ماده‌ی ئاسن یەكێكە لە كانزا گرنگانەكان بۆ جه‌سته‌ی مرۆڤ له باره‌ییه‌وه (د. كامەران ڕەسوڵ ژاژڵەیی – پسپۆڕی زانستی خۆراك) سووده‌كانی به‌چه‌ند خاڵێك ده‌خاته روو:
1. پێكهاتووەیەكی سەرەكی مادەی هیمۆگڵۆبینە لەناو خرۆكە سوورەكانی خوێن.
2. پێكهێنانی مادەی مایۆگڵۆبین لە ماسولكەكاندا.
3. ڕۆڵێكی گرنگی هەیە لە دروست كردنی چەندین ئەنزیم و هۆرمۆن و كاریگەری بنەڕەتی هەیە لە سەر زۆر كارلێكە بایۆلۆژیەكانی جەستەی مرۆڤ.
(د. كامەران ڕەسوڵ ژاژڵەیی )، له‌باره‌ی هۆكارەكانی كەمی ماددەی ئاسن له جه‌سته‌ی مرۆڤ ده‌ڵێت”
1. زۆر بوونی پێویستییەكانی لەش : ئەو ساوایانەی تەنها شیری دایكیان دەخۆن، منداڵان لە قۆناغی گەشەكردندان، ئەو منداڵانەی هەندێك نەخۆشی درێژخایەنیان هەیە، خانمان لە كاتی سكپڕیداو خانمانی شیردەر.
2. لە دەستدانی مادەی ئاسن بە هۆی خوێن بەربوون و نەزیفە‌وە:
– خانمان لە كاتی سوڕی مانگانە.
– نەزیفی داخلی : لە ئەنجامی هەندێ نەخۆشی قورحەی گەددەو دوانزەگرێ و قۆڵۆن، شێرپەنجەی كۆئەندامی هەرس و منداڵان و گورچیلە، مایەسیری و قڵیشی ناو كۆم.
– زۆر بەكارهێنانی هەندێ دەرمان وەك حەپی ئەسپرین و ڤوڵتارین.
– ئەو كەسانەی بە شێوەی بەردەوام خوێن دەبەخشن.
3. نەخواردنی ئەو خۆراكەی دەوڵەمەندن بەماددەی ئاسن بە تایبە‌‌ت جگەرو گۆشتی سوورو ماسی و هێلكەو پاقلەمەنیەكان بە هۆی هەژاری و كەمی هۆشیاری تەندروستی و كەمی ئیشتیها، شێوازی خواردنی ناتەندروست، ڕێجیم كردن بۆ ماوەیەكی دوورو درێژو بە شێوەیەكی نازانستی.
4. سوود وەرنەگرتن لەو مادەی ئاسنەی لە خۆراك دایە؛ بە بۆنەی :
– هەندێك لە نەخۆشیەكانی ڕێخۆڵە وێنەی نەخۆشی گەنم و سك چوونی درێژخایەن.
– تووشبوون بە هەندێك جۆری كرمی مشەخۆر.
– نەخواردنی ئەو خۆراكانەی كە یارمەتی لەش دەدەن زیاتر سوود لە سەرچاوە خۆراكیەكانی ئاسن ببینێت وەك میوە بە تایبەتی مزرەمەنییەكان.
– خواردنەوەی چاو قاوە یەكسەر دوای خواردن : پێویستە بەلایەنی كەمەوە دووای دوو كاتژمێر لە ژەمەكانی خواردن بخورێنەوە.
– دوای هەندێك نەشتەرگەری لابردنی ڕێخۆڵە.
– زۆر بەكارهێنانی هەندێك دەرمان لەوانە دەرمانی دژ ترشەڵۆكی گەدە.