واتا و وشەکانبۆچی هێشتا دەمیرتاش ئازاد نەكراوە؟

كارزان گلی – هه‌ولێر

بڕیار بوو سەلاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆكی پێشووی هەدەپە ئازاد بكرێت، ئەمەش دوای ئەوەی عەبدوڵا ئۆجەلان، سەرۆكی زیندانیكراوی پەكەكە، داوای لە پەكەكە كرد خۆیان هەڵوەشێننەوە و خەباتی چەكداری كۆتایی پێ بێنن، بەڵام حكوومەتی توركیا، بەهیچ شێوەیەك هەنگاوی بۆ ئازادكردنی دەمیرتاش نەناوە.

دوای ئەوەی، دەمیرتاش لە زیندانەوە پشتگیریی کرد لە پرۆسەی چارەسەریی كورد و، چەكدانانی پەكەكە و، گوتی كار دەكەین بۆ توركیایەكی دیموكرات، دەوڵەت باخچەلی، سەرۆكی مەهەپە، پەیوەندیی تەلەفۆنیی لەگەڵیدا كرد و لە هەواڵی هاوسەرەكەی پرسی، كە ئەوكات لە ئیستانبۆڵ نەشتەگەریی بۆ كرابوو و رێگەیان دابوو دەمیرتاش لە نەخۆشخانە سەردانی بكات.
بەشێكی زۆری شرۆڤەكارانی سیاسی پێیان وابوو، ئازادبوونی دەمیرتاش لەسەر كات ماوە، چونكە هیچ بەهانەیەك نەماوە تا لە زیندان بمێنێتەوە، بەتایبەت باخچەلی پشتگیریی ئەوەی كردووە كە دەمیرتاش ئازاد بكرێت، ئەمەش دەبێتە یەكەم هەنگاوی نیازپاكیی توركیا بۆ پرسی چارەسەریی كورد.
چەند رۆژنامەنووسێكی توركیا بڵاویان كردەوە، دەمیرتاش لە ماوەیەكی زۆر نزیكدا ئازاد دەكرێت، ئەمەش پەیوەندیی بەو هەنگاوانە هەیە كە حكوومەتی توركیا و ئیمیرالی هاوێشتوویانە بۆ (توركیایەكی بێتیرۆر) و چەكدانانی پەكەكە و هەروەها هەمواركردنەوەی دەستووری توركیا، كە لەوێدا بە چەند یاسایەك مافی كورد جێگیر دەكرێت.
لە چەند رۆژی رابردوو، ئاكەپە و مەهەپە، پرۆژەباسایەكیان لەبارەی لێبوردنی گشتی بۆ زیندانیان ئامادە كردووە و ئێستا لەناو پەرلەمانە بۆ تاوتوێ؛ بە گوێرەی ئەو پرۆژەیاسایە بێت، دەمیرتاش ئازاد نابێت، تەنانەت پرۆژەیاسایەكە بەهیچ شێوەیەك لە بەرژەوەندیی زیندانیانی سیاسیی كورددا نییە، كە پێشبینی دەكرێت زیاتر لە ١٠٠هەزار زیندانی سیاسی كورد لە گرتووخانەكانی توركیادا بن. لەو پرۆژەیاسایەدا هاتووە، ئەو كەسانەی نەخۆشن و مانەوەیان لە زیندان مەترسییە بۆ ژیانیان ئازاد دەكرێن، بەو مەرجەی لە ماڵەوە بمێننەوە، واتە زیندانی ماڵەوە. هەروەها چەند ئاسانكارییەكی تر كراوە بۆ زیندانیان، بەڵام بەهیچ شێوەیەك باس لە ئازادبوونی زیندانیانی سیاسی نەكراوە، كە هەموویان بە مادەی تیرۆر و پشتگیری لە پەكەكە زیندانی كراون، یەكێك لەوانە سەلاحەدین دەمیرتاشە.
دەمیرتاش، دوای ئەوەی هەنگاو بۆ پرسی چارەسەریی نرا، دەبارەی رەجەب تەیب ئەردۆغان و ئاكەپە، بۆچوونی گۆڕا، تەنانەت باسی لەوە كرد، ئەگەر پێویست بكات دەست بخەنە ناو دەستی ئەردۆغان و پشتگیری بكەن بۆ بەدەستهێنانی مافی كورد.
ئەوەی وای كرد شرۆڤەكارانی سیاسی دڵنیا بن دەمیرتاش ئازاد دەكرێت، كاتێك ئەكرەم ئیمامئۆغڵو، سەرۆكی گەورە شارەوانیی ئیستانبۆڵ دەستگیر كرا، دەمیرتاش بە یەك وشەیش پرۆتستۆی ئەو هەنگاوەی نەكرد و، خۆی لێ بێدەنگ کرد.
ئەی بۆچی تاوەكوو ئێستا دەمیرتاش ئازاد نەكراوە؟ وەڵامی ئەو پرسیارە لە لای دادگای توركیا نییە، چونكە دادگای توركیا پێشتر بڕیاری ئازادكردنی داوە، ئەمەش دوای ئەوەی دادگای مافی مرۆڤی ئەورووپا، دوو جار داوای لە توركیا كرد، دەمیرتاش ئازاد بكات، بەڵام ئەردۆغان دەستوەردانی كرد و گوتی: ”ئێمە بڕیاری دادگای مافی مرۆڤی ئەورووپا ناناسین.“
بۆیە هەركاتێك ئەردۆغان بەڵێ بکات بۆ ئازادبوونی دەمیرتاش، دەمودەست ئازاد دەبێت و پرۆسەكەش یاساییە، چونكە توركیا ناچارە بڕیاری دادگای مافی مرۆڤی ئەورووپا جێبەجێ بكات، چونكە ئەندامە لەو دادگایەدا، بەڵام ئاخۆ بۆ هێشتا بڕیاری ئازادکرانی نەدراوە؟ وەڵامەكەی لای كەس نییە لە ئەردۆغان نەبێ.
دەم پارتییەكان دەڵێن، مانەوەی دەمیرتاش لە زیندان بێمانایە، چونكە ئەگەر حكوومەت نییەتی باش بێت بۆ چارەسەریی پرسی كورد، پێویستە لە هەنگاوی یەكەمدا دەمیرتاش ئازاد بكرێت.
بۆچوونێكی تر هەیە، بەوەی پەكەكە و خودی ئۆجەلان، لەگەڵ ئەوەدا نین دەمیرتاش ئازاد بكرێت، چونكە ئازادبوونی دەمیرتاش كاریگەرییەكی زۆری لەسەر باكوورییەكان دەبێت و وەكوو پاڵەوانێك دێتە دەرەوە، لەلای پەكەكەش یەك پاڵەوان هەیە، ئەویش ئۆجەلانە، لەو زیاتر كێ بیەوێت ببێتە پاڵەوان، قبوڵی ناكەن و لەكاری دەخەن.
٤/١١/٢٠١٦ دەمیرتاش لە ئامەد بە تۆمەتی هاندانی خەڵك بۆ شێواندنی ئاسایشی توركیا، دەستگیر كرا، پاشان چەند دۆسیەیەكی تریان بۆی دروست كرد و دادگا بڕیاری دا ٤٠ ساڵ زیندانی بكرێت.