ئەركەكانی نیو كاتژمێر پێش سەربەخۆیی كوردستان

مەشخەڵ كەوڵۆسی
هیچ گومانی تێدانیە كە ناوچەكەمان بە پرۆسەی ئاڵوگۆڕ و گۆڕانێكی قووڵ و ڕیشەییدا دەڕوات. ئامانج لە گۆڕانكارییەكە ئەوەیە لەڕووی وەزیفە و سیماوە، ناوچەكە پێ بنێتە نێو قۆناغێكی تازەوە. سەرجەم سێكتەرەكان و هاوپەیمانێتییەكان و، پەیوەندییەكان بگۆڕێن. هەروەها ئاڵوگۆڕ لە ڕۆڵ و ئامادەیی هێزەكاندا بكرێت.
ئەم بابەتە ئەوەندە قووڵ و فرە لایەن و درێژخایەنە، زۆر ئەستەمە بتوانین لە چوارچێوەی وتارێكی ڕۆژنامەوانی قسەی لەسەر بكەین، بەڵام دەتوانین چەند سەرەداوێكی باس بكەین. بۆنمونە، دەتوانین بڵێین: هۆكاری گۆڕینەكە چییە؟ بۆچی زلهێزەكان بڕیاری ئەم گۆڕانكارییە قووڵە جێبەجێ دەكەن؟.
بەبڕوای من لەبەر دوو خاڵی سەرەكییە:
یەكەم: هیچكام لەدەوڵەتانی ناوچەكە، نەیانتوانیوە ئەركە وەزیفی و بونیەوییەكانی خۆیان جێبەجێبكەن. هەمیشە لەم ناوچەیەدا لەپەنای ئەم نەخشەیەدا دەوڵەتی فاشیل بەرهەمهاتووە. دەوڵەتی فاشیلیش دیارە، چ كارەساتێك لەسەر ژیان و مرۆڤ دروست دەكات. بە جۆرێك ئەتوانین بڵێین: هەبوونی دەوڵەت و نەبوونی لەم ناوچەیەدا یەكسانبوون. بگرە لەوانەیە نەبوونی دەوڵەت و فەوزا لەهەبوونی باشتر بووبێت و، زیانی كەمتری بۆ مرۆڤ هەبووبێت.
چەوساندنەوەو ئەپارتاید و سەركەوت كردن، دیاری دەوڵەتانی ناوچەكە بوون بۆ گەلانی ناوچەكە. لەبری ئەوەی پێشكەوتن و پێكەوە ژیان و گەشەی بەردەوام و ئۆقرەیی بەرهەمبێنن.
دووەم: كێشەكانی ئاسایشی ناوچەكە و، مسۆگەرنەكردنی سەرچاوەكانی وزە، ئاڵنگاری هەرە گەورەی نێو نەخشەی ناوچەكەن. ڕیزبوونی دەوڵەتەكان بەم جۆرەی لەنەخشەی ناوچەكەدا دەبینرێت، بەهیچ شێوەیەك نەیتوانیوە ئاسایشی وزە بۆ زلهێزەكان دابین بكات. بۆیە پێویستە ئێمە لە ئاتاجی زلهێزەكان بۆ گۆڕینی نەخشەی ناوچەكە تێبگەین، بەڵام شێوازی كۆتاییهاتن و قاڵبگرتنی نەخشەكە، هەروەها شێوازی دابەشبوونەكەی، ڕادەوەستێتە سەر زیرەكی و پێداگری پێكهاتەكانی ناوچەكە لەلایەك، لەلایەكی تریشەوە ڕادەوەستێتە سەر توانای دەوڵەتەكانی ناوچەكە، وەك سعودیە و ئێران و توركیا، بۆ دانانی نەخشی خۆیان لەسەر پرۆسەكە.
بەهەرحاڵ، ئەوەی گرنگە بیزانین ئەوەیە: ناوچەكە دەگۆڕێت، كورد پێویستی بەوەیە سیاسەتی خۆی ئەبدەیت بكاتەوە بەگوێرەی پێداویستییەكانی ئەم قۆناغە.
تێبینی دەكەین، حكومەتی هەرێمی كوردستان بەجۆرێك لەجۆرەكان خەریكی نەرمكردنی دەستوپەنجەیە لەگەڵ ئاڵوگۆڕەكاندا و، شێوازی مامەڵەكردن و سیاسەتی خۆی لەبەرانبەر بەغدا ئەپدەیت دەكاتەوە. ئەوەش نیشانەیەكی ڕوون و ئاشكرایە لەسەر ئەوەی بڕیاردەری كورد تێگەیشتووە لەوەی پێگەی هەمووان لەناو پرۆسەی گۆڕانكارییەكەدا گۆڕانی ڕیشەیی بەسەرداهاتووە. دەیەوێت لە پێگەی هێزێكی زیاترەوە مامەڵە لەگەڵ بەغدا بكات.
ئەركی كورد پێش هەڵوەشاندنەوەی ناوچەكە و، لەئێستادا كە بە كاتژمێری ستراتیژ، نیو كاتژمێری ماوە بۆ ڕاگەیاندنی سەربەخۆیی كوردستان، ئەوەیە بەقووڵی لە هاوكێشەكان تێبگات و، سەنگی خۆی بزانێت و، بەها بۆ توانای مرۆیی و كەلتوری و پێگەی جوگرافی خۆی دابنێت و، لە پێگەی هێزەوە لەگەڵ لایەنەكاندا بدوێت. چونكە ئەوان لەخۆی باشتر دەزانن كە كورد توانای لارەسەنگكردن یان پارسەنگكردنی حساباتەكانی ئەوانی هەیە. ئینجا بەكارهێنانی ئەو توانایەش لەلایەن كورد خۆیەوە، وادەكات هێزەكانی تر ڕازی ببن یان ڕەتی بكەنەوە كورد ڕۆڵی زیاتری هەبێت یان نا. لەم ڕووەوە سیاسەتی دروزەكانی سوریا، باشترین نمونەیە و، پێویستە كورد پەندی لێوەربگرێت.