆژگاریەکانی پێکهاتەی هەر وێنەگرێکی دەستپێکەر وەردەگرێت ئەوەیە کە بابەتەکە لە “ناوەندی مردوو” دەربهێنیت. بەڕاستی دانانی بابەتەکەت لە ناوەڕاستی چوارچێوەکە لەوانەیە ئاسانترین و ئاشکراترین شت بێت کە زۆر جار وێنە بێزارکەر و دڵنەویستکەرەکان ئەنجام دەدات. ئایا ئەمە هەرچۆنێک بێت، مانای ئەوەیە کە هەرگیز نابێت بابەتەکە ناوەند بکات؟ بێ گومان نا! پێکهاتەی ناوەند شتێکی زۆر ئاسانە بۆ ئەنجامدانی، لەگەڵ ئەوەشدا، زۆر قورسە کە بە باشی ئەنجامی بدەیت. با بزانین چۆن دەبێ لەوانەیە پێشتر بیستبێتی هیچ یاسایەکی پێکهاتەی توند لە وێنەگرتندا نییە، تەنیا ڕێنماییەکان (تەنانەت یاسای بەناوبانگی سێهەمیش یاسایەکی ڕەها نییە سەرەڕای ناوەکەی!). ڕێنماییەکان یارمەتیدەرن بۆ ئاڕاستەکردنی وێنەگرە دەستپێکەرەکان بەرەو ئەو شتەی پێی دەڵێین پێکهاتەیەکی هاوسەنگ. بۆیە کاتێک فێر بوویت کە چۆن بابەتەکەت لە ناوەند دەربکەیت، کاتی تاقیکردنەوەیە و بیهێنیتەوە ناوەوە، هەرچۆنێک بێت، ئەم جارە وێنەیەک لەوانەیە مەزاجی زۆر جیاواز بگوێزێت هەموو وێنەکان پێویست ناکات داینامیک بن. پێکهاتەی ناوەند یارمەتی دەدات بۆ جەختکردنەوە لە جێگیری دیمەنەکە.
3- بەرژەوەندی و قووڵایی پێشەوە پێشەکی بەهێز یەکێکە لە سادەترین ڕێگاکان بۆ دروستکردنی وێنەی قووڵ و سێ ڕەهەندی. کاتێک تۆ وێنەیەک دروست دەکەیت و تۆزێک زۆر تەخت دەچێت، بە سادەیی هەندێک بەرژەوەندی پێشەکی زیاد دەکات دەتوانێت دەستبەجێ قووڵایی باشتر بکات. بۆ نموونە کۆمەڵێک دار لە کێڵگەیەکدا وێنا بکەن، هەموو لە یەک ڕیزدا وەستاون کەواتە چۆن وەهمی قووڵی دروست دەکەیت؟ بە توخمی بەهێزەوە لە پێشەکیدا. بۆ نموونە، کۆمەڵێک دار لە کێڵگەیەکدا وێنا بکە، هەموویان لە یەک ڕیزدا وەستاون. ئەگەر وێنەیان بگریت، ئەوا زیاتر یان کەمتر لەیەک دەچن – قەبارە و دووری و تیژییەکەیان وەک یەک دەبێت و پێکهاتەکە لەوانەیە تەخت و ستاتیکی بێت. هەرچۆنێک بێت، ئەگەر تێڕوانینەکەت بگۆڕیت و لە لایەکەوە چرکاندن لە درەختەکان بکەیت، هەموو شتێک دەگۆڕێت. دارێک نزیکتر دەبێت و لەبەر ئەوە گەورەتر دەبێت، لەکاتێکدا درەختەکانی تر لە بەراورددا بچووک دەبنەوە. ئێستا، دیمەنەکان دەتوانن زۆر توخمی شاراوەی پێشەوەیان هەبێت. بۆ نموونە، تۆ دەتوانی کامێراکەت دابەزێنیت بۆ تێکەڵکردنی بەرد، گوڵ، یان هەر شتێکی تر لەسەر زەوی. ئەو بەکارهێنانی پێشەکی دەبێتە هۆی دابینکردنی خاڵێک بۆ ئەوەی چاوی بینەر بچێتە ناو وێنەکە و هەر هێڵێک لە پێشەوە دروست دەبێت چاوی بینەر بەرەو زەمینەی ناوەڕاست و باکگراوند ئاراستە دەکات.
4- چوارچێوە لەناو چوارچێوەکە پێویست ناکات چوارچێوەکان فیزیکی بن؛ تۆ هەمیشە دەتوانیت ڕووناکی و سێبەر وەک چوارچێوەیەک بەکار بهێنیت. بەدوای ئەو ناوچانە بگەڕێ کە دەوری ئەو شتەی کە تۆ لەسەری تیشک دەدەیت. بە وریاییەوە خۆت و بابەتەکەت بۆ زیادکردنی کاریگەریەکە. توخمەکانی دەرەوەی فۆکوس هەروەها دەکرێت بەکاربهێنرێن بۆ دروستکردنی چوارچێوەکان. کاتێک ئۆبجێکت هەیە لە پێشەوە کە چوارچێوەیەکی تەواو لە دەوری بابەتەکەت پێکنەهات، بە سادەیی فراوانێک هەڵبژێرە ڕاهێنان بکە بەدوای چوارچێوەدا و، تۆ دەست دەکەیت بە بینینیان لە هەموو شوێنێک. کاری وێنەگرەکانی تر بخوێنەوە و بزانە چۆن کار دەکەن لەگەڵ چوارچێوەکان. گەڕانێکی خێرای وێنە لەسەر هێڵ بکە بۆ نموونەکان، و بەم زووانە دەبینیت چەند وێنەگرێک بە چوارچێوەوە خەیاڵ دەکەن! پاشان بە کامێراوە بڕۆ دەرەوە. وەک هەر شتێک، زیاتر چوارچێوەیەک لە چوارچێوەی فۆتۆگرافیدا ئەنجام بدەیت، ئاسانتر دەبێت. ئەرکی دروستکردنی چوارچێوەیەک لە چوارچێوەیەکدا دابنێ هەر جارێک کە سەرت بۆ چرکاندن دەبێ بەو شێوەیە دەست بە ڕاهێنان بە خۆت دەکەیت بۆ بینینی ئەو دۆخەی کە دەتوانیت ئەم تەکنیکە پێکهاتەیە بخەیتە ناو کارەکەتەوە.
5- . هێڵە پێشەنگەکان وێنەگرە باشەکان توانای دروستکردنی وێنەیان هەیە کە بە شێوەیەکی سروشتی چاوت ڕادەکێشن بە درێژایی هێڵە لاوەکیەکان، بۆ خاڵێکی تەوەری دیاریکراو. بۆ گەیشتن بەم کاریگەریە، زۆرێک لە وێنەگرە شارەزاکان ئامرازێکی پێکهاتەیی بەکار دەهێنن کە بە هێڵی پێشەنگ ناسراوە. هێڵە پێشەنگەکان زۆر کاریگەرن لە ئاراستەکردنی سەرنجی بینەر، و فێربوونی چۆنیەتی بەکارهێنانیان زۆر باشتر دەبێت لە پێکهاتەی فۆتۆگرافی تۆ هێڵە پێشەنگەکان ئەو هێڵانەن کە لە وێنەیەکدا دەردەکەون کە لە لایەن وێنەگرەوە چوارچێوەبەندی کراوە و دانراون بۆ ڕاکێشانی چاوی بینەر بەرەو خاڵێکی دیاریکراوی بەرژەوەندی. ئەم هێڵانە زۆرجار چاوی بینەر لە ئاراستەیەکی دیاریکراو یان بەرەو بەشێکی دیاریکراوی وێنەکە دەکێشن. کاتێک کە تۆ پەرە بە شارەزایی فۆتۆگرافی دەدەیت، گرینگە کە جیاوازی نێوان هێڵە پێشەنگەکان و ڕێڕەوەکان بزانیت. هەردوو هێڵە پێشەنگەکان و ڕێڕەوەکان تەکنیکی پێکهاتەین کە هێڵەکان بەکاردێنن بۆ ڕاکێشانی چاوی بینەر بەرەو شتێک و وێنایەک هەست بە تێڕوانین دەکەن. جیاوازیەکە ئەوەیە کە جیاواز لە هێڵە پێشەنگەکان، ڕێڕەوەکان وەک ئامرازێکی پێکهاتەیی کار دەکەن کە هەمیشە چاوی بینەر دەکێشێت بۆ هێڵی ئاسۆیی. هێڵە پێشەنگەکان زۆر گونجاون کە دەکرێت بەکار بهێنرێت بۆ ڕاکێشانی بینەر بۆ تەوەرێکی سەرەکی.