دڵسۆز ئیبراهیم سەعید
ڤلۆگکردن بریتییە لە دروستکردن و هاوبەشکردنی ناوەڕۆکی ڤیدیۆیی، کە بە شێوەیەکی گشتی باس لە ژیانی ڕۆژانەی کەسێک، ئەزموونەکان، بۆچوونەکان، یان بابەتێکی سەرنجڕاکێش دەکات. ڤلۆگەرەکان کامێرا یان مۆبایلە زیرەکەکان بەکاردەهێنن بۆ تۆمارکردنی قسەکردن، گەشتکردن، یان بەشداریکردنیان لە چالاکییە جۆراوجۆرەکاندا.
لەم ساڵانەی دواییدا ڤلۆگکردن بووەتە ئامرازێکی بەهێز بۆ داڕشتنی ناسنامەی کولتووری و ڕەوتی مۆدە لە سەرانسەری جیهاندا و کوردستانیش لەوە بێبەری نەبووە. سەرهەڵدانی ڤلۆگەرە کوردەکان لەسەر پلاتفۆرمەکانی وەک یوتیوب، ئینستاگرام، و تیک تۆک کاریگەری لەسەر شێوازی هەستکردن و لەبەرکردن و مۆدێرنکردنی جلوبەرگی کوردی هەبووە. لێرەدا باس لەوە دەکەین کە چۆن ڤلۆگکردن کاریگەری لەسەر جلوبەرگی کوردی هەبووە، لە پاراستنەوە تا مۆدێرنکردن و بازرگانیکردن.
١. پاراستن و پێشخستنی جلوبەرگی کوردی:
یەکێک لە کاریگەرییە هەرە بەرچاوەکانی ڤلۆگکردن لەسەر جلوبەرگی کوردی، ڕۆڵی لە پاراستن و بەرەوپێشبردنی دایە. لە ڕابردوودا جل و بەرگی کوردی بە پلەی یەکەم لە بۆنە تایبەتەکانی وەک ئاهەنگی هاوسەرگیری، نەورۆز، و فێستیڤاڵەکان لەبەر دەکرا. بەڵام لە ئێستادا بەشێوەیەکی زیاتر بەکاردەهێندرێت. زۆرێک لە ڤلۆگەرەکان سەرنج دەخەنە سەر جۆرە مێژوویی و ناوچەییەکانی جلوبەرگی کوردی، وەک شێوازی هەورامی، بادینی، سۆرانی. لە ڕێگەی پیشاندانی شێوازە جۆراوجۆرەکانەوە نەوە گەنجەکان ئاشنای کولتووری خۆیان دەکەن.
٢. نوێخوازی و تێکەڵبوونی ستایلەکان:
لە کاتێکدا ڤلۆگکردن یارمەتیدەر بووە بۆ پاراستنی جلوبەرگی کوردی، هاوکات بەشداری کردووە لە مۆدێرنکردنی. بەشێک لە کەسایەتییە کاریگەرە کوردەکان جلوبەرگی نەریتی لەگەڵ ڕەوتی مۆدە تێکەڵ دەکەن و شێوازێکی نوێی جلی کوردی دروست دەکەن کە سەرنجی بینەرانی گەنجتر ڕادەکێشێت.
بۆ نموونە ئێستا باوە کە ڤلۆگەرە کوردەکان جلی کوردی لەگەڵ ئێکسسواراتە مۆدێرنەکان و پێڵاوی پاژنە بەرز و جانتای دەستی و چاکەتی ستایلی ڕۆژئاوایی ڕێک دەخەن. جگە لەوەش هەندێک لە ڤلۆگەرەکان لە ڕێی سۆشیال میدیاوە هانی خەڵک دەدەن جل و بەرگی کوردی لەبەر بکەن لە شوێنە جیاوازەکاندا، وەک لە شوێنی کار، لەکاتی گەشتکردن، یان تەنانەت بە شێوەیەکی ئاسایی. ئەمەش کاریگەری هەبووە لە ئاسایی کردنەوەی جلوبەرگی کوردی لە دەرەوەی ئاهەنگە کولتوورییەکان.
