پاساودانی سیاسەتی برسیكردنی كورد، نوێترین ڤێرشنی جاشایەتی

مەشخەڵ كەوڵۆسی

لەماوەی دەساڵی ڕابردوودا كە عێراق سزای بەكۆمەڵی خەڵكی كوردستانی داوەو، هەرجارە و بەپاساوێك مووچە و بودجەی كوردستان نانێرێت و، شەڕی دەروونی كورد دەكات. لەهەمان كاتیشدا شەڕی شكاندنی باڵانسی گەشەو پێشكەوتنی كوردستان دەكات و، دەیەوێت ئەو ڕەوڕەوەی گەشەیە ڕابگرێت كەلە كوردستان هەیە، تاكو ناوچەكانی تری عێراق كەلەڕووی ئەمنیەت و خزمەتگوزارییەوە داڕووخاون زیاتر دوانەكەون و، هاووڵاتییەكی عەرەب كەسەردانی كوردستان دەكات، جیاوازییەكی زۆر گەورە نەبینێت.
ئەوەی گوتم هۆكاری سیاسی بڕینی بودجە و مووچەیە، وەگەرنا، هۆكاری هەرە سەرەكی و ستراتیژی، پەیوەندی بەهەبوونی هەرێمی كوردستانەوە هەیە وەك قەوارەیەكی كوردی، دیارە عێراق و وڵاتانی دراوسێش، بەرژەوەندییان لەوەدا نیە قەوارەیەكی كوردی هەبێت و، لەگەڵ عێراقدا سیادە دابەش بكات، بڕیار بدات و قسەی خۆی هەبێت. ئەوە لەناو سیستەمی بیركردنەوەی دەستەڵاتدارانی ناوچەكەدا جێگەی نابێتەوە. بۆیە پێویستە بەهەرچی ڕێگا و شێوازێك بێت، هەنگاو بەهەنگاو سەرجەم بڕیارەكان لەدەستی كورد دەربهێنرێت و، هەرێمی كوردستان ببێتە ناوێكی بێناوەڕۆك، دواجاری لەپاش ئەوەی چاوی نێودەوڵەتی لەسەر عێراق نامێنێت، بەپشت بەستن بەزۆرینەی نەگۆڕی ئیتنیكی و مەزهەبی، دەستكاری دەستور دەكەن و، مەسەلەی فیدراڵی هەمووار دەكەنەوە، عێراق دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی ناوەندگەرایی و، شتێك نامێنێت بەناوی هەرێمەوە.
عێراق و لەپشتییەوە سپۆنسەرەكانی سیاسیەتی عێراق و مامۆستاكانی، بەپەلە ئەو هەنگاوە نانێن، تاكو بەتەواوی لەڕووی دەرونییەوە تاكی كورد نەڕەخسێنن بۆ ئەو هەنگاوە. پرۆسەكە دراماتیكی نیە و، زۆر شێنەیی بەڕێوە دەچێت و، لەئێستادا دەساڵی ڕەبەق بەسەر ئەو سیاسەتەدا تێپەڕیوە، برسیكردن باشترین و زیرەكانە ترین میكانیزمە بۆ ئەوەی تاكی كورد نووچ بدات بۆ ئەو مەرامە شەیتانییە.
ئامانجەكە هەڵوەشاندنەوەی هەرێمە، سیاسەتی پێڕەوكراو بۆ گەیشتن بەو ئامانجە، بریتییە لەبرسیكردنی خەڵكی كوردستان و دروستكردنی ئەوپەڕی گوشار لەسەر حكومەتی هەرێم. میكانیزیمی تەسویقی ئەو مەرامەش، بریتییە لە كۆمەڵێك میدیا و پەرلەمانتار و حیزبی كوردی و تەنانەت میدیای عێراقی و جیهانیش، كە بوونەتە زوڕناژەنی عێراق و، لەهەموو قۆناغەكاندا پاساوی هەنگاوەكانی عێراق دەدەن و، لەهەموو چركەیەكدا هەرێم خەتابار دەكەن، بۆ ئەوەی هاووڵاتییانی هەرێم بگەوجێنن و، دواجار قبوڵی هەنگاوەكانی داهاتووتر بكەن و، بەسنگێكی فراوانەوە باوەش بۆ عێراق و سیاسەتەكانی بكەوە.
لەڕاستیدا ئەو پەرلەمانتار و میدیاكار و سیاسی و حیزبانەی چوونەتە ناو ئەو گەمە مەترسیدارەوە، نوێترین ڤێرشنی جاشایەتییەكی بەلاشیان داهێناوە كەلەنێو هیچ گەل و نەتەوەیەكدا، نمونەی نیە و، گشتگیرترین قوتابخانەی توێژینەوەی دەروونناسی ناتوانێت پێمان بڵێت: چۆن و بەچ هۆكارێك كەسێك، حیزبێك، میدیاكارێك، ڕێگە بەخۆی ئەدات هەمیشە لەبەرژەوەندی داگیركەری خاك و وڵاتەكەی قسە بكات و، هەمیشە پاساوەكانی ئامادەبن بۆ خەڵەتاندنی خەڵكی خۆی و بەرگری كردن لە داگیركەر؟ چۆن و بەچ پەروەردە و بەچ ویژدانێكەوە؟.
دواجار دەڵێم: ڕاستە هەرێمی كوردستان لەژێر ئەوپەڕی گوشاردایەو، پیلانێكی گەورە و قۆناغبەندی لەسەرە، بەڵام پێویستە ئەوەمان لەبەرچاو بێت، كە نە هەرێمی كوردستان و نەخەباتی ڕزگاری كورد، بەپرس و بەدڵی داگیركەران دروست نەبوون، قەوارەی هەرێم بەرئەنجامی مێژوویەك خوێن و ئاڵوگۆڕی ستراتیژییە لە بونیادی دەولیدا، بڕیاری نێودەوڵەتی هەیە بۆ مامەڵە لەگەڵ هەرێم، قەوارەكە لەهەموو مەحفەلەكانی دنیا دانیپێدانراوەو، لە هەموو ڕەشنوسەكانی قەراری نێودەوڵەتی بەرانبەر بەعێراق دانیپێدانراوە، بۆیە ئەو خەونەی داگیركەران دەبرێتە ژێر گڵ و هەرێم، لەژێر گوشارەكان دێتە دەرێ و، كاروانی ئاوەدانیش ناوەستێت، بەڵام لەو كاتەشدا پێویستە دادگاییەكی شەفافی ئەو كەسانە بكرێت كە بوونەتە زوڕناژەنی داگیركەر و بەردەوام بەرگری لە سیاسەتەكانی بەغدا دەكەن و، كوردستان تاوانبار دەكەن بەوەی هۆكاری نەهامەتییەكان خۆمانین، ئەگینا عێراق دڵسافە لەگەڵمان.. دەبێ خاوەنەكانی ئەو گوتارە، دادگایی و سزایەك بدرێن، تا هەتایە دایك بۆ وەچەكانی خۆی بگێڕێتەوە.