لیلیان فاضل – موسل
توندوتیژی دژی ئافرهتی دهیته پیناسهكرن كو رهفتارهكی توندوتیژه دهیته بكارئینان دژی ئافرهتی بریكه كا توندوتیژ چ ژ لایی ده روونی یان جه سته یی بیت كو چ شیوهی بیت زیان دگههینیته وی و كومهلگههی وكارتیكرن دكهته سهر ته ندروستیا وی. هزاران ئافرهت ل ههمی جیهانی تووشی توندوتیژی دبن ههر سال ژ لایی ههڤژینی یان باب یان كور یان برا یان نه نیاس. بكارئینانی توندوتیژی دژی ئافرهتی ئافرهت هیزا خو ژ دهست دهت و هه ست دكهت كو بالنده كی نهیی ئازاده بژیت و بریارا ژیانا خو بده ت و ههردهم ههست بترسی و نه خوشی دكهت . توندوتیژی كارتیكرن ل سه ر ئافرهت بتنی ناكه ت ئانكو ل سهر خیزانی و جڤاكی بشیوهیهكی بتایبه تی دكهت . توندوتیژی نه یا گریدایه به س ب دیڤ لیڤیلا جڤاكی یان ئاین یان تهمهن یان رهگهز به لكو دیاردهكا جیهانی یه ههمی ئافره ت تووشی دبیت.
سالانه ل 25 نوڤه مبه ر هاتیه ده ست نیشان كرن وه ك روژا بەرهنگاربوونا توندوتیژیی دژی ئافرەتان، ده ست پیدكه ت ژ 25 نوڤه مبه ری كو بوو 16 روژان به رده وام دبت و ل ڤان 16 روژان دا ل ههمی جیهانی و تایبهتی ل كوردستانی چهندین كونفرانس و سیمینار و هزاران كار و چالاكیین جوارا و جور و مراسیم دهیته ئه نجام دان بو دیاركرنا كریاریت نه مروڤایه تی ئه ویت دژی ئافره تی دهینه كرن و دانانا چه ندین پیشنیارا و دیڤ چوونا و زانیاریان .
گهلهك جوریت توندوتیژی ههنه وهك یا (جه سته یی و ده روونی ویا جنسی و شیكرنا ب زوری و دهست دریژیا سكسی و سینه تكرنا كچان و بازرگانیا ب ئافرهتان و ههروهسا توندوتیژیا خیزانی) وههروهسا رهنگی پرتهقالی دهیته دهست نیشان كرن وهك سومبولهك بو نه هیلانی توندوتیژیی دژی ئافره تان كو ناڤ ههمی پوستهران دهیته بلاڤكرن ئوژی دڤهگهریتن بو دا جیهان هه می بزانیت توندوتیژ كاره كی نه مروڤایه تی یه و دڤیت بهیته راوه ستاندن و رهنگی پرتهقالی وه ك ره نگه كی جیهانی یه پر ژ ئاشتی و دیر ژ توندوتیژی و دهست پیكرنهكا ژیانهكا نوی بو ئافرهتان.
توندوتیژی دژی ئافره تان كاریگهریهكا مه زن سهر ئافرهتی و كومه لگه هی دكه ت و بكارئینانا توندوتیژیی دژی ئافره تی هیزا خو ژ ده ست دهت و هه ست ب نه خوشی و خه موكی دكه ت و هزردكت كو ماف نینه و كه سه كه نه یا ئازاده بریارا بده ت . هه روهسا بكارئینانا توندوتیژیی د ڤه گه ریتن بو گه له ك ئه گه ران وه ك (كومه لایه تی و ئابووری و ده روونی و جه سته یی )وچ ئافره ت تووشی توندوتیژیی دبیتن پیتڤیه سه ره دانا ریكخراوا مافی مروڤ بكه ت و مافی خو وه ربگریتن و تاوان بار بیته سزادان .. ده می سه ره ده ریی د گهل ئافرهتی دهیته كرن وهكو بونهوهرهكا ته مام ژ لایی میشكی ڤه و ژ لایی جه سته یی و ژ لایی هه ستی ڤه دی هاریكاریا ئافره تی كهت كو جڤاكه كی ئاڤا كه ت یی ساخله م و بترترین كه س كو كاریگه ریا خو هه یه ل سه ر ئاڤاكرنا جڤاكه كی باش( بابن و برا نه و هه ڤژینن،) ل دهمی باب و برا و ههڤژین ژینگه ههكا ساخلهم بو ئافرهتا خو په یدادكهن دی ئافرهت ژی یا هاریكاربت كو ژینگه هه كا ساخلهم بو خو و زاروكی خو و بو پاشه روژا وهلاتی خو ئاڤاكه ت.