ئه‌سعه‌د عه‌دۆ
هه‌رده‌م گوتوومانه: تۆماركردنی بیره‌وه‌ریه‌كان به راستودورستی ده‌بێته گه‌نجینه‌یه‌كی رۆشنبیری گشتی له به‌رده‌ست مێژوونوسان، لێكۆڵه‌ران به‌ڵام به‌داخه‌وه ئه‌وانه‌ی خۆمان تا ئێستا نه‌یانتوانیوه پابه‌ندی ئه‌و راستیه بن! هه‌روه‌ها زۆربه‌مان له كاتی نووسینه‌وه‌ی بیره‌وه‌ریه‌كاندا ده‌گمه‌نن ئه‌و كه‌سانه كه موراعاتی سمبوڵه‌كانی میلله‌ت، پیاوماقووڵان، ماندووانی رێگای رزگاریخوازی نه‌ته‌وه بكه‌ن! زۆربه‌مان له روانگه‌ی تەسکی حیزبایه‌تیەوە یان له روانگه‌ی حقدوكینه‌وه وه‌ردوشۆی ده‌داته‌وه!
بۆ خودی خۆم كه به خوێندنه‌وه‌ی بیره‌وه‌ریه‌كان (به‌گشتی) سه‌رسامم تا ده‌گاته ئاستی عەشق ئه‌وانه‌ی له نزیكه‌وه ده‌مناسن باش ده‌زانن هه‌ر بیره‌وه‌ریه‌ك چاپ كرێت به وردی ده‌یخوێنمه‌وه ئه‌گه‌ر زانیاریەکی باشم له‌سه‌ر بابه‌ته‌كاندا هه‌بێت، له‌رێگای رۆژنامه یان فێسبوك بۆچوونه‌كانی خۆم بڵاو ده‌كه‌مه‌وه، ئه‌گه‌ر نووسه‌ره‌كه‌ش له نزیكه‌وه بناسم ئه‌وه بیرۆكه‌كانمی ئاراسته ده‌كه‌م بۆ هێندێكیش گله‌یییان لێ ده‌كه‌م، تێیاندا هه‌یه سه‌ركۆنه‌یان ده‌كه‌م و راستیه‌كانیان پێ دەڵێمەوە و، هەڵەیان بۆ راست ده‌كه‌مه‌وه.
چه‌ند مانگێك به‌ر له ئێستا بیره‌وه‌ری دكتۆر (فواد معصوم) له ئاماده‌كردنی هاوكارمان (شێرزاد قادر هه‌ینی) كه‌وتۆته كتێبخانه‌كان، پیاو بۆ خوا بڵێ هه‌موو كتێبه‌كانی كاك شێرزاد به عەشقه‌وه ده‌خوێندرێته‌وه چونكه زمانێكی جوانی هه‌یه، دوابه‌رهه‌می ئه‌و بیره‌وه‌ری (جەمال عه‌لەمدار)م خوێندۆته‌وه، كه‌چی له‌وكاته‌ی بیره‌وه‌ری دكتۆرم كه‌وته به‌رده‌ستان وه‌ك ئه‌وانیتر خوێندنه‌وه‌كه‌ی تا لاپه‌ڕه (298) سه‌لس نه‌بوو زۆر ماندوو كردم، به‌ڵام دوای چه‌ند پرسیارێكی رووبه‌روو گه‌ڕاینه‌وه نێو گێژاوی كۆنه ره‌شنووسه‌كانی كۆبوونەوەكانی سه‌ره‌تای دامه‌زرانی یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستان، جارێكیان له (الطلیطله) و، جارێكی دیكه له رێستورانی (الطلیطله) كه‌چی بۆ یه‌كه‌م جار به (المقهی الطلیطله)م، ژنه‌فتوه!
كاتێ (شێرزاد قادر) كتێبان ده‌نووسێته‌وه رۆحی وه‌به‌رده‌نێ! مامۆستا كریم شاره‌زا گوته‌نی به قولاب ده‌یهێنێته‌وه! كه‌چی له‌م كتێبه‌دا هه‌ست ده‌كه‌م كۆمه‌ڵێك كۆنه كاغه‌زه‌كانی دیمه‌شق، قامشلۆ، به‌یرووتیان له به‌رده‌ست داناوه كه به سه‌رەقه‌ڵه‌م نووسراون بۆیه كاته‌كان، مێژووه‌كان یه‌ك ناگرنه‌وه بۆ خودی خۆم به بیره‌وه‌ر هه‌ژمار ناكرێ به‌ڵكو كۆكردنه‌وه‌ی په‌ڕاوه ره‌شنووسه‌كانی كۆبوونەوەكانه! ئه‌وه‌ی مه‌نده‌هۆشت ده‌كات ئه‌و ناوهێنانه‌یه، مه‌گه‌ر ته‌نیا دكتۆر خۆی بیزانێ ئه‌و كه‌سانه كێن؟! دڵنیام ئه‌گه‌ر خودی نووسه‌ر یان كچه‌كانی دكتۆر زانیارییان هه‌بوایه په‌راوێزیان بۆ ده‌كرد.
له‌به‌رئه‌وه‌ی بیره‌وه‌ریه‌كانم زۆر خوێندۆته‌وه، بۆیه په‌ییم به‌هه‌ندێ ناو بردوون به نموونه: باس له مامۆستا (محمد اسماعیل) كۆنه به‌ڕێوه‌به‌ری په‌روه‌رده‌ی هه‌ولێر ده‌كات كه چۆن له سه‌ره‌تای دامه‌زرانی یه‌كێتیه‌وه كاری له‌گه‌ڵ كردوون، گوایه مامۆستا ماسته‌ر و دكتۆرای له ئه‌زهه‌ر ته‌واو كردووە، ئه‌وكات دكتۆر (معصوم) وه‌ك نوێنه‌ری شۆڕشە مه‌زنەکەی ئه‌یلول له میسر بووە و هه‌ر كوردێكی بینیوه قسه‌ی له‌گه‌ڵ كردوون، مامۆستا محمد اسماعیل وه‌ك به‌شداربوێكی شۆڕش مه‌رجی به‌شداربونی هه‌بووە به‌ڵام له‌وكاته‌ی یه‌كه‌م به‌یاننامه‌ی (الاتحاد الوطنی لماذا) ده‌بینێ! دوور ده‌كه‌وێته‌وه بارودۆخی ئه‌وكاتیش رێگر ده‌بێ كه مامۆستا نه ماسته‌رو نه‌دكتۆرا ته‌واو بكات به ناچاری ده‌گه‌ڕێته‌وه عیراق و له ناسریه ده‌بێته مامۆستای ئاماده‌یی!
هه‌رچه‌نده دكتۆر لێره‌دا باس ناكات كاتێ (حبیب محمد كریم) سكرتێری پارتی دیموكراتی كوردستان له رێگای گه‌ڕانه‌وه‌یدا بۆ عێراق دكتۆر له قاهیره داوای لێ ده‌كات بچێته نێو ده‌سته‌ی دامه‌زرێنه‌ر به‌ڵام دوای گفتوگۆیه‌كی چڕوپڕ مام حەبیب گوتی: گه‌یشتمه ئه‌و قه‌ناعه‌ته كه هه‌مان جه‌لالی و مه‌لاییەکەی جارانه! ئه‌و زانیارانه‌م له (گه‌شتێك به‌نێو ته‌مه‌نی شه‌ست ساڵیمدا) بڵاو كردۆته‌وه.
هه‌روه‌ها له كۆبوونەوەی شه‌وی 29/2/1976 باس له كاركردنی دكتۆر جەمال رەشید له‌گەڵیان ده‌كات، ئه‌و بابه‌ته بۆ خانه‌واده‌ی خۆیانی لێ ده‌گه‌ڕێم! له كۆبوونەوەی ئێواره‌ی 6/3/1976 باس له ده‌ركردنی بورهان ناوێك ده‌كات چونكه سه‌ر به قیاده‌ی موه‌قه‌ته بووە! بۆ ئه‌وه‌ی خوێنه‌ری بیره‌وه‌ری زانیاری هه‌بێت بابه‌ته‌كه ئاوانیه به‌ڵكو له كتێبه‌كه‌مدا (مێژووی شۆڕشی گوڵان) ئه‌و بابه‌ته‌م ورووژاندوه دوابه‌دوای نسكۆ بڕیاره‌كه ئاوا بووە كه كۆنه پێشمه‌رگه‌كانی شۆڕش كه به نیازی سووریان هه‌موویان له رێگای (مام جەلال) په‌یوه‌ندی بكه‌ن و به‌تایبه‌ت ئه‌فسه‌ره‌كان به‌شداری مه‌شقی ئۆردی جۆرج حەبەش بكه‌ن، كاك بورهان كه برای كاك جەوهەر نامیقه له‌و كه‌سانه بووە بۆیه كاك جەوهەر پێشمه‌رگه‌ی هه‌ردوو شۆڕش (محمد خالید بۆصلی) به‌دوایدا ده‌نێرێ و دێته‌وه باره‌گای كاك جەوهەر نامیق!
له لاپه‌ڕه‌ی (236) باس له گه‌نجێكی راڕای هه‌ولێری به ناوی (مولازم سالار) ده‌كات، مخابن ئه‌و گه‌نجه ملازم (محمد ابوبكر حاج عزیز خه‌رابه‌دراوه) كه له ساڵی 1977ـەوه، دوای سه‌ردانی هێژا مەسعود بارزانی بۆ شام، كۆمه‌ڵێك له ئه‌فسه‌ره‌كان (زه‌عیم علی، عبدالرحمن پێداوی، فواد چلبی) ده‌گه‌ڕێنه‌وه كوردستان و مێژوو شایەتی چالاكیه‌كانیانن.
له لاپه‌ڕه (199) باس له گه‌ڕانه‌وه‌ی (60-80) پێشمه‌رگه و چوار ئه‌فسه‌ر ده‌كات، به‌داخه‌وه قسه‌كانی دكتۆرو نه‌وشێروان یه‌ك ناگرنه‌وه! من له كتێبه‌كه‌مدا (مێژووی گوڵان) له روانگه‌ی كتێبەکەی نه‌وشێروانەوە باس له ناوه‌ڕۆكی كۆبوونەوەی ده‌سته‌ی دامه‌زرێنه‌ر له 24/5/1976 ده‌كه‌م كه نامه‌یان بۆ ناوه‌وه ناردوه‌و ده‌ڵێن: هه‌وڵبده‌ن مه‌فره‌زه‌ی چه‌كدار بنێرنه شاخ! له‌دواییدا نه‌وشێروان ده‌ڵێ: چوار مه‌فرزه‌مان له 10/6/1976 له هیزل په‌ڕانده‌وه (مه‌به‌ستی گرووپی برایم عه‌زۆه كه من ناوی هه‌ر چوار مه‌فره‌زه‌كه‌و (37) پێشمه‌رگه‌كانم له كتێبه‌كمدا نووسیوه! ملا به‌ختیار له كتێبه‌كه‌یدا باس له یه‌كه‌م مه‌فره‌زه‌ی چه‌كداری یه‌كێتی ده‌كات له 26/6/1976 كه به به‌رپرسی (خووله كه‌شكۆڵ) بووە.
به‌ڵام بۆ مێژوو دوا روونكردنه‌وه‌ی مه‌لا به‌ختیار لێره تۆمار ده‌كه‌م كه گوتی: یه‌كه‌م مه‌فره‌زه‌مان له 19/7/1976 بۆ شاخ ده‌رچوو! به‌ڵام ئه‌و مه‌فره‌زه‌ی كه له سووریاوه داخڵ بوون رۆژی 26/6/1976 بووە.
هه‌رچه‌نده له كتێبه‌كه‌مدا وه له روانگه‌ی ناوه‌رۆكی كتێبه‌كانی نه‌وشێروان و مه‌لا به‌ختیار یه‌كه‌م ته‌قه‌ی دوای نسكۆی پێشمه‌رگه‌كانی قیاده‌ی موه‌قه‌ته بوین كه له شه‌وی 25 له‌سه‌ر 26/5/1976 له گه‌زگه‌كی حاجی‌ئۆمه‌ران بووە.
واده‌رده‌كه‌وێ له كاغه‌زه كۆنه‌كانی دكتۆردا، له 6/ تشرینی دووه‌م/ 1976دا، نوسراوه: ئه‌وڕۆ كاكی كاكان مه‌به‌ستی (عومەر ده‌بابه‌یه) له‌گه‌ڵ دوو كوڕه‌كه‌ی علی عه‌سكه‌ری و دوو برازای خۆی له‌گه‌ڵ جەوهەری برای دكتۆر خالید هه‌روه‌ها جەوهەر نامیقیشیان له‌گه‌ڵ هاتبوو، گه‌یشتن!
ده‌بوایه دكتۆر بیگوتایه ئه‌و ناوانه‌ی سه‌ره‌وه به یاوه‌ریی (جەوهەر نامیق) گه‌یشتنه لامان! بۆ؟ با دوو قسه له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ته بكه‌ین: ناوچه‌یه‌كی ژێر ده‌سه‌ڵاتی قیاده موه‌قه‌ته كه بۆنی خوێن له‌نێوانیادا دێت چۆن ده‌توانن بگه‌نه سه‌ر ئاو ئه‌گه‌ر رێككه‌وتنێك نه‌بێت كه ئه‌وكات له شام ئاماده‌كاری ده‌كرا بۆ كۆبوونه‌وه‌ی مام جەلال و كاك مەسعود كه دكتۆر رێككه‌وتنه‌كه‌ی له كتێبه‌كه‌یدا بڵاو كردۆته‌وه.
راسته من نه‌متوانی به‌رگی دووه‌م بخوێنمه‌وه به‌ڵكو ته‌نیا لاپه‌ڕه‌كانم ئاوه‌ژوو كردووە، چونكه وه‌ك بیره‌وه‌ریه‌كانی تر له‌زه‌تم له خوێندنه‌وه‌كه نه‌دی! به‌ڵام ناتوانم قسه له‌سه‌ر (باوكم ئه‌سڵه) نه‌كه‌م! دكتۆر ده‌ڵێ: ئه‌مشه‌و 24/ كانوونی یه‌كه‌م/ 1976 سه‌عات حه‌وت (ئه‌ندامانی ده‌سته‌ی دامه‌زرێنه‌ر ئه‌وه‌ی لێره بووین چووینه لای م. ب – مه‌سعود بارزانی – دانیشتنێكمان كرد چه‌ند پرسیارێكی لێ كرا… له هه‌مووان گرنگتر ئه‌وه بوو گوتی: گه‌ر باوكم ڕه‌ئیه‌ك بدا و، ق. م. ڕه‌ئیه‌ك بده‌ن باوكم ئه‌سڵه.
هه‌روه‌كو دیاره دكتۆر له خانه‌واده‌یه‌كی مه‌لازاده‌یه و له حوجره و مزگه‌وتاندا په‌روه‌ده كراوه و شانازیشه و ناهه‌ق نیه، له قۆناغێكدا نوێنه‌ری ئه‌و مه‌زنه شۆڕشه بووه كه بارزانی نه‌مر سه‌ركردایه‌تی كردووە و هه‌زاران جاریش خۆی و گشت ئه‌ندامانی ده‌سته‌ی دامه‌زرێنه‌ر له‌به‌رده‌م مایكرۆفۆنه‌كاندا به‌هاواركردن وتوویانه (سه‌رۆكی هه‌میشه‌یی نه‌ته‌وه‌كه‌مان)!
من له بری دكتۆر بوومایه به ئیجەلاله‌وه! به خشوعه‌وه سه‌یری ئه‌و ئاخافتنه‌ی كاك مەسعودم ده‌كرد، دڵنیامە ئه‌وكات هه‌ستی به ئیفتیخار ده‌كرد! دكتۆر گیان هه‌ركاتێك به دیداری كاك محسن دزه‌یی بگه‌م به ئیفتیخاره‌وه ده‌سته‌كانی ماچ ده‌كه‌م! بۆ؟ چونكه رۆژانێك خاڵ محسن به‌و ده‌ستانه خزمه‌تی ئه‌و زاته‌ی كردووە!
بیره‌وه‌ریه‌كان