٣. پێشخستنی پیشەسازی جلوبەرگی کوردی:
سەرهەڵدانی ڤلۆگ کاریگەری ئابووری لەسەر پیشەسازی جلی کوردی هەبووە. کە لە پێشوودا جلوبەرگی کوردی لەلایەن دروومانکارانی ناوخۆوە دەدووردرا، بەڵام لەگەڵ زیادبوونی خواست، دیزاینەر و براندی زیاتر سەریان هەڵداوە بۆ ئەوەی بگونجێت لەگەڵ شێوازی مۆدێرن. زۆرێک لە ڤلۆگەرە کوردەکان بە هاوکاری لەگەڵ دیزاینەرە ناوخۆییەکان و بەرگدرووەکان نمایشی نوێترین کۆلێکشنەکان دەکەن. ئەم هاوکاریانە یارمەتی بزنسە بچووکەکان دەدات بۆ بەدەستهێنانی بینین و ڕاکێشانی کڕیاری زیاتر، چ لە کوردستان و چ لە دەرەوەی وڵات. لە ئەنجامدا بازاڕەکانی جلوبەرگی نەتەوەیی کە سەردەمانێک لە نەورۆز و ئاهەنگی هاوسەرگیریدا زۆرتر پشتیان بە فرۆشتنی وەرزی دەبەست، ئێستا بە درێژایی ساڵ خواستیان بەرز دەبێتەوە.
٤. کاریگەری جیهانی و دانپێدانانی کولتووری:
لە ڕێگەی ڤلۆگەوە جلی کوردی لە دەرەوەی کوردستان تا ڕادەیەک ناسراوە. لەڕێی ئەو ڤیدیۆیانەی کە ناوەڕۆکیان بە زمانی ئینگلیزی، عەرەبی، یان تورکییە، هاوکار بوون لە ناساندنی جلوبەرگی کوردی بە بینەران لە نەتەوەکانی دیکە. بۆ نمونە لە ئاهەنگەکانی نەورۆزدا زۆرێک لە ڤلۆگەرە کوردەکان ڤیدیۆ بڵاودەکەنەوە کە جلوبەرگی نەتەوەیی پیشان دەدەن، گرنگی ڕەنگ و نەخشەکان ڕوون دەکەنەوە.
٥. مشتومڕی کولتووری:
سەرەڕای کاریگەرییە ئەرێنییەکانی، بەڵام ڤلۆگکردن مشتومڕی لەسەر بازرگانیکردن و گۆڕینی جلوبەرگی کلتوری کوردی لێکەوتووەتەوە. هەندێک لە ڕەخنەگران دەڵێن کە گونجاندنە مۆدێرنەکانی جلوبەرگی کوردی زۆر دوورن لە دیزاینە کلتورییەکە و مەترسی کەمکردنەوەی گرنگییە کولتوورییەکانیان هەیە. بۆ نموونە هەندێک لە ڤلۆگەرەکان ڕەخنەیان لێ گیراوە کە جلی کوردییان زۆر ئاشکرا یان لە ڕادەبەدەر ڕۆژئاوایی کردووە، کە هەندێک بە دوورکەوتنەوە لە کولتووری ڕەسەنی خۆیان دەزانن.
دەرئەنجام، ڤلۆگکردن ڕۆڵێکی گۆڕانکاری لە جیهانی مۆدەی کوردیدا گێڕاوە، لە ڕێگەی سۆشیال میدیاوە، ڤلۆگەرەکان هاوکاربوون لە پاراستن و بەرەوپێشبردنی جلوبەرگی کوردی، مۆدێرنکردنی بۆ نەوە گەنجەکان، پیشەسازی مۆدەی ناوخۆیییان بەرەوپێش بردووە، هەروەها ناساندنی جیهانی بۆ کولتوری کوردی هێناوەتە ئاراوە. لە کاتێکدا هەندێک نیگەرانی لەبارەی بازرگانیکردن و گۆڕینی ستایلە کلتورییەکانەوە هەیە، بەڵام کاریگەریی گشتیی ڤلۆگکردن لەسەر جلوبەرگی کوردی تاڕادەیەکی زۆر ئەرێنی بووە.