ڕۆڵی ئافرەتان لە کۆمەڵگەدا

“دریڤان فازڵ”
ڕۆڵی ئافرەتان لە کۆمەڵگەدا زۆر فراوان و گرنگە. ئەوان بەشداری دەکەن لە گەشەپێدانی کۆمەڵگە لە ڕێگەی بوارەکانی وەک:
* پەروەردە: ئافرەتان مامۆستای باش و سەرکردەی پەروەردەیی بەتوانان. ئەوان ڕۆڵێکی سەرەکیان هەیە لە فێرکردنی نەوەی نوێ و گەشەپێدانی تواناکانیان.
* ئابووری: ئافرەتان بەشدارن لە بازاڕی کاردا، چ وەک خاوەنکار و چ وەک کرێکار. بەشدارییەکەیان دەبێتە هۆی گەشەکردنی ئابووری و دابینکردنی ژیانێکی باشتر بۆ خێزانەکانیان.
* سیاسەت: ئافرەتان دەتوانن ڕۆڵی سەرەکی ببینن لە سیاسەتدا، لە ڕێگەی بەشداریکردن لە هەڵبژاردنەکان، بەدەستهێنانی پۆستە باڵاکان، و کارکردن بۆ گۆڕینی یاساکان.
* هونەر: ئافرەتان خاوەنی بەهرەی هونەریی زۆرن، لە بوارەکانی وەک نووسین، مۆسیقا، و نیگارکێشان. بەرهەمەکانیان دەبنە مایەی دەوڵەمەندکردنی کەلتوور و هاندانی خەڵک.
ئافرەتان لە ڕێگەی ئەم ڕۆڵانەوە کاریگەرییەکی گەورەیان هەیە لەسەر کۆمەڵگە، و پێویستە ڕێز لە بەشدارییەکانیان بگیرێت و پشتگیرییان لێبکرێت.
ئەو بەربەستانەی ڕووبەرووی ئافرەتان ئەبنەوە چین ؟
یەکەم، جیاکاری لە بازاڕی کاردا. زۆرجار ئافرەتان ڕووبەڕووی جیاکاری دەبنەوە لە کاتی وەرگرتنی کاردا، لە مووچەدا، و لە دەرفەتی پێشکەوتندا. ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی کە ئافرەتان دەرفەتی کەمتریان هەبێت بۆ گەشەکردن و پێشخستنی پیشەییان.
دووەم، نەبوونی دەرفەتی یەکسان. ئافرەتان زۆرجار ڕووبەڕووی کێشە دەبنەوە لە بەدەستهێنانی دەرفەتە یەکسانەکان لە بوارەکانی پەروەردە، تەندروستی، و سیاسەتدا. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی بەشدارییان لە کۆمەڵگەدا.
سێیەم، توندوتیژی. توندوتیژی دژی ئافرەتان لە جۆرە جیاوازەکاندا هەیە، وەک توندوتیژی خێزانی، دەستدرێژی سێکسی، و توندوتیژی لە شوێنی کاردا. ئەم توندوتیژییە کاریگەری خراپی هەیە لەسەر تەندروستی جەستەیی و دەروونی ئافرەتان.
ئەمە جگە لەو بەربەستانەی کە پەیوەستن بە ڕۆڵی کۆمەڵایەتی و کلتوری ئافرەتان، وەک چاوەڕوانییەکان لەسەر شێوازی ژیانیان و بڕیاردانەکانیان.
ڕۆڵی ئافرەت لە کۆمەڵگەدا زۆر فراوانە و کاریگەرییەکی گەورەی هەیە. لە ڕووی ئابوورییەوە، ئافرەتان بەشداری لە بازاڕی کاردا دەکەن، کار دەکەن و دەتوانن سەرچاوەی دارایی بۆ خێزانەکانیان دابین بکەن. لە ڕووی سیاسییەوە، ئافرەتان دەتوانن دەنگ بدەن، بەشداری لە هەڵبژاردنەکاندا بکەن و لە حکومەتدا کار بکەن، کە ئەمەش دەبێتە هۆی گۆڕینی سیاسەتەکان و باشترکردنی ژیانی خەڵک. لە ڕووی کۆمەڵایەتیشەوە، ئافرەتان ڕۆڵی سەرەکییان هەیە لە پەروەردەکردنی منداڵان، بڵاوکردنەوەی بەهاکان و پاراستنی کەلتوور.
بەڵام لەگەڵ ئەم ڕۆڵە گرنگانەدا، ئافرەتان ڕووبەڕووی کۆمەڵێک ئاستەنگ دەبنەوە. یەکێک لەو ئاستەنگانە بریتییە لە جیاکاری ڕەگەزی لە شوێنی کاردا، کە دەبێتە هۆی کەمتر مووچە و دەرفەتی کەمتر بۆ پێشکەوتن. هەروەها، ئافرەتان زۆرجار ڕووبەڕووی توندوتیژی و دەستدرێژی سێکسی دەبنەوە، کە کاریگەرییەکی زۆری لەسەر تەندروستی جەستەیی و دەروونیان هەیە. لە کۆمەڵگەدا، هەندێک جار ئافرەتان بە شێوەیەکی نادروست و کەمتر لە پیاوان مامەڵەیان لەگەڵ دەکرێت، ئەمەش دەبێتە هۆی سنووردارکردنی ئازادییەکانیان و کەمکردنەوەی دەنگیان لە کۆمەڵگەدا.بۆ تێپەڕاندنی ئەم ئاستەنگانە، پێویستە کار لەسەر چەندین ئاست بکرێت.
یەکەم، یاسا و ڕێساکان بگۆڕدرێن بۆ دابینکردنی یەکسانی و دادپەروەری بۆ هەمووان. دووەم، پێویستە هۆشیاری لەسەر جیاکاری ڕەگەزی و توندوتیژی سێکسی بەرز بکرێتەوە، بۆ ئەوەی خەڵک زیاتر لەم کێشانە تێبگەن و ڕێگری لە ڕوودانیان بکرێت. سێیەم، پێویستە ئافرەتان هاندەدرێن بۆ بەشداریکردن لە سیاسەت، ئابووری و کۆمەڵگەدا، بۆ ئەوەی بتوانن ڕۆڵی خۆیان بە شێوەیەکی کاریگەرتر بگێڕن. بە گشتی، گۆڕینی ئەم دۆخە پێویستی بە هەوڵ و تێکۆشانی بەردەوام هەیە لەلایەن تاکەکان، کۆمەڵگە و حکومەتەوە.