غەفوور مەخمووری لە رێوڕەسمێکدا (9) کتێبی خۆی دەناسێنێ و پێشکەشی خوێنەرانی دەکات

ئێوارەی دوێنێ ٤ / ٥ / ٢٠٢٥، لە شاری هەولێر، غەفوور مەخمووری سكرتێری گشتیی YNDK لەلایەن یەکێتی نووسەرانی کورد میوانداری كرا و، لە رێوڕەسمێکدا (٩) کتێبی چاپکراوی خۆی ناساندو پێشكەشی ئامادەبووانی كرد.

ئێوارەی دوێنێ لە شاری هەولێر، غەفوور مەخمووری سكرتێری گشتیی یەكێتی نەتەوەیی دیموكراتی كوردستان YNDK لەلایەن یەکێتی نووسەرانی کورد میوانداری كراو، بە ئامادەبوونی ژمارەیەكی زۆری كەسایەتیی سیاسیی و ئەكادیمی و نووسەرو رۆشنبیرو رۆژنامەڤان رێوڕەسمێکی بۆ ناساندن و خستنەڕوو و واژۆکردنی (٩) کتێب بۆ رێکخرا، لەسەرەتای رێورەسمەکەدا شاعیر و نووسەر بەڕێز مەسعوود پەرێشان بەناوی یەکێتی نووسەرانی کورد بەخێرهاتنی ئامادەبووانی كرد و، باسی لە گرنگی رۆڵی غەفوور مەخمووری لە بواری نووسین و بزاڤی رۆشنبیری کوردستان كرد، ئنجا مەخمووری وێڕای بەخێرهاتنكردنی میوانان خۆشحاڵی خۆی بۆ ئەو میوانداری و ئامادەبوونی میوانان دەربڕی و سوپاسی یەکێتی نووسەرانی کوردی كرد بۆ رێكخستنی ئەو دیدارە لەگەڵ ئامادەبووان، دواتر کورتەیەکی سەبارەت بە ناساندن و ناوەڕۆکی کتێبەکان پێشکەشکرد و، وتی: (زۆر جار وتوومە نووسین زادەی هەست ‌و بیرە ؛ وەك چۆن كار زادەی بیرو بازووە، هەر نووسینێكیش گوزارشت لەسەردەمی خۆی دەكات ‌و بەرهەمی هەستكردن ‌و بیركردنەوەی نووسەرەكەیە لەسەردەمی خۆیدا، ئەو بەرهەمانەی بەردەستی ئێوەی بەڕێزیش هەوڵەكانی بەندەیە لە بواری نووسیندا هەر هەوڵێكیش زادەی سەردەمی خۆیەتی ‌و توانای خاوەنەكەی لەو سەردەمەدا دەخاتەڕوو، ئەو ٩ کتێبەی کە ئەمڕۆ پێشکەشی ئێوەی ئازیزو خۆشەویستی دەکەم لە سەردەمی جودا جودا نووسراون و ئامادەکراون و، رەنگدانەوەی واقیع و سەردەمی خۆیانن.).
مەخمووری باسی لەوە کرد کەوا کتێبەکان بە زمانی کوردی و عەرەبین، کتێبە عەرەبییەکان زیاتر ئاراستەن بۆ ناوەندی عەرەبی بۆئەوەی زیاتر ئاشنای ئەدەب و رۆشنبیری و پرسی گەلی کوردستان بن، غەفوور مەخمووری ئاماژەی بەوەدا کەوا چارەسەری بنەڕەتی پرسی گەلی کوردستان تەنها سەربەخۆیی کوردستانە و پێویستە ئەو پەیامە راشکاوانە بگاتە رۆشنبیران و ناوەندە عەرەبییەکان، بۆ ئەوەی ناوەندە عەرەبییەکان لەو پەیامەی کورد بگەن، وتی: (بێگومان ئەزموونی نزیكەی سەد ساڵ بەیەكەوە ژیانمان لەگەڵ عەرەبی عێراق ئەوەی بۆ هەموو لایەك سەلماند كەوا گەلی كوردستان چیتر ناتوانێت لە چوارچێوەی نەخشەی تاشراوی عێراقدا بمێنێتەوە، لەبەرئەوەی دەسەڵاتی عەرەبی سووننەی عێراق لەماوەی نزیكەی هەشتا ساڵی حوكمی خۆیدا ئەوەی توانی لە دژی كورد ئەنجامیدا، لەدوای رووخانی رژێمی بەعسیش لە بەهاری 2003 دا، كە عەرەبی شیعەی عێراق دەسەڵاتیان گرتە دەست، دیارە دەسەڵاتی شیعەش ئەوەی توانیان لە دژایەتی گەلی كوردستان ئەنجامیاندا و بەردەوامن، دوا سیاسەتیشیان سیاسەتی پەراوێزخستن و سنووردارکردنی دەسەڵاتەکانی هەرێمی کوردستان و جێبەجێکردنی سیاسەتی برسیکردنی خەڵکی کوردستانە، بۆیە ئەو واقیعە تاڵەو ئەو مێژووە پێماندەڵێت کەوا چارەسەری بنەڕەتی پرسی گەلی کوردستان تەنها سەربەخۆیی کوردستانە.).
مەخمووری لە درێژەی بابەتەکەیدا؛ رەخنەی لە دەسەڵاتدارانی ئێستای عێراق گرت و، وتی: (دەسەڵاتی ئێستای عێراق ئەگەر هەمان دەسەڵاتی بەعسی فاشی هەبێت، تاوانی زۆر گەورەتر بەرامبەر گەلی كوردستان ئەنجامدەدەات، ئێستا كە دەسەڵاتی تەواوی نیە ئەو تاوانانە ئەنجامدەدات، ئەی باشە كە بەهێز بوو و دەسەڵاتی هەبوو دەبێ‌ چی بكات؟! بێگومان كارەساتەكان و تاوانەكان دژ بە گەلی كوردستان دووبارە دەبنەوە، بەڵێ‌ ئەمە رەوشی كورد بووە و رەوشی كوردە لەژێر دەسەڵاتی عەرەبی عێراق بە سوننەو شیعەوە و، ئەو زوڵم و دژایەتییانەش بەرامبەر گەلی كوردستان تا ئێستا بەردەوامن، ئەم زوڵمانە وایانكردووە كەوا گەلی كوردستان بیر لە چارەنووسی خۆی بكاتەوەو بەرەو سەربەخۆیی كوردستان هەنگاو بنێت، لەبەرئەوەی جگە لەم رێگەیە رێگەیەكی دیكە لەبەردەم گەلی كوردستاندا نەماوەتەوە.).
مەخمووری لە درێژەی بابەتەکەیدا جەختیکردەوە سەر یەکڕیزی و یەکدەنگی گەلی کوردستانی وەک دەرمانی هەموو دەردەکان وەسفکرد و، وتی: (تەنهاو تەنها یەکڕیزی و یەکدەنگیمان دەردەکانمان دەرمان دەکەن و لە سەرکەوتن نزیکمان دەکەنەوە، بۆیە لەسەر هەموو لایەکمان پێویستە وەک چۆن دوژمن و داگیرکەرانی کوردستان بە جیاوازی ئایدۆلۆژی و بەرژەوەندییەکانییان لەدژی ئێمە یەکیان گرتووە، پێویستە ئێمەش بۆ پاراستنی خۆمان و بەرگرتن لە هەڕەشەکان یەکبگرین و رەچاوی بەرژەوەندی باڵای نەتەوەییمان بکەین.).
غەفوور مەخمووری سەبارەت بە خستنەڕووی ناوەڕۆکی کتێبەکان، وتی : (ئەم كتێبانە ٩ کتێبن لە بواری جیاجیا پێكهاتوون، سیاسەت و هزر و ئەدەب و رۆشنبیری گشتی، بەشێکیان پێشووتر چاپی یەکەمیان بڵاوكراونەتەوە، بۆ دووەم جار چاپم کردوونەتەوە، بەشێکیشیان نوێن و لەو ماوەیەدا نووسراون، کتێبی -راپەڕینی ١٩٩١- کە بە هەردوو زمانی کوردی و عەرەبی چاپکراوە، کتێبکی نوێمە سەبارەت بە راپەڕینی گەلی کوردستان و خوێندنەوەیەکی نوێم بۆ راپەڕین ودەرفەتە لەدەستچووەکان کردووە و، کێشەو گرفتەکانی کوردستانمان دەستنیشان کردووەو چارەسەری گرفتەکانیشمان خستۆتەڕوو، بێگومان ئەو رووداوانەی روودەدەن و گۆڕانکاری مەزن لەسەر ژیانی کۆمەڵگەو داهاتووی وڵات دروستدەکەن پێویستیان بە خوێندنەوەو لێوردبوونەوەو شیکردنەوەو هەڵسەنگاندن هەیە، راپەڕینی بەهاری ساڵی ١٩٩١ی گەلی کوردستان ؛ یەکێکە لەو رووداوە مەزنانەی کە گەلی کوردستان دروستکاری بووە و، خاڵی وەرچەرخان بووە لە خەبات و دیرۆکی گەلی کوردستان و، گۆڕانکارییەکی مەزنی کردۆتە سەر ژیانی کۆمەڵگەی کوردستان، خوێندنەوەو سەرنجدان لەو رووداوە نەتەوەیی و نیشتمانییە گەلکردەیەی کوردستان، پێویستییەکی گرنگە، لێرەدا هەوڵمداوە چەند وردە سەرنجێک لەسەر راپەڕینی (٥ / ٣ / ١٩٩١)ی گەلی كوردستان و دەرفەتە لەدەستچووەکان و كێشە و گرفتە ناوخۆییەکان و چارەسەرییەکان و سیاسەتی دەسەڵاتدارانی عێراق لە دژی گەلی کوردستان بخەمەڕوو.). هەروەها مەخمووری وتی: (هەوڵمداوە لە روانگەیەکی کوردانە بۆ راپەڕین بڕوانم و، پەنجە بخەمە سەر برینەکان و دەرمانی تیماری برینەکانیش بخەمەڕوو، بێگومان روانین بۆ کێشەکان بە چاوێکی رەخنەگرانە لە چارەسەری نزیکمان دەکاتەوە، لەبەرئەوەی رەخنە میکانیزمی پێشکەوتنی هەر کۆمەڵگە و دەزگا و دامەزراوەیەکە و، لە رێگەی رەخنەوە دەتوانین کێشەو گرفتەکان بدۆزینەوە، کە کێشەو گرفتەکانمان دۆزییەوە، بە دوای چارەسەردا دەگەڕێین، بەمەش دەتوانین کێشەو گرفتەکان چارەسەر بکەین و کۆمەڵگەیەکی مۆدێرن و تەندروست بنیاتبنێین.).
مەخمووری سەبارەت بە کتێبە نوێکانی ئەوەشی خستەڕوو کەوا کتێبێکی بریتییە لە بەڵگەنامەکانی شەشەم کۆنگرەی یەکێتی نەتەوەیی دیموکراتی کوردستان YNDK و، وتی: (ئەم کارەم وەک سەرەتایەکە بۆ پاراستن و بە ئەرشیفکردنی کاری حزبی لە کوردستان، ئەنجامداوە، لە بەشێکی ئەم كتێبانەدا پاشكۆیەكی وێنەیی هەن، هەوڵمانداوە لەجیاتی نووسین بە وێنە باس لە كار و چالاكی و دیدارە بابەتەکان بكەین، لە راستیدا زمانی وێنە هیچی لە زمانی نووسین كەمتر نیە ئەگەر زیاتر نەبێت، هیوادارم بەم كارانەم توانیبێتم خزمەتێكی بچوكی بزاڤی رۆشنبیری و سیاسی گەلی كوردستان و پرسی سەربەخۆیی كوردستان بكەم و، خوێنەری کورد و عەرەبیش زیاتر ئاشنای کلتورو پرسی گەلی كوردستان بكەم.).
بەشێک لە کتێبەکانی مەخمووری تایبەتن بە بواری فۆلکلۆر، لەم بارەیەوە مەخمووری وتی: (نەتەوەی کورد وەک هەر نەتەوەیەکی دیکەی سەر رووی زەوی خاوەن فۆڵکلۆری زیندوو و رەسەنی خۆیەتی و، یەکێکە لە نەتەوە دەوڵەمەندەکانی جیهان لە فۆڵکلۆردا، بەهۆی ئەو فۆڵکلۆرە رەسەنە شارستانێتی و داب و نەریت و مێژوو و کلتوری خۆی پاراستووە، لەسەر هەموو لایەکمانە کەوا پارێزگاری لە فۆڵکلۆری کوردی بکەین و لە فەوتان بیپارێزین.).
مەخمووری باسی لە گرنگی خوێندنەوەو خۆرۆشنبیرکردن کرد و، وتی : (خوێندنەوەی سەرچاوەی بەسوود و جۆراوجۆر هۆکارە بۆ زیاتر دەوڵەمەندبوونی خوێنەر بە زانست و زانیاری نوێ لە بوارە جیاجیاکانی ژیان، بەڵام بەداخەوە لە کوردستان ئەوەی پارەی هەیە کتێب ناکڕێ و ناخوێنێتەوە، زۆربەی ئەوانەی کە خوێنەرن و دەخوێننەوە لە رەوشێکی ئابووری وەکو ئەمڕۆدا ؛ وەکوو پێویست پارەی کڕینی کتێب و سەرچاوەیان نییە، بۆیە پێویستە نووسەران هەوڵبدەن کەوا بەشێک لە کتێبەکانیان بە دیاری ببەخشنە خوێنەران.).
دوای ئەوەی مەخمووری سەبارەت بە ناوەڕۆکی کتێبەکانی دواو کتێبەکانی ناساند، پاشان دەرگای گفتوگۆ بۆ ئامادەبووان كرایەوەو، ژمارەیەكی زۆر لە ئامادەبووان بەگرنگییەوە باسیان لە کتێبەکان و رۆڵی غەفوور مەخمووری لە بزاڤی رۆشنبیری و سیاسیی کوردستان كرد و بیروڕاو سەرنجی خۆیان خستەڕوو.
شایانی باسە دوای تەواوبوونی كۆڕەكە رێوڕەسمێك بۆ ئیمزاكردنی كتێبەکانی غەفوور مەخمووری سازكرا، مەخمووری كتێبەكانی بە دیاری پێشكەش بە ئامادەبووان كردو بۆی ئیمزاكردن، ئەمەو كۆڕەكە بووە جێی خۆشحاڵی ئامادەبووان.
ئەمەش ناوی ئەو ٩ کتێبەن کە غەفوور مەخمووری بە دیاری پێشکەشی ئامادەبووانی کرد:
1- یەکێتی نەتەوەیی دیموکراتی کوردستان YNDK (بەڵگەنامەکانی کۆنگرەی شەشەم)
2- الإتحاد القومی الدیمقراگی الكوردستانی YNDK (وپائق المۆتمر السادس)
3- راپەڕینی ١٩٩١ (چیمان کرد چی بکەین)
4- انتفاچە 1991 (ماژا فعلنا .. ماژا سنفعل)
5- الحیران (مفهوما ومچمونا وڤهورا)
6- حەیران (چەمک – ناوەڕۆک – سەرهەڵدان)
7- سێ تیشک لە پەنجەرەی شیعرەوە
8- عومەر خامۆش (کۆ شیعر)
9- بناری قەرەچووغ