پەندوەرنەگرتن لە مێژوو

زکری مووسا

هەموو خەڵكی كوردستان زۆر چاك دەزانن 31ی ئاب چیی بوو و بۆ ڕوویدا. دەزانن 31ی ئاب دەرئەنجامی سیاسەتێكی ناڕاست و نانیشتیمانی و کۆدەتاگەرانەی یەكێتی بوو كە لەدوای هەڵبژاردنەكانی 1992ی كوردستان دەستی پێكرد، ئەویش بە قبووڵنەكردنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن و سەپاندنی فۆڕمی فیفتی فیفتی. سەركردایەتیی ئەو كاتی یەكێتی بەو عەقلیەتەی کە لە حەفتا و هەشتاکان لە بەشێک لە جیهان باو بوو وای بۆ دەچوو مادام لە هەڵبژاردن نەیانتوانیوە سەربکەون، دەتوانن بە هێزی چەك و شەڕی ناوخۆ ئەوە یەكلایی بكەنەوە. ئەو عەقلیەتە بووە سەرچاوەی نەهامەتی و دواکەوتوویی و وەستانی ڕێڕەوی گەشە و پێشکەوتن لە زۆرێک لە وڵاتانی جیهانی سێیەم و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست. سەرکردایەتیی ئەوکاتی یەکێتی لە چەندین گەڕی هەڵگیرساندنی شەڕی ناوەخۆ بە چنگ و ددان هەوڵی دا و خۆی تاقیکردەوە بەڵام نەیتوانی ئەو ئامانجە(كە ئامانجێكی نادیموكراتی و شێتانە بوو) پبێكێت كە لەڕێی چەكەوە ڕكابەرەكەی لەناو ببات.
بە ئیعترافی زۆربەی سەركردایەتیی یەكێتی و خودی مام جەلال، سیاسەتكردنی نەوەدەكانی سەدەی ڕابردووی یەكێتی ناڕاست بووە و زیانێكی گەوەری لە ناوبانگی گەلی كورد دا و ڕێگەشی بۆ دەستوەردانی دەرەكی لە كاروباری كورد خۆش كرد و پاشەكشەی بە بەها بەرزەكانی ڕاپەڕین و كولتووری دیموكراسیخوازی و نیشتیمانپەروەری كرد.
لاپەڕە تاریكەكانی شەڕی ناوخۆیی كۆتایی هاتن و تێپەڕین و هیچ مرۆڤێكی خاوەن ویژدان و ئاسایی كورد، تەمەننای ئەوە ناكات ئەو ڕۆژە نەگریسانە دووبارە ببنەوە. دوای ڕووخانی ڕژێمی بەعس هەرێمی كوردستان پێشكەوتنێكی بەرچاوی لەسەرجەم بوارەكاندا بەخۆیەوە بینی. بووە سەرچاوەی ئیلهام بۆ هەموو كوردێك لە جیهان و بەشەكانی تری عێراقیش. ئەمە دوای تێپەڕاندنی سەردەمی قێزەوەنی شەڕی ناوخۆیی و دەستپێكردنی كاری پێكەوەیی و تەبایی بوو. باسكردنەوەی شەڕی ناوخۆ و كوتانی تەپڵی دوژمنایەتی و زیندووكردنەوەی ڕق لەناو ڕیزەكانی گەلدا، ناپاكی و كردەیەكی دژەنیشتیمانییە و خزمەت بە هیچ لایەك تەنانەت نووسەرانی بەیاننامەكەش ناكات. خۆزگە یاسایەك هەبا، سزای ئەو هەناسە شوومانەی دابا كە بیر لە زیندووكردنەوەی دوژمنایەتی و شەڕەجنێو و تۆخكردنی ئەدەبیاتی شەڕی ناوخۆ دەكەن.
حەقە خەڵكی نیشتیمانپەروەر و دڵسۆزی ناو یەكێتی، ئامۆژگاریی سەركردایەتییەكەی حزبەكەیان بكەن و ستۆپێكیان پێ بكەن. ئەو ڕێگەیەی ئەوان گرتوویانەتەبەر ئەنجامەكەی كارەساتبارە. بەیاننامەكانتان هەم تڕاژیدیان هەمیش كۆمێدیا، نیشانەی ناواقعیبوون و پەندوەرنەگرتنە لە مێژوو. خەڵك ئەو قۆناغە شوومەی تێپەڕاندووە و ئەو جۆرە قسانە كڕیاری نیە. دەنگ بە شیڕەشیڕ و قومار و كولاندنەوەی برینەکان كۆ نابێتەوە، دەنگ بە خزمەتكردنی خەڵك و پەرۆشیی بۆ ژیان و سەقامگیریی وڵات كۆ دەبێتەوە.