ھە‌ڵبژاردنی پێشوەخت، لە‌بری داڕووخانی ئێراق
مەشخەڵ كەوڵۆسی
بەپێچەوانەی ئاوات و خواستی زۆرینەی خەڵكی كوردستان و ئێراقەوە، وادیارە ئەنجامی كۆتایی ئەم بگرە و بەردەیەی لەئێراقدا دەیبینین، بریتی بێت لەهەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان و ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پێشوەختە.
لێرەدا پرسیارێك دێتە پێشەوە: ئایا ئەو ئۆپشنە، چارەسەری دۆخی ئێراق دەكات و، وڵاتەكە دەگەیەنێتە كەناری ئارامی؟.
بۆ هەركەسێك كە كەمێك لە ژێر موزایەدە و فشاری سیاسەتی دەرەكی دەرچێت و، بەچاوێكی بابەتی تەماشای دۆخی ئێراق و سروشتی ململانێكان بكات، تێدەگات كە ئەو ئۆپشنە نەك هەر چارەسەری دۆخەكە ناكات، بەڵكو جگەلەوەی كە كەمێك داڕووخانەكە دوادەخات، لەولایشەوە زیاتر كێشەكان قووڵتر دەكاتەوە، بەربەستە دەرونییەكان ئەستورتر دەكات.
لەراستیدا ئەوەی بووەتە داینەمۆی ناكۆكییەكان، سێ خاڵی سەرەكییە، كە پێم وایە نهێنییەك ئاشكرا ناكەم كاتێ ئاماژەی پێدەدەم:
یەكەم: سیاسەتی دەرەكی و تێكگیرانی بەرژەوەندییەكانی هێزە ئیقلیمی و نێودەوڵەتییەكان.
ئەوەندەش لەسەر ئەم بابەتە گوتراوە، وەك كورد دەڵێت: شڕو شیتاڵی
پێوە نەماوەو، هیچ هونەرێكیش لەدووبارەكردنەوەدا نابینم.
دووەم: ناكۆكی و نەگونجانی ترادیشناڵی كۆمەڵایەتی پێكهاتەكانی ئێراق. جیاوازی بەهاكان و نەبوونی ئینتیمای نیشتمانی بۆ ئێراق. نەبوونی شوناسی ئێراقی. هەر لایەك لەپێكهاتەكان، مەنزومەی بیركردنەوەو ئینتیمای خۆی هەیە و، لەدوورترین مەسافەیشدا ناگەنەوە سەر ئێراقیبوون. لەماوەی سەدساڵی ڕابردوودا، ئێراقییەكان نەبوونەتە خاوەنی یەك شوناسی یەكگرتوو. ئەوەش شكستی گەورەی ئێراقە وەك دەوڵەت.
خاڵی سێیەمیش كە لەم قەیرانەی كۆتاییدا بەڕوونی دەبینرێت، ناكۆكی و ململانێی دەستەڵات لەنێوان حیزبە شیعییەكان و گەیشتنی بەرژەوەندییەكانیان بەبن بەست لەلایەك، لەلایەكی تریشەوە، ڕاستییەك دەوەستێت كە لەهەموو ڕاستییەكانی تر گرنگتر و بێچارەسەر ترە، ئەویش بریتییە لە: ململانێی نێوان مەرجەعیەتی ئێراقی كە سەدر دەیەوێت دروستی بكات، لەگەڵ مەرجەعیەتی ئێرانی كە سیستانی نوێنەرایەتی تەقلیدی دەكات. سەدر دەیەوێت قورسایی تەقلید و فەتوا بگەڕێنێتەوە بۆ عەرەبی ئێراق و دەقاودەق بۆ بنەماڵەكەی خۆی. ئەو داخوازیی و هەوڵەی سەدر یەكجار زۆر كاریگەر و مەترسیدارە و دەردی بێدەرمانی ناو ماڵی شیعەیە. تۆ لەوە گەڕێ كە توانای زانستی و ئەزمون و تەمەنی موقتەدا سەدر ڕێگە بەوە دەدات ببێتە مەرجەعی تەقلید یان نا! بەڵكو سەیری ئەوە بكە كە ئەو خەون و ئامانجە تێكەڵاو دەبێت لەگەڵ پرۆسەی سیاسیدا.
خۆی لەبنەڕەتدا پرۆسەی سیاسی و دەنگدان و ئەوەی پێی دەگوترێت دیموكراسیەتی ئیراقی، مەهزەلەیەكی گەورەیە، چونكە زۆرینە و كەمینە لەم دیموكراسیەتەدا زۆرینە و كەمینەی سیاسی نیە، بەڵكو زۆرینە و سیاسییەكی مەزهەبییە! ئەوەش بەگۆڕانی پێدراوە سیاسییەكان و دۆخە ئابووری و كۆمەڵایەتییەكان ناگۆڕێت، بەڵكو ڕێژەی نەگۆڕە و دنیاش وێران ببێت، زۆرینەی مەزهەبی دەنگ بەمەزهەبەكەی خۆی دەدات، با ئەوانەیشی كە دەگەنە پەرلەمان، گەندەڵترین مرۆڤەكانی عالەمین بن!.
بێدەنگبوونی سیستانی، بۆ خۆدوورخستنەوەیە لەو زۆنگاوی ململانێیە كە موقتەدا دەیەوێت مەرجەعیەتی فارسی بۆ پەلكێش بكات. بەڵام هێنانە پێشەوەی هەڵبژاردنی پێشوەخت، تەمەنی ئەم پێكدادانە درێژ دەكاتەوە، هەموو كێشەكانی ئێستا، مادەم كێشەی نەگۆڕ و قووڵن وەك ئاماژەمان پێدان، كۆپی دەبنەوە ناو هەڵبژاردنی داهاتووش. هەمان هاوكێشەی ئێستا بە كەمێك دەستكاری لەدەموچاوەكان، كەمێك گۆڕانكاری لەحیزبە بچوكەكان، كەیاریكەری كەم بایەخن لەكایەكەدا دروست دەبێتەوە! بەڵام كێشە قووڵەكان، وەك: زۆرینەی مەزهەبی، ئینیتمای فەرعی پێكهاتەكان بۆ خۆیان، ململانێی مەرجەعیەتی عەرەبی موقتەدا لەگەڵ مەرجەعیەتی فارسی سیستانیدا، بەردەوام دەبن و، تاكو ئێراق بەمەرگ نەسپێرن، كۆتاییان نایەت. بۆیە ئەگەرچی پەنا بۆ هەڵبژاردنی پێشوەخت ببرێت وەك بەدیلی داڕووخانی ئێراق، پێم وایە پەنابردنێكی پووچە و تەنها ئازارەكانی مردنی ئێراق درێژدەكاتەوە!.