هاودەنگ فارووق
لەدوای ڕووخانی بلۆكی كۆمۆنیزم لەكۆتاییی هەشتاكانی سەدەی ڕابردوودا، كۆی مەنزوومەی یاسایی و ئیمپراتۆری هەرەسی هێنا، كۆمارەكانی یەكێتیی سۆڤیەت لەیەكتر جیابوونەوە، بەڵام لەگەرمترین ساتەوەختەكانی ئەو پرۆسەیەدا، ئەگەرچی حكوومەتەكان كەوتن، بەڵام داڕووخانی دەوڵەت ڕووینەدا، هەروەك نەبووە بەهۆی داڕووخانی كۆمەڵگە، بەڵكوو كۆمارەكانی یەكێتیی سۆڤییەت لەماوەیەكی پێوانەیی كەمدا، توانییان بەرگی نوێ بكەنە بەرو، كۆماری دیموكرات و شارستانی بنیات بنێنەوە.
ئەم پارادۆكسە لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا جیاوازییەكی زۆر گەورە پیشان دەدات، سەیر دەكەین لەدوای ڕووخانی حكوومەت و شكستی دەوڵەت، ئیدی ئەو شكستە بە دەستتێوەردانی دەرەكی بێت، وەك لە عێراق، یەمەن، لیبیاو سوورییەو سۆماڵ بینرا، یان لەژێر كاریگەریی ناڕەزایی هاووڵاتییاندا بێت، دەبینین كاریگەری داڕووخانی بونیادی دەوڵەت بەدوادادێت و ڕاستەوخۆ لەسەر كۆمەڵگە كاریگەری دادەنێت، لێرە ئەوە كۆمەڵگەیە هەرەس دەهێنێت نەك دەوڵەت وەكوو قەوارە یاسایی و دەستوورییەكە.
دابەشبوون و لێكترازان و جیاكاریی و هەرەسی كۆمەڵگە، قورسترین تاقیكردنەوەیە و، هەر ئەوەش وادەكات، دەوڵەتی فاشیل لەم ناوچەیەدا دروست ببێت و، نەتوانێ بەهیچ شێوەیەك ئەو دەوڵەتە بەئەركە سروشتییەكانی خۆی هەڵسێت و، بەشێوەی یەكسان و دادپەروەرانە خزمەتی میللەتەكەی بكات.
قسەكەش لەسەر ئەوەیە: دوای ئەو هەموو ئەزموونەی شكستی كۆمەڵگە، بۆچی هەمووان ناتوانن بچن بەلای برینە ڕاستەقینەكەدا؟ هەمیشە بەدەوری برینەكەدا دەسووڕێنەوەو، لەبری چارەسەر، دێن نەخۆشەكە بەنج دەكەن؟ بۆچی بوێری ئەوەیان نییە بەرەو گرێ ڕاستەقینەكە بچن و، پێكەوە لە هەڵوێستێكی مێژووییدا كۆتایی بەو خۆخەڵەتاندنە و خڵتە مێژووییە بهێنن؟