دووشەممە, تشرینی دووه‌م 25, 2024

نامه‌ عاشقانه‌كانی نیما

خالید فاتیحی

نامه‌ی نۆیه‌م

بۆ عالییه‌ی ئازیزم‌.
زۆر په‌رێشانم. كراسێكی له چه‌شنی خاك و به‌رد بۆ من زۆر باشتره‌، له‌و كراسه‌ی له‌به‌رمدایه.‌ له‌ژێرخاكدا لێده‌گه‌ڕێن مرۆڤ ئاسووده‌بێ. بۆ، له‌به‌رئه‌وه‌ی هیچ بیانوویه‌كم له‌به‌رده‌م نییه‌! كێ بیانووه‌ ئازیزه‌كه‌ی منی بردووه‌‌؟! پارچه‌ كانزایه‌كی بچووك كه‌ ده‌توانێ ئاسووده‌یی ئه‌به‌دی بۆ فكرێكی یاخی و ماندوو ده‌سته‌به‌ر بكات، بۆچی له ‌من دووره‌؟ بۆچی ده‌بێ خۆم له‌ شتێك به‌ دوور بگرم، كه‌ چاكه‌و خراپه‌كه‌م له‌پێش چاو یه‌كسان ده‌كات؟
رازێكی زۆر، ئازار گه‌لێكی بێ ده‌رمان، نائومێدی و ره‌شبینییه‌كان له‌ ناخمدا گه‌شه‌یان سه‌ندووه‌و باڵایان كردووه‌. ئایا ئێستا كاتی ئه‌وه‌نییه‌ له‌م شوێنی باڵا كردنه‌، واتا دڵ، بیانخه‌مه‌ ده‌ره‌وه‌؟
بۆچی ئه‌م په‌رده‌یه‌ نادڕێت، ئه‌م دڵه‌ سه‌رسه‌خته‌ی من لێره‌ چی ده‌كات؟
عالییه‌! لێت ده‌پرسم چما ئه‌و پارچه‌ خوێنه‌ ده‌توانێ دنیای هه‌رمان* بێت؟ هه‌رمان با هه‌ر بۆخۆیان بێت، نه‌بوونی ره‌هام بده‌نێ. ئه‌گه‌ر بمه‌وێت بۆ ژیانی خۆم بدوێم، وه‌كو ئه‌وه ‌وایه‌ وه‌سیه‌ت بكه‌م، وه‌سیه‌تیش سه‌باره‌ت به‌ زیندووه‌كانه‌. بڕوانه‌ ئاكامی زێده‌ڕۆیی مرۆڤ له‌ داخوازیدا چه‌نده‌ خه‌یاڵییه‌.
ئه‌م حاڵه‌ته‌ گوماناویه‌ ده‌مگریه‌نێت. مجابن! ئیدی فرمێسكه‌كانی شاعیر نرخێكیان نییه‌. فرمێسكه‌كان هه‌ڵده‌ڕژێن و ده‌ریایه‌كی بێ ئۆقره‌ دروست ده‌كه‌ن. عالییه‌! تۆی ده‌ته‌وێ به‌ ده‌ست و زمانت ئه‌م ده‌ریایه‌ دابپۆشی. ئێستا كه‌ هۆگری من به‌رامبه‌ر به‌ تۆ له‌ دۆستایه‌تی تێپه‌ڕیوه‌، ده‌ته‌وێ چاوه‌كانم دابخه‌ی؟
به‌ڵام فرمێسك.. فرمێسك رێگای هه‌ڵڕژانی خۆی ده‌زانێ له‌ گۆشه‌ی چاوه‌كانه‌وه‌. حه‌زم ده‌كرد له‌ بیابانه‌ چۆڵ و به‌رینه‌كاندا رابكه‌م و هاوار بكه‌م. حه‌زده‌كه‌م ژه‌هرێكی كوشنده‌ بێته‌ سه‌ر لێوه‌كانت، لێوه‌كانت رابمووسم و له‌ژێر پێیه‌كانی تۆدا له‌ هه‌وایه‌كی ساف و ئازادا دا، ماڵئاوایی له‌ دونیا بكه‌م.
ئه‌وه‌شم بۆ نالوێ! ئه‌ی له‌به‌رچی زیندووم؟ لێم مه‌پرسه‌ بۆچی؟ شاعیر كائینێكه‌ كه‌ هێشتا خه‌ڵكی به‌ته‌واوی له‌ سه‌یرو سه‌مه‌ره‌كانی ئه‌و كائینه‌ تێنه‌گه‌یشتوون. وه‌سفكردنی خه‌ڵكی ده‌رباره‌ی ئه‌و جۆره‌ تێكه‌ڵبوونێكی مه‌عنه‌وییه‌.
بیربكه‌وه‌، هه‌رگیز خه‌می ئه‌وه‌ مه‌خۆ له‌به‌رچی كۆشكی به‌رزو باخی رازاوه‌ت نییه‌. ئه‌وانه‌ له‌ رێگای تاوان و خیانه‌ته‌وه‌ وه‌ده‌ست دێن. ئه‌گه‌ر سروشت دڵێكی پاك و توانایه‌كی به‌رزی پێداوی، خۆشحاڵ ده‌بی، كه‌ ئه‌و هه‌موو شكۆ و جوانییه‌ به‌لاته‌وه‌ هیچ گرنگییه‌كیان نییه‌.
ده‌رباره‌ی مێرده‌كه‌ت، كاتێك ئه‌وت ناسی و له‌ناو خه‌ڵكا هه‌ڵت بژارد، ئه‌و ده‌بێته‌ مایه‌ی ئارامی ناخت.
نازانم به‌و پرێشانی خه‌یاڵه‌وه‌ ده‌توانم درێژه‌ به‌ ژیان بده‌م یان نا. ده‌بینی عالییه‌! عالییه‌! من له‌ هه‌موو شتێك تێرو بێزارم. ته‌نیا جوانی و سۆزی تۆ ده‌توانێ بمهێڵێته‌وه‌. له‌گه‌ڵ نه‌خۆشه‌كه‌ت مه‌دارا بكه‌.

*هه‌رمان: هه‌رگیز نه‌فه‌وتان. هه‌میشه‌یی. تاهه‌تایی.

نیما
18ی گوڵانی 1305

*نامه‌ عاشقانه‌كانی شاعیری ناوداری ئێران، نیما یوشیج (1897- 1959) كه‌ به‌ باوكی شیعری نوێی فارسی ده‌ناسرێ.