ئیسماعیل بێشكچی پێیوایە گرنگە كورد سوود لە ئەزموونی بەنگلادیش وەرگرێت بۆ سەربەخۆیی

كارزان گلی – هه‌ولێر

ماوەی سێ هەفتە بوو، قوتابیانی زانكۆ رژانە سەر شەقام و داوای عەدالەت و دامەزراندنیان دەكرد، شێخ حەسینە سەرۆك وەزیران، لەبری ئەوەی داواكاری قوتابیان جێبه جێ بكات بە گوللە وەڵامی دانەوە و ١٥٠ قوتابی كوژران. توڕەیی گەل زیاتر بوو، ئەوان لەپاڵ داواكاری قوتابیان، ئیدی لەئاست ئەو گەندەڵییەی ١٥ ساڵە وڵاتی وێران كردووە هاتنە دەنگ و تا توانیان ئەو ئیمپڕاتۆڕییەی بوخاریس دروستی كردبوو بڕوخێنن و سەرۆكوەزیرانیش بەرەو هیندستان رابكات.

داواكاری قوتابیان زۆر ئاسایی و گونجاو بوو، گووتیان پێویست ناكات شۆڕشگێڕەكانی دوێنی، خوێنمان بمژن و هەموو خێر و بێری وڵات بۆ داردەستە و خزم و كەسی ئەوان بێت، بەڵام سەرۆكوەزیران، هەر گوێشی پێنەدان، گوللەی روبەڕوو كردنەوە.
لە ساڵی ١٩٧١، بەنگلادیش سەربەخۆیی خۆی لەژێر داگیركاری پاكستان وەرگرت، بەگوێرەی بڕیارێی دادگای ئەو وڵاتە، ٣٠٪ی هەموو ئەو پۆستانەی حكوومەت و دامەزراندنی قوتابیبان تازە دەرچووی زانكۆ، بۆ خزمی ئەو كەسانەیە كە لەو شۆڕشەدا بەشداریان كردووە، بەڵام قوتابیبان داوایان كرد، ئەو رێژەیە كەم بێتەوە، چوونكە هەموو ساڵێك ئەوان لە دامەزراند بێبەش دەبن.
جیا لەوەش، گەندەڵی تا بنەقاقای بەنگلادیش هاتبوو، گەل لەوپەڕی هەژاریدا دەژیت، كەچی كاربەدەستانی حكوومەت و نزیكی سەرۆكوەزیران، لەژیانێكی شاهانەدا دەژین
حەسینە، بەدەنگی گەل ١٥ ساڵ بەر لە ئێستا هاتە سەر دەسەڵات، ئەو توانی ٢٥ ملیۆن كەس لە هەژاری رزگار بكات، توانی چەندی
ن بەرزە پرد دروست بكات و هەر لە سەردەمی ئەویشدا شەمەندەفەر و میترۆ لە پایتەختی وڵات دروست كران، بەڵام ئەمانە بەس نەبوو تا دڵی گەل رابگرێت، چوونكە ئەو خزمەتگوزارییانە تەنیا دەوڵەمەند و كاربەدەستانی دەوڵەت و خزمانیان سوودیان لێبینیوە.
بەنگلادیش ساڵانە بەرێژەی ٤٠ ملیار دۆلار، قوماش بۆ دەرەوەی وڵات دەنێرێت و ئەو قازانجەش ناچێتە گیرفانی گەل، دەچێتە گیرفانی كاربەدەستانی پارتەكەی حەسینە، جیا لەوەش بەشێكی زۆری كۆمپانیاكان هەر سەر بە پارتەكەی خۆی و خزمانی وەزیرەكانن، بۆیە گەل لە هەژارییەكی بێوێنە دەژی.
پەیامی گەلی بەنگلادیش بۆ هەموو ئەو دیكتاتۆرانەی جیهانە، كە پێیانوایە بە دروستكردنی شەمەندەفەر و میترۆ و بەرزەپرد و دەیان پڕۆژەی تر، دەتوانن درێژە بە دیكتاتۆریەتی خۆیان بدەن، ئاخر خزمەتگوزاری هیچ سوودێكی نییە ئەگەر عەدالەتی لەگەڵ نەبێت، چوونكە ئەوە بەرپاكردنی عەدالەتە وای كردووە، گەل لە خۆشگوزەرانیدا بژیت.
شەمەندەفەر بە گەل چی، كە هەژاران نەتوانن بەكاری بهێنن، بەرزەپرد بەوان چی، كە نەتوانن پێدا تێپەڕن، لەكاتێكدا خزمانی سەرۆكوەزیران و كاربەدەستانی دەوڵەت، بەسەیارەی گرانبەها بەبەرچاوی هەژاراندا خزمەتگوزارییەكانی دەوڵەت بەكاردەهێنن.
قەڵای هەموو ئیمپڕاتۆرییەتێكی دیكتاتۆر لە مێژوودا، بناغەكەی پتەو نەبووە، چونكە توڕەیی گەل رووخاندوویەتی، نموونەی رژێمی بەعس لە عێڕاق و قەزافی لە لیبیا و موبارەك لە میسر و زۆری تریش. تازەترین نموونەش بەنگلادیشە، كە گەل هەڵیكوتایە سەر كۆشكی سە رۆكوەزیران و ناچاریان كرد دەستلەكاربكێشێتەوە و لە ترسی دادگاییكردنیش بەرەو هیندستان رایكرد
.گەلی بەنگلادیش، ئاستی رۆشنبیرییان بەرزە، ئەوان وڵاتی خۆیان زۆر خۆش دەوێت و لەپێناو سەربەخۆیی قوربانی زۆریاندا. پاكستان هەوڵی زۆریدا تا نەتوانن جیا ببنەوە، سەرەتا لە سڕینەوەی زمانی بەنگلادیشەوە دەستپێكرد و كاتێك رۆشنبیرەكانیان و كەسانی خوێندەواری بەنگلادیش داوایان دەكرد بەزمانی خۆیان بدوێن و بخوێنن و هەروەها ببن بەخاوەنی دەوڵەتی خۆیان، پاكستان پێیانی دەگووت: ”موسڵمانان برای یەكن، ناكرێت هەموو نەتەوەیەك لە جیهاندا وڵاتی خۆی هەبێت، لە تەواوی جیهاندا سەدان نەتەوە هەیە، كەچی ژمارەی دەوڵەت ٢٠٠ دەوڵەتە“ بەڵام بەنگلادیشییەكان بە پاكستانییەكانیان دەگووت، هەموو گەلانی دونیا برای ئێمەن، تەنیا ئێوە برای ئێمە نین، چوونكە تەنیا ئێوەن خاكی ئێمە و زمانی ئێمەتان داگیر كردووە.
تا وای لێهات، بزوتنەوەیەكی چەكداریان دامەزراند و خەباتیان بۆ سەربەهخۆیی كرد، راستە زۆریان لێكوژرا، بەڵام دوای كەمتر لە 2 ساڵ، ئەو خەباتە بووە هۆی ئەوەی پاكستان رێگەیان بدات ببنە خاوەن وڵاتی خۆیان و ئێستا ژمارەی دانیشتووانیان ١٥٠ ملیۆنە .
ئیسماعیل بێشكچی، نووسەری گەورەی توركیا و دۆستی كورد، پێیوایە كورد دەبێت سوود لە ئەزموونی بەنگلادیش وەربگرێت بۆ سەربەخۆیی، نەك وڵاتێكی غەیرە موسڵمان. ئەو پێیوایە، نموونەی بەگلادیش گرنگە، چونكە كێشەی خاك و زمانیان لەگەڵ وڵاتێكی ئیسلامیدا هەبووە كە پاكستانە، كوردیش بەهەمان كێشەی خاكی لەگەڵ وڵاتانی موسڵمان هەیە، بۆیە گرنگە سوود لە بەنگلادیش وەربگیرێت بۆ ئەوەی كوردیش ببێتە خاوەن وڵاتی خۆی.
گەلی بەنگلادیش شایەنی ئەوەن پیرۆزباییان لێبكرێت، چوونكە بەخوێنی خۆیان، پارێزگاریان لەخاك و سەروەری وڵات كرد و هەروەها بە خوێنی خۆیان، نەیانهێشت حەسینەی دیكتاتۆر، ئیمپڕاتۆڕیەتەكەی درێژە پێبدات.