نەوتی شیعە بۆ شیعە، ئەی نەوتی كورد بۆ كێ؟

مەشخەڵ كەوڵۆسی
یوسف كیلابی، جا تۆ دەزانیت یوسف كیلابی كێیە؟ … ئەم یوسف كیلابییەی كە ماوەیەكی زۆر لەكوردستان لەلایەن كۆمەڵێك میدیا و میدیاكار و فەریكە سیاسی و خەڵكی بێ دیدگای كوردانەوە، ڕیكلامی بۆ دەكرێت و، وەكو فریادڕەس وێنا دەكرێت و پێشكەشی هاووڵاتی كوردستان دەكرێت.
یوسف كیلابی لە تازەترین لێدوانیدا، بێ خۆبەستنەوەو بەئاشكرا و ڕوونی گوتی: نەوتی شیعە پێویستە بۆ شیعە بێت!..ئەمە هەمان ئەو ئەقڵیەتەیە كە بەهیچ شێوەیەك ناتوانێت نوێنەرایەتی دەوڵەتی هاوچەرخ بكات، ناتوانێت شوناسی یاسایی وەربگرێت و، ئێراقیش لەهەموو سەردەمەكانی حوكمڕانی خۆیدا، نەیتوانیوە لێی دەربازببێت.
هەمووان لەبیرمانە، لەكاتێكدا ئێراق خۆی لێ ببوە دەوڵەت و، ململانێی ڕۆژئاوا و ئەمریكا و، خۆیان واتەنی ئیمپریالیزمی ڕۆژئاوا و پەیمانی ناتۆی دەكرد، لەترۆپكی غروری خۆیدا دروشمی ” نەوتی عەرەب بۆ عەرەب، نەك بۆ ئیمپریالیزم و زانیۆنیزم” ی بەرز كردەوە.
سەیر و سەمەرەیە، چونكە ئەگەر لەگۆشەنیگای گلۆباڵیزمی ئابووری و بازرگانیشەوە سەیر بكەین و، وازبهێنین لەڕەهەندی ئایدۆلۆژی و سیاسی، هێشتا هەڵەیەكی گەورە دەكەین كە كاڵاكان، زۆنەكانی پیشەسازی و ئابووری بە شوناسێكی تایبەتی ڕەنگڕێژ بكەین.
سەیركە، دەوڵەتێكی وەكو كۆماری میللی چین، سەدا حەفتاو بەرەوژووری كاڵاكانی جیهانی بەرهەمدێنێت، بەڵام نەك سەركردەیەكی حیزبی شیوعی چین و، نە هاووڵاتییەكی سادەی ئەو وڵاتەش نادۆزیتەوە، شوناسێكی دیاریكراو بدات بە كاڵا بازرگانییەكان. بۆ نمونە كەسێك نابینیت بڵێت: ڕۆبۆتی چینی، دەبێت هەر بۆ چین بێت. یان بڵێت: پەناڵی وزەی خۆر چینییەو دەبێت هەر چینییەكان سودی لێوەربگرن!.
مەبەستمە بڵێم: ئەوانەی بەڕاستی دەتوانن نوێنەرایەتی دەوڵەت بكەن، دادەبڕێن لە شوناسێكی تایبەت. ئەوان دەوڵەتی هاووڵاتی دروستدەكەن. ئەگەرچی لەقۆناغی ڕزگاری نیشتمانی و نەتەوەییدا بابەتەكان جۆر و شێواز و دیدگایەكی پێچەوانەیان هەیە” وەك ئێستای قۆناغی ڕزگاریخوازی كوردستان كە پێویستی بەتۆخكردنەوەی شوناسی نەتەوەییە” كەچی دەبینین ئێراقییەكان، وێڕای ئەوەی دەوڵەتیشیان هەیە، كەچی ناتوانن لەو چوارچێوەی خێڵە دەرچن و پێ بخەنە ناو چوارچێوەی دەوڵەت و چەمكی فراوانی هاووڵاتیی بوون.
یوسف كیلابی و سەدام حسێن و عومەر عەلی و كوڕانی مەجید، لەجەوهەردا یەكن و، عێراقییەكان شكستیان هێناوە لەوەی ببنە خاوەنی شوناسی دەوڵەتیی. عێراق لەلایەن كۆمەڵێك خێلەوە بەڕێوە دەبرێت كە شمشێر بڕیاردەری بەهێزی و لاوازی پێگەیانە. نەك یاسا و ڕیتمەكانی دەوڵەتداری هاوچەرخ.
لەكاتێكدا بەعسییەكان دەیانگوت: نەوتی عەرەب بۆ عەرەب! شوناسێكی عەرەبی ڕەگەزپەرستانەیان بەخشی بەكاڵایەكی وەكو نەوت كەلەهەموو جیهاندا وەكو سەرچاوەی وزە سەیر دەكرێت نەك وەكو شوناسێكی عەرەبی ناسیۆنالیستی، وە لەكاتێكدا یوسف كیلابی دەڵێت: نەوتی شیعە بۆ شیعە! چ جیاوازییەك لەنێوان ئەو دوو گوتارەدا هەیە. ئەوە نەبێت كە گوتاری بەعسییەكان فراوانترە و، گوتاری كیلابی زیاتر بەرتەسك و خێڵەكییە. كەواتە فیكری دەولەتداری عێراقی، لە زۆنی عەرەبییەوە پاشەكشەی كردووە بۆ زۆنی بەرتەسكی شیعە لەناو عەرەبدا.
ئەوان كە دەوڵەتییان هەیە دەبوو تەجاوزی ئەو فیكرە خێڵەكییەیان كردبایە، چونكە قۆناغی دەوڵەتداری، ئەقڵیەت و كەلتوری هاووڵاتییبوونی پێویستە، نەك ئەو كارەساتەی كە كیلابی تەعبیری لێدەكات. دواتر پێویستە ئێمەی كوردیش لەدوای بیستنی ئەو زەنگی مەترسییەی كیلابی لێیدا، بپرسین: ئەگەر نەوتی شیعە بۆ شیعە بێت، ئەی بۆچی ئێمە ڕێگە بدەین بەوەی شیعەیەك بێت و بڕیار لەنەوتی كوردستان بدات؟ ئەی بۆچی سەد ساڵە نەوتی كورد لەكەركوك بۆ شیعەیەكی فاو بڕوات؟ بۆچی نەوتی كورد نەبێتە بنەمایەك بۆ دروستبوونی دەوڵەتێك بۆ كورد؟ بۆچی بچێتە خەزێنەی شیعەیەكی وەكو كیلابی؟ ئەو كیلابییەی كە فەریكە سیاسی كورد، خەڵكیان هاندەدا وەكو فریادڕەسی مووچەخۆران بێتە حزوور.