هاودەنگ فارووق
وەختێک دەڵێین دەوڵەت هێشتا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا ڕووناكی نەدیوە، ئەوانەی كە ناویان نراوە دەوڵەت و نەخشەیەكیان هەیە، لەڕاستیدا قەوارەی سەربازین و، نەیانتوانیوە بگەنە ڕیزی دەوڵەت. قسەیەكی بێ بنجوبنەوان ناكەین، بەڵكوو دەیان بەڵگەی واقیعی و یاسایی لەبەردەستدان، كە سەرجەمیان دەبنە ئاماژەی ڕوون لەسەر شكستی دەوڵەت و دەوڵەتی فاشیل.
لێرە دەوڵەت وەك داهێنانێكی تەنزیمی و یاسایی، ئەنجامی ئەقڵی مۆدێرنی كۆمەڵگەی موتەجانیسە. لێرە ئەوەی هەیە، قەوارەیەكی سەپێنراوە و هیچ هارمۆنیەتێكی تێدا نییە. ئەوانەش، كە خۆیان سپۆنسەری دروستكردنی دەوڵەتەكانی ئێرەن، زۆرباش لەو ڕاستییە تێدەگەن. ئەوان هاتوون، بەبێ ئەوەی بچوكترین پلەی گونجان لەنێو پێكهاتەكاندا هەبێت، بەتۆبزی هەمووانیان لەچوارچێوەیەكدا كۆكردووەتەوە. ژیانێكی زۆرەملێی سەپێنراویان هێناوەتە كایەوە، ئەوەش وادەكات لەیەكەم تاقیكردنەوەی كردەییدا، شتێك نەبێت بەناوی دەوڵەت و هەمووان پێكەوە شكست تۆمار بكەن.
قەوارە سەپێنراوەكانی ئەم ناوچەیە، بەرلەهەرشتێك شكستیان هێناوە لەوەدا بتوانن شوناسێكی هاوبەشی نیشتمانی بۆ هاووڵاتییەكانیان دروست بكەن. دیارە ئەمەش گرنگترین تاقیكردنەوەیە بۆ هەر دەوڵەتێكی مۆدێرن. دیارە دروستكردنی شوناسی هاوبەش، پرۆسەی هەرە ئاڵۆزی فرەیی بەردەم هەردەوڵەتێكەو، مومكین نییە بەبڕیار و ڕێنمایی دروستبكرێت، یان هەر بەوەی كە لە چوارچێوەی دەستوورێكی بێگیاندا بنووسرێت هاووڵاتییان هاوبەشی نیشتمانن!
ئەگەر ئەو دێڕە كەفیل بوایە بۆ دروستكردنی دەوڵەتی مۆدێرن و، كۆمەڵگەی پێشكەوتوو، ئەوا دەبوو لەمێژە عێراق ببوایەتە شامی شەریف و شامی شەریفیش ببوایە بە ئەسكەندەنافیا! چونكە هەر لەسەرەتاوە لەدەستوورەكانی عێراقدا نووسراوە عێراق نیشتمانی هاوبەشی كورد و عەرەبە و، كەچی بەكردەوە، هاووڵاتییانی مۆزەمبیق خاوەنی عێراق بوون، بەڵام كورد خاوەنی نەبووە!
دەوڵەتی فاشیل
