کەوسەر قاسم حەبیب
پاڵنەر و ئەدای کارمەند دوو میكیانیزمی سەرەکین بۆ باشترکردنی بەرهەمهێنان و سەرکەوتنی ڕێکخراوو دامهزراوهو كۆمپانیاكان، پاڵنەر ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕێت و وەک هێزی بزوێنەری ڕەفتاری مرۆڤ لە ژینگەی کاردا و کاریگەری لەسەر کوالیتی و چەندایەتی ئەدای کارمەندان هەیە. ئەم دوو چەمکە ڕاستەوخۆ کاریگەرییان ههیه لەسەر( ڕەزامەندی لەكار، پابەندبوونی ڕێکخراوەیی و لە کۆتاییدا ئامانجەکانی ڕێکخراوەیی)، لەم بابهتهدا لە چەمکەکانی پاڵنەر و ئەدای کارمەند و هۆکار و كاریگهرییهكانی سەریان و ڕێگاکانی باشترکردنی ئەم دوو پۆلە دهكۆڵینهوه.
* چەمکی پاڵنەری فەرمانبەران چییە؟
پاڵنانی کارمەندان واتە بەکارهێنانی ئامراز و شێوازەکان بۆ پاڵنانی تاکەکان بۆ کارکردنی قورس و بەدەستهێنانی زۆرترین ئەدای کارکردن، ئەم ئامرازانە دەتوانن داراییبن (پاداشت، مووچە) یان نادارایی (دانپێدانان، پەرەپێدانی پیشەیی).
پاڵنەر ئامرازێکی سەرەکییە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان، چونکە بەشدارە لە بەرزکردنەوەی ورەی کارمەندان و زیادکردنی بەشداریکردنیان لە کار و زیادكردنی بهرههمدا.
* چه مکی پالنەر چییه :
پاڵنەرەکانی کارمەند دەتوانرێت بۆ دوو جۆری سەرەکی پۆلێن بکرێت:
1/ پاڵنەرە ناوەکییەکان: پاڵنەرە کەسییەکان دەگرێتەوە کە لە ناوەوە دێن، وەک هەستکردن بە دەستکەوت، سەربەخۆیی و پەرەپێدانی کارامەیی.
2/پاڵنەرە دەرەکییەکان: پاداشتی بەرجەستە وەک زیادکردنی مووچە، پاداشت و پلەبەرزکردنەوە لەخۆدەگرێت.
توێژینەوەکان دەریدەخەن کە پاڵنەرە ناوەکییەکان کاریگەرییەکی درێژخایەنی هەیە لە چاو پاڵنەرە دەرەکییەکان، کە بەشدارە لە بەرزکردنەوەی بەشداریکردن لە کار و کەمکردنەوەی ڕێژەی بەرزی دامەزراندن.
* ئەو هۆکارانە چین که کاریگەرییان لەسەر پاڵنەرەکانی کارمەند هەیە:
ئەدای کارمەند واتە ئەنجامدانی ئەرک و بەرپرسیارێتی کار، بەگوێرەی ئامانجەکانی ڕێکخراوەیی. ئەدای بەرز دەبێتە هۆی زیادبوونی بەرهەمهێنان و سەرکەوتنی ڕێکخراوەیی.
ئەدای باشی کارمەند بەندە بە چەند هۆکارێکەوە، لەوانە:
1_ کارامەیی و تواناکان: هەبوونی کارامەیی پێویست بۆ ئەنجامدانی کار، یەکێکە لە هۆکارە گرنگەکانی ئەدای فەرمانبەران.
2_ ژینگەی کارکردن: ژینگەی کارکردن کاریگەری لەسەر ئەدای کارمەندان هەیە لە ڕووی جەستەیی و کولتووری و دەروونییەوە.
3_ سەرچاوە و ئامرازەکان: دەستڕاگەیشتن بە سەرچاوە و ئامرازە گونجاوەکان دەتوانێت ئەدای کارمەند باشتر بکات.
4_ پێزانین و ناساندن: داننان بە دەستکەوتەکانی کارمەند یارمەتیدەرە بۆ بەرزکردنەوەی پاڵنەر و دڵسۆزی، تەنانەت سادەترین شێوەکانی پێزانین وەک ستایشکردنی گشتی دەتوانن کاریگەرییەکی گەورەیان هەبێت.
5_ دەرفەتی گەشەپێدانی پیشەیی: ئەو کارمەندانەی هەست دەکەن دەتوانن گەشە بکەن لە کارەکانیاندا، زیاتر پاڵنەریان هەیە. ڕاهێنان و ڕێنمایی پیشەیی هەستکردن بە توانای داهاتوو دەبەخشێت.
• پەیوەندی نێوان پاڵنەر و ئەدای کارمەند:
توانای کارمەندان بۆ ئەنجامدانی کارەک، دیدگاو روانینی پاڵنەرەکانی لەسەرە. کاتێک کارمەندان پاڵنەرێکی دروستیان هەیه، بەرهەمهێنانیان باشتر دەبێت، ئاستی ڕەزامەندی لە کار زیاد دەکات، ئەمەش دەبێتە هۆی رهخساندنی ژینگەیەکی کارکردنی سەقامگیرتر. بەپێی زۆرێک لە توێژینەوەکان، ئەو کارمەندانەی کە پاڵنەرێکی کاریگەریان هەیە، توانای پێشکەشکردنی ئەدای باڵا و داهێنەرانەیان زیاترە لهكارو شوێنی كارهكهیان.
* چارەسەری باشترکردنی پاڵنەر و ئەدای کارمەند:
1_ دروستکردنی ژینگەیەکی ئەرێنی کارکردن: دابینکردنی ژینگەیەک کە کارمەندان هەست بە ئاسوودەیی و سەلامەتی و بەهاداری بکەن.
2_ پەیوەندییهكی کاریگەر: دەبێت بەڕێوەبەران پەیوەندییەکی بەردەوام و کاریگەریان لەگەڵ کارمەندەکانیان هەبێت بۆ ئەوەی لە پێداویستی و چاوەڕوانییەکانیان تێبگەن و بەو هۆیەوە پاڵنەرەکانیان زیاد بکەن.
3_ پاداشتی گونجاو: دیزاینکردنی سیستەمی پاداشتکردن لەسەر بنەمای ئەدای کارکردن دەتوانێت پاڵنەرەکانی کارمەندان بۆ گەیشتن بە ئامانجە ڕێکخراوەییەکان بەهێز بکات.
4_ بەهێزکردنی کارمەندان: پێدانی بەرپرسیارێتی و دەرفەتی زیاتر بە کارمەندان بۆ بڕیاردان دەتوانێت پاڵنەرەکانیان زیاد بکات و لە کۆتاییدا ئەدای کارکردنیان باشتر بکات.
دەرەنجامەکان:
پاڵنانی کارمەند یەکێکە لە هۆکارە بنەڕەتییەکان بۆ زیادکردنی ئەدای کار لە ڕێکخراوەکاندا. بە جێبەجێکردنی ستراتیژی پاڵنەرە کاریگەرەکان وەک دابینکردنی ژینگەیەکی کارکردنی پاڵپشت، ناساندنی بەردەوام، و دابینکردنی دەرفەتی گەشەکردن، ڕێکخراوەکان دەتوانن بەرهەمهێنانی کارمەندەکانیان باشتر بکەن. ئەو هۆکارانەی کە کاریگەرییان لەسەر پاڵنەر هەیە بریتین لە پێداویستییەکانی تاکەکەسی کارمەند، جۆری پاداشتە پێشکەشکراوهكان، ئاستی گشتی سەرکردایەتی لەناو ڕێکخراوەکەدا.
کوتایی:
لێکۆڵینەوەکان دەریان خستووه، وەبەرهێنان لە پاڵنەرەکانی کارمەند، نەک تەنها سوودی بۆیان هەیە لە ڕووی کەسی و پیشەییەوە، بەڵکو سوودیش بە ڕێکخراوەکە دەگەیەنێت لە ڕێگەی باشترکردنی ئەدای کارکردنیان و زیادکردنی دڵسۆزییان.