كارزان گلی – هه‌ولێر
لەمساڵدا دادگای باڵای توركیا، چەندین دۆسیەی گرنگ یەكلایی دەكاتەوە، كە هاوكێشەی سیاسی لە توركیا دەگۆڕدرێت و رەنگە كاریگەریی لەسەر ئاساییشی ناوەخۆیی توركیاش هەبێت، بەتایبەت دۆسیەی دەستگیركردنی ئەكرەم ئیمامئۆغڵو، سەرۆكی گەورە شارەوانی ئیستانبۆڵ و هەروەها داخستنی هەدەپە، دوو دۆسییەی گرنگن لەمساڵدا بڕیاریان لەبارەوە دەدرێت.
چارەنووسی ئیمامئۆغڵو یەكلایی دەبێتەوە
ئیمامئۆغڵو، چەندین دۆسییەی لە دادگا لەسەر كراوەتەوە، یەكەمیان داوایەكە، كە لە هەڵبژاردنی شارەوانییەكانی ئیستانبۆڵ لە 2019، كاتێك وشەی (ئەحمەق)ی بەرامبەر بە كۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكان بەكارهێنا و داواكاری گشتی داوا دەكات، دوو ساڵ و شەش مانگ و 15 رۆژ زیندانی بكرێت، ئەگەرچی دادگا بڕیاری كۆتایی لەبارەوە نەداوە، بەڵام ئەگەرەكان بۆ ئەوە دەچن، ئەو سزایەی بەسەردا جێبەجێ بكرێت.
جیا لەوەش، وەزارەتی ناوەخۆی توركیا، داوای یاسایی لەسەر ئیمامئۆغڵو، تۆمار كردووە و دەڵێت ئەوكاتەی سەرۆكی شارەوانی بەیلیكدوزلو بووە لە ئیستانبۆڵ، پڕۆژەیەكی بەگەندەڵی داوەتە كۆمپانیایەك. جیا لەوەش، ئیمامئۆغڵوی تۆمەتبار كردووە بەوەی، چەندین لایەنگرانی پەكەكەی لە شارەوانی ئیستانبۆڵ بە گرێبەست دامەزراندووە، هەموو ئەو دۆسیانە لەمساڵدا بڕیاری كۆتایی لەبارەوە دەدرێت.
ئەگەر بێت و دادگا بڕیار بدات، ئیمامئۆغڵو زیندانی بكرێت بە زیاتر لە دوو ساڵ، ئەوكات بۆی نییە لە هەڵبژاردنی شارەوانییەكانی 2024، خۆی بۆ شارەوانی ئیستانبۆڵ بەربژێر بكات، تەنانەت بۆی نییە، لە كۆنگرەی جەهەپەش، بۆ سەرۆكی پارت خۆی بەربژێر بكات.
رەنگە كەمال كلیچدارئۆغڵو، سەرۆكی جەهەپە، دڵخۆش بێت بەوەی ئیمامئۆغڵو، زیندانی بكرێت، چونكە تاكە سەركردەیە داوای پۆستی سەرۆكی جەهەپە دەكات، بنكەی جەماوەری جەهەپەش پشتگیری لێ دەكەن.
دۆسیەی داخستنی هەدەپە
دۆسیەی داخستنی هەدەپە، تاوەكوو ئێستا لەلای دادگای دەستووری توركیایە و بڕیاری كۆتایی لەبارەیەوە نەدراوە، بەڵكوو لێكۆڵینەوە لە دۆسیەكە دەكەن و بڕیارە لەمساڵدا ئەو دۆسیەیەش یەكلایی بكرێتەوە.
داواكاری گشتی توركیا و هەروەها مەهەپە، لە راپۆرتێكدا كە چەند بەڵگەیەكیان پێوەی لكاندووە، داوای داخستنی هەدەپە دەكەن و دەڵێن باڵێكی مەدەنی سەر بە پەكەكەیە، بەڵام ماوەی زیاتر لە ساڵێكە، دادگای دەستووری توركیا، هیچ بڕیارێكی نەداوە و تەنیا لێكۆڵینەوە لە دۆسیەكە دەكات، چونكە لە پاڵ داخستنی هەدەپە، داوا كراوە قەدەغەی سیاسەت لە 500 ئەندامی هەدەپە بكرێت، لە نێوانیاندا هاوسەرۆكانی ئێستای هەدەپە و هاوسەرۆكانی پێشووی تێدایە، هەروەها ئەگەر قەدەغەی سیاسەت لەو ئەندامانی هەدەپە بكرێت، 18 پەرلەمانتاری ئێستای پارتی چەپی سەوز، كە هەدەپە لەژێر ناوی ئەو پارتە چووە ناو هەڵبژاردنەوە، پەرلەمانتارییان هەڵدەوەشێتەوە، بەمەش هاوكێشەی سیاسی لە توركیا گۆڕانی بەسەردا دێت و قەیرانێكی تری سیاسی روو لە توركیا دەكات، بەتایبەت پەیوەندی نێوان یەكێتی ئەورووپا و توركیا، دەكەوێتە بوارێكی خراپەوە.
ئازادكردنی دەمیرتاش یان بۆ هەتا هەتایە مانەوەی لەزیندان
زیاتر لە حەوت ساڵە، سەلاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆكی پێشووی هەدەپە زیندانی كراوە، بەڵام دادگا بڕیاری كۆتایی لەبارەی دۆسیەكەیەوە نەداوە، هەموو دانیشتنێكی دادگایی، دادوەر دانیشتنەكە بۆ كاتێكی تر دوادەخات.
دەمیرتاش، لەسەر دۆسیەی كۆبانێ دەستگیر كراوە، كە 108 كەسن و تۆمەتی ئەوەیان دراوەتە پاڵ، خەڵكیان هانداوە بۆ خۆپیشاندان لە ئامەد و بووەتە هۆی كوژرانی 50 هاووڵاتی.
بەڵام دەمیرتاش هەموو ئەو تۆمەتانە رەتدەكاتەوە و دەڵێت خەڵكم هان نەداوە بۆ توندوتیژی، بەڵكوو داوام كردووە رێگە بدرێت كوردەكان بچنە كۆبانێ و هاوكاری یەپەگە بكەن تا ئەو شارە نەكەوێتە دەستی گروپی تایرۆرستی داعش.
ئەوەی دۆسیەی دەمیرتاشی بەو شێوەیە هێشتووەتە، بڕیاری دادگای مافی مرۆڤی ئەورووپایە، كە داوای كردووە دەستبەجێ دەمیرتاش ئازاد بكرێت، چونكە هەموو ئەو تۆمەتانەی دراوتە پاڵی بێبنەمان، بەڵام حكوومەتی توركیا دەڵێت، ئێمە ئەو دادگایە ناناسین، ئەمەش لە كاتێكدایە كە توركیا ئەندامی ئەو دادگایەیە، تەنانەت هەر بڕیاری ئەو دادگایە بوو لە 1999، عەبدوڵا ئۆجەلان لە سێدارە نەدرا و حكوومەتی ئەوكاتی توركیا ناچار بوو، بڕیارەكە جێبەجێ بكات.
پێدەچێت، ئەمساڵ دۆسیەی دەمیرتاش، بڕیاری كۆتایی لەبارەوە بدرێت و دەنگۆش هەیە، توركیا بچێتە ژێر باری بڕیاری دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا و دەمیرتاش ئازاد بكات.
ئەم دۆسیانە دۆسیەی گرنگن لە توركیا، بۆیە چاوی میدیای ناوەخۆیی و جیخانی لەسەرە و لە نزیكەوە چاودێرانی ئەو دۆسیانە دەكەن.