نــــورالدین جـــــــاف
لە نیگارکێشیدا زۆر گرنگە نیگارکێش هێزەکانی شاعیر لەناو خۆیدا هەڵبگرێت: وریایی هەستەکان، وردبینی هەست، قووڵی نیگا و گەرمی ڕۆح. بۆ شاعیر زۆر گرنگە چاوێکی نیگارکێشی هەبێت کە مەیلی ئەوەی هەبێت جیهان لە وێنەیەکدا بنووسێت.لەگەڵ گۆڕینی ژیان بۆ وێنە،
وێنەکێشان و شیعر لە زۆربەی شارستانیەتەکاندا لە دۆستایەتیدا ژیاون، و لە پەیوەندییەکی بێ پچڕاندا ژیاون و یەکێکیان لە ئەوی دیکە فێربوون، و تا ئێستاش دەست بە دەست دەڕۆن، یان سەریەک دەکەون، و وەک دووانە بە یەکەوە دەلکێن، یەکێکیان بە چێژەوە چیرۆکی ئەوی دیکەیان دەگێڕێتەوە . لە ستۆدیۆکانی نیگارکێشەکاندا شاعیران لە نێوان تابلۆکاندا بەئاگا دەمانەوە و لەسەر بەرگی کتێبەکانیان تابلۆی هاوتەمەنەکانیان چاپ دەکرد، دوای ئەوەی لاپەڕەکانیان بە پلانەکانیان دەبەستەوە. وا بوو شاعیرێک لەسەر بەرهەمەکانی نیگارکێشێک بنووسێت، هەروەک چۆن ئێمە ئەو نیگارکێشانەمان کەم نییە کە لە بەرهەمی شاعیرانەوە تابلۆکانیان نووسیبێت، یان ئیلهامبەخشی تابلۆکانیان بێت.
شیعری شێوەکاری
زۆرێک لە ڕەوتەکان بەسەر ڕووکاری تابلۆکاندا دەڕۆیشتن و زۆری نەخایاند ئاوەکانیان دەڕۆیشتنە ناو ڕووبارەکانی شیعرەوە، و بە ڕەنگ دایاندەپۆشی. چیتر سەیر نییە کەسێک ئەم شیعرە
یان ئەو شیعرە بە شیعرێکی شێوەکاری وەسف بکات، یان باس لە جۆرێک لە شیعر بکات کە کارتی وێنە و دیمەن بەهێز دەکات، بە “شیعری شێوەکاری” وەسفی بکات. وە بێگومان کەسانێک هەن کە هۆکارێک دەدۆزنەوە، و هۆکارێکی دیکەش کە وای لێدەکات بڵێت لەم تابلۆیە شیعر هەیە، بە مەرجێک هەست بە ڕیتمی دێڕ و ڕەنگەکانی بکات، و ببینێت جیهانەکانی لە لایەن یەکێکەوە دروست دەبن مەیلی سووسەیی کە بەهۆیەوە شتەکان بە شێوەیەکی چاوەڕواننەکراو ئامادە دەبن.
پەیوەندی نێوان نیگارکێشان و شیعر لەسەر بنەمای بینین، وەک (ڕۆجەرز) لە کتێبەکەیدا دەڵێت (شیعر و نیگارکێشان)، کە قسەی نووسەرێکی خاوەن خولیای نیگارکێشی دەکات و دەڵێت لەکاتێکدا وەڵامی دەداتەوە کە ئایا پراکتیکی نیگارکێشییەکەی لە نووسینەکانیدا یارمەتیی داوە، “. خووی بیرکردنەوە لە شتەکان لە شێوەی پێکهاتن و نوێنەرایەتیدا دەبێت کاریگەری لەسەر هونەری نووسەر هەیە کاتێک هەردووکیان پراکتیزە دەکات. دەیبینم و یەکەم و کۆتا شت کە دەیکەم بەکارهێنانی چاوەکانمە