شاخەوان عەلی حەمەد مامۆكی
گەشبین بە و ئاگاداری خۆت بە لەو شتانەی لێی پارێزراو نیت، بەو شتانەیش هەڵمەخەڵەتێ كە جوانیەكانت بەهەدەر دەدەن و ناتوانن مێژوویەكی جوانت بۆ بنووسنەوە. ڕەوشتبەرز و ئاكارجوان بە، با كردارەكانت گەواهیدەر و رەنگدانەوەی جوانیەكانت
بن. مرۆڤ هەرگیز پێی وا نەبێ ئەو ڕەفتار و ڕەوشت و
كاروكردەوانەی دەیکات لە چاكەكاری و مرۆڤدۆستی و ژینویستی، ئیدی دەچێتە ریزی فریشتەكانی خوا و ڕووبەڕووی هیچ ڕەخنە و گلەیی و گازندەیەكی ئەم و ئەو نابێتەوە، لە هەموو هەڵەوپەڵە و قسە و
باسوخواسێ پارێزراو دەبێ. مرۆڤ بە سروشتی خۆی، هێزی خێر و شەڕی تێدایە، ئەو دوو هێزە بەردەوام ختووكەی دەدەن، بەردەوام لەململانیدان، هێزی خێر سەرزەنشتی دەكات خۆی لە خراپەكاری بەدوور بگرێ و لە ژینگەكەیدا ببێتە كەسێكی چاك و باش و خزمەتگوزار. لەولایشەوە هێزی شەڕ بۆ ئەوە پاڵی پێوە دەنێ چۆن هەرەس بە كۆمەڵگا بێنێ؟ شیرازەی خێزان لێك هەڵوەشێنێتەوە؟ بەها جوانەكان بمرێنێ و چۆن ئەوەی كاری پیس و نەگریسە هانای بۆ ببات
و بیکات. لەم ڕوانگەوە باسی سێ شت دەكەین، مرۆڤ
هەرچییەك بكات، پەنا بباتە بەر هەر شتێ، هەموو هێز و توانای خۆی بەگەڕ بخات بۆ ئەوەی لەو سێ شتە پارێزراو بێ، پارێزراو نابێت.
یەكەم/ قسەوقسەڵۆكی خەڵكی هەڵبەتە ئەوانەی بێبزاوتن، جووڵەیان نییە، دەمیان قوفڵ داوە، ئەوانە شتێكی ئەوتۆیان بۆ ژیان پێ نییە تا ئێمە قسەی لەسەر بكەین، هەڵوێستی خۆمانی لەبارەوە دەرببڕین و ڕەخنەیان لێ بگرین، من وەكو خۆم زۆر جار لە گفتوگۆكاندا قسەیەكم
هەیە بەردەوام دووبارە دەكەمەوە دەڵێم: من كاتێ قسە دەكەم، هەر یەكە لەئێوە لە یادگە و بیر و هزر و تێڕوانینی خۆیدا خوێندنەوەیەكی جوێ و جیاواز بۆ قسەكانم دەكات، یەكێ لەمێشكی خۆیدا دەڵێ: بەڕاستی قسەكانت زۆر جوان و ڕێكوپێك بوو. یەكێكی تر بە پێچەوانەوە دەڵێ: قسەكانت زۆر بێمانا بوون، شتێكت وات باس نەكرد سەرنجم رابكێشێ. یەكێكی دیكەیش دەڵێ: پێم وایە هەموو ئەو قسانەی كردت زیاد بوون، خۆزگە ئەو كاتەمان
لەگەڵت بەفیڕۆ نەدایە. تەنانەت نەك هەر قسەكردن، بگرە لە جۆری دانیشتن و راوەستانیشدا، هەمان ڕاجیایی بەدی دەكرێ، یەكێ دەڵێ: توخوا ئەوە دانیشتن بوو تۆ دانیشتبووی؟ ئەوە وەستان بوو تۆ وەستابووی؟ یەكێكی تر دەڵێ: چۆن دەبێ لە قسەكردندا تەنها سەرنجت بە ئاراستەی لایەك بێ و لایەكەی دیكە فەرامۆش بكەی؟ یەكێكی دیكە دەڵێ: چۆن دەبێ ئەوەندە دەستت بجووڵێنی و زۆر شتی تر. هەموومان هەڵە دەكەین بۆ ئەوەی لە جوانی و راستی شتەكان تێبگەین، وەلێ پێویستە بزانین هەڵەكانمان چین و چی بكەین بۆ ئەوەی هەمان شت دووبارە نەكەینەوە؟! لەوەدا گەورەیی مرۆڤەكان كاتێ دەردەكەوێ كە هەڵەیەكی كرد، دان بە هەڵەكانیدا بنێ، نەك پێداگر بێ و مكوڕ لەسەری؛ پێی وابێ لەسەر ئەو قسەیەی كردوویەتی لێی پەشیمان بێتەوە، كەسایەتیی پێ لەكەدار دەبێ و ئابڕووی دەچێ و بێنموود دەبێ، جوانترین وتە لەمەڕ هەقیقەتی هەڵە
و تێگەیشتن لە هەڵە، وتە بەناوبانگەكەی ئەرستۆی فەیلەسوفی یۆنانە كە دەڵێ: (من و خەڵكی ئەسینا نەزانین، من دەزانم نەزانم، بەڵام خەڵكی ئەسینا
ئەوەندە زانا نین كە بزانن نەزانن). لێرەدا گرنگە ویژدان بكەینە سەنگی مەحەك بۆ ئەو شتانەی پیادەی دەكەین، لەوەشدا با گوێ بەقسەی خەڵكی نەدەین، چی دەڵێن با بیڵێن، گرنگ ئەوەیە هەر شتێكمان ئەنجامدا، بە قەناعەتەوە بیکەین.
دووەم/ مردن:
مردن ئەو شتەی كەس دەرەقەتی نایێ، كەس گرەوی لