هاودەنگ فارووق
لەمڕۆژانەدا جارێكی دی مامەڵەی خراپی حكوومەتی عێراق لەگەڵ پرسی مووچەی كوردستان بووەتەوە ڕۆژەڤ . ئەڵبەتە سەرۆك بارزانی لە پەیامێكێدا خەتی گشتی ئەم بابەتەی دەستنیشان كرد و، گڵۆپی سووری بۆ ئەوانە هەڵكرد كە ئەم یارییە نادروستە لەدژی كوردستان دەكەن.
مووچە مافێكی سەرەتایی بێ چەندو چوونە. ئەوە كێ و كام لایەنە مووچە دەكاتە منەت و كارتی فشار و میكانیزمی شكاندنی شكۆ؟ چۆن مووچە دەكرێتە كارتی سیاسی؟ ئەوە ئەو پرسیارەیە كە پێویستە هەموو هاووڵاتییەك لەخۆی بكات. بەرلەوەی وەڵامی ئەو بابەتەش بدرێتەوە، ڕاستییەك هەیە پێویستە وەك ڕۆژی ڕووناك لەبەرچاومان بێت، ئەویش ئەوەیە: مووچە كرێیە، كرێی كارێكە كە مرۆڤێك بۆ بژێوی ژیانی دەیكات، ئەوە مەگەر ڕێگرییەكی شەخسی هەبێت، یان كەموكووڕییەكی شەخسی، ئەگینا هیچ هێز و دەستەڵاتێك ناتوانێ مووچە ڕابگرێت.
ئاخر حاڵەتەكانی ڕاگرتنی مووچەش لەیاسادا زۆر بەڕوونی باسكراون، بەڵام لەوەش گرنگتر ئەوەیە: مووچە پرسێكی تاكەكەسییە، كێیە دەیكاتە پرسێكی گشتی؟ مووچە تەنها لەكاتێكدا دەبڕێت كە “موجبێكی یاسایی” هەبێت، وەك ئەوەی فەرمانبەرەكە كەمتەرخەم بێت، یان فەسڵ بكرێت، كەچی دەبینین، عێراق مووچە دەكاتە پرسێكی گشتی و، پێكەوە مووچەی هەموو فەرمانبەرانی كوردستان دەبڕێت، یان دوای دەخات.
ئیدی یاری بەئیرادەی هەموو خەڵكی كوردستان دەكات. وەك ئەوەی فەرمانبەرانی كوردستان پێكەوە، یەك كەتنیان كردبێت كە لەیاسادا سزاكەی بڕین یان ڕاگرتنی مووچە بێت. بێگومان ئەوە پێچەوانەی هەموو بنەمایەكی یاسایە.
بۆیە تاكە مەبەستی عێراق ئەوەیە شەڕی نەتەوەیەك بكات و، ئیرادەی سەرجەم فەرمانبەرانی كوردستان پێكەوە بشكێنێت و، لەوێشەوە گوشارێكی قورس بخاتە سەر هەرێمی كوردستان، بەهیوای ئەوەی شكست قەوارەی كوردستان بهێنێت.
ئیدی لێرەوە بابەتەكە لە جوغزی یاسا و لۆژیك و مافی تاكەكەس دەردەچێت و، دەچێتە قاڵبی شكۆ و كەرامەتی نەتەواییەتییەوە. كەلە ڕاستیدا یەكەم تاوانی بڕینی مووچە ئەوەیە كە سزایەكی جەماعییە و، كۆی مووچە خۆرانی كوردستان، لەبەر ئەوەی كە كوردن، سزا دەدرێن.ئایا بابەتێكی لەو شێوەیە، كە بۆ شكاندنی ئیڕادەی گەلی كوردستانە، چ خوێندنەوەیەكی دیكە هەڵدەگرێت جگەلەوەی كە بەئاشكرا دیارە بۆ شكاندنی كەرامەتی میللەتێكە؟ هەر بۆیە سەرەتا بۆ ناوخۆی كوردستان، كاتێ پرسیارەكەمان ئەوە دەبێت: كەرامەت یان مووچە؟ ئەوە بەو مانایە نییە كە مووچەمان ناوێت، بەڵكو وەكو ئەو زیندانییەیە كە خواردنی لێدەكەن بەچەكێك بۆ شكاندنی ئیرادە، ئەویش ماندەگرێت، ململانێی ئیرادە دەكات، نەك بەو مانایە بێت كە خواردنی پێویست نییەو نایەوێت، بەڵكو مادەم نان دەكرێتە چەكی شكاندنی كەسایەتی و ئیرادە، بەناچاری مان دەگرێت و ئیرادەی ڕادەست ناكات.بۆ دۆزی نەتەوەیش هەمان بابەت ڕاستە. هیچ نەتەوە و كۆمەڵگەیەك نییە چۆك دابدات لەبەرانبەر ناهەقییەكی زاڵمانەی لەم جۆرە. بەڵام ئەوەی لێرەدا بۆ كورد بووەتە مایەی ئاڵۆزكردنی دۆخەكە، ئەوەیە میدیایەكی نابەرپرس تێگەیشتنی ڕاستەقینە لەو پرسە تێكەڵ و ئاڵۆز دەكەن.هیچ كەسێك كوردی نەخستۆتە بەردەم بژاردەی یان مووچە هەڵبژێرە یان كەرامەت، بەڵكو ئەوە بەشێك لەو میدیا كوردییانەیە كەبۆ تێكدانی پرسەكە و ئاڵۆزكردنی تێگەیشتن لەچارەسەر، پەنا بۆ ئەو درۆ و ئاوەژووكارییە دەبەن. ئاخر ئەگەر نیازێك بەو ئاقارەدا هەبێت، بێگومان لە بەغدایە كە مووچەی كردۆتە كارتێك بۆ شكاندنی كەڕامەتی نەتەوەی كورد. بۆیە ئەوانەی كوردی خاوەن شكۆو ئیڕادەن، لەخۆیان دەپرسن: مووچە یان كەڕامەت؟ خۆ ئەگەر لەبری مووچە، هەر بابەتێكی دیكەیش بكرێتە میكانیزمی شكاندنی كەڕامەت، بێگومان مرۆڤی ساغڵەم و كوردی ڕەسەن و ڕاستەقینە، هەر كەڕامەت هەڵدەبژێرێت، بۆ ئەوەی هەم مووچە مسۆگەر بكات و هەم كەڕامەت.