گرنگیی وەرزش بۆ ژیانی خانمان

هاوناز زەینەڵ عەلی
وەرزشکردن کۆمەڵێک سوودی بەرفراوانی بۆ خانمان هەیە، کە کاریگەرییەکی ئەرێنی لەسەر لایەنی جەستەیی و دەروونییان دادەنێت. ئەم سوودانە هەموو قۆناغەکانی ژیانیان دەگرێتەوە و وەرزش ئامرازێکی بەهێزە بۆ باشترکردنی تەندروستی و خۆشگوزەرانیی گشتییان.
وەرزش تەنها بۆ بەرزکردنەوەی توانای جەستەیی نییە، بەڵکو پشتگیری لە تەندروستیی دەروونی، هاوسەنگیی سۆزداری و پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکانیش دەکات. لە ڕووی جەستەییەوە، یارمەتیی ڕێکخستنی کێش دەدات، تەندروستیی دڵ باشتر دەکات، ئێسکەکان بەهێز دەکات و ئەگەری تووشبوون بە پووکانەوەی ئێسک کەمدەکاتەوە. هەروەها، لە ڕووی دەروونییەوە یارمەتیدەرە بۆ کەمکردنەوەی سترێس، دڵەڕاوکێ و خەمۆکی. جگە لەمانە، پشتگیری لە تەندروستیی زاوزێ دەکات و یارمەتیی هاوسەنگکردنی هۆرمۆنەکان دەدات.
جگە لەوەش، وەرزش دەتوانێت ببێتە چالاکییەکی کۆمەڵایەتی و دەرفەتی پەیوەندیی نوێ لە ڕێگەی تیمە وەرزشییەکان، گرووپەکانی شاخەوانی و چالاکییە بەکۆمەڵەکانی ترەوە بڕەخسێنێت.
خۆشبەختانە لە هەرێمی کوردستان، بەشداریی خانمان لە وەرزشدا وردە وردە ڕووی لە زیادبوون کردووە. ئەمەش ڕەنگدانەوەی گۆڕانکارییە کۆمەڵایەتییە فراوانەکان و هەوڵەکانە بۆ برەودان بە یەکسانیی جێندەری. پێشتر، بەهۆی دابونەریت و چاوەڕوانییە کۆمەڵایەتییەکانەوە، بەشداریی ئافرەتان لە وەرزشدا سنووردار بوو، بەڵام ئێستا گۆڕانکارییەکی بەرچاو ڕوویداوە، بەتایبەتی لەنێو نەوەی نوێدا.
بۆ نموونە، وەزارەتی ڕۆشنبیری و لاوانی حکومەتی هەرێمی کوردستان چەندین دەستپێشخەری و بەرنامەی بۆ هاندانی بەشداریی ئافرەتان جێبەجێ کردووە، وەک دابینکردنی بودجە و ئاسانکاری بۆ تیمە وەرزشییەکانی خانمان. هەروەها، قوتابخانە و زانکۆکانیش ڕۆڵیان هەبووە و بەرنامەی وەرزشیی زیاتریان بۆ کچان و خانمان پێشکەش کردووە.
هاوکات، خواست لەسەر هۆڵە وەرزشییەکان (جیمەکان) لەلایەن خانمانەوە بەشێوەیەکی بەرچاو زیادی کردووە. بەتایبەتی ئەو هۆڵانەی تەنها بۆ خانمانن، ژینگەیەکی پارێزراو و هاندەریان بۆ وەرزشکردن ڕەخساندووە. ئەم دیاردەیە یارمەتیدەرە بۆ شکاندنی بەربەستە کۆمەڵایەتییەکان و برەودان بە یەکسانیی جێندەری.
بۆ هاندانی زیاتری خانمان، دەکرێت کار لەسەر چەند خاڵێک بکرێت، وەک: دابینکردنی ئەندامێتی لە هۆڵە وەرزشییەکان بە نرخی گونجاو، زیادکردنی هەڵمەتەکانی هۆشیاری، و کردنەوەی هۆڵی تایبەت بە خانمان. ئەم هەنگاوانە وا دەکەن خانمان زیاتر تەندروستیی خۆیان بخەنە پێشینەی کارەکانیانەوە.
هەرچەندە پێشکەوتنی باش بەدی هاتووە، بەڵام بۆ بەردەوامی و فراوانکردنی بەشداریی خانمان، پێویستە ڕووماڵی میدیایی و هەڵمەتەکانی هۆشیاریی گشتی بەردەوام بن. لە کۆتاییدا، هاوئاهەنگیی نێوان حکومەت، کەرتی تایبەت و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی، کلیلی سەرەکییە بۆ تێپەڕاندنی بەربەستەکان و بنیادنانی کولتوورێکی وەرزشیی گشتگیر و هاوچەرخ.