دادگەی بەرهەمهێنانی ستەم

‎هاودەنگ فارووق

دادگەی فیدراڵی، ئەو بڕگە و ماددانەی دەستوور هەڵدەبژێرێت، كە لەبەرژەوەندیی خۆیان و قۆرخكردنی دەستەڵاتەكانە لەبەغدا، بەشێوەیەكی كۆنكرێتی جێبەجێیان دەكەن و بوار ناهێڵنەوە بۆ هیچ ئیجتیهادێكی دەستووریی و یاسایی دیكە، لەڕێگەی دادگەی فیدراڵییەوە، هەموو نەخشە سیاسییەكانیان هەنگاو بەهەنگاو دەبەنە پێشەوە.
دادگەی فیدراڵی خەریكە بەتەواوی دەبێتە بەدیلی حكوومەت و پەرلەمان، لە ورد و درشتی كێشە ئیداری و سیاسی و مالییەكانیشدا، قسەی هەیە، بڕیار دەردەكات، ئەوەش بەئەنقەستە، ئەگینا لەهیچ قۆناغێكی ژیانی كۆمەڵگەی عێراقیدا، نەدیتراوە، سەقافەتی دەستووری گەیشتبێتە ئەو ڕادەیەی كە ئێستا دەیبینین!
بڕیارەكانی ئەو دادگەیە، ستەم بەرهەم دێنێت وەك ئەوەی دادوەرە كوردەكە بە شێوەیەكی تۆكمە و لەدیدێكی یاسایی و دەستووری موجەڕەدەوە ڕوونی كردەوە.
دادگەكە پێچەوانەی پەرژەوەندییەكانی خەڵكی كوردستانە. نەك هەر ئەوە، بەڵكوو دادگەكە پێچەوانەی بەرژەوەندیی عێراقیش ڕەفتار دەكات، چونكە بەرژەوەندیی عێراق لەوەدایە كورد هەست بە پەراوێز و چەوساندنەوە نەكات و هانی نەدەن بۆ دووركەوتنەوە لەعێراق.
دادگەكە بۆ ئەوە دانراوە، كە دادبینیی كێشەكانی هەمووان بكات، كەچی بووەتە میكانیزمێكی ئاشكرا بۆ دژایەتی هەرێمی كوردستان و جێبەجێكردنی ئەجێندای سیاسی و دەرەكی، ئاخر تەنها یەك بڕیاری نەداوە لەبەژەوەندیی كوردستان بێت؟ ماقووڵە هیچ دۆسیەیەك لەبەرژەوەندیی كورد نەبووبن؟
لەبەرهەموو ئەو حاڵە بەدحاڵە، سەرەتای هەرەسی ئەو دادگایە دەستپێكرد، به دەستبەرداربوونی دادوەر عەبدولڕەحمان سلێمان زێباری لە دادگەی بەناو فیدڕاڵیی عێراق، سەلمێنرا ئەم دادگەیە سیاسییە و قورمیش کراوە، ئەو دادوەرە بەڕێزەش مێژوویەكی درەوشاوە و هەڵوێستێكی كوردانە و ویژدانێكی ئاسوودەی بۆ خۆی و گەل و نیشتمانەكەی تۆمار كرد. هیوادارین دوای ئەو، سەرۆككۆمار و دادوەرە كوردەكەی دیكە و هەموو نوێنەرانی كورد وەک هەڵوێست وەرگرتنێک بكشێنەوە.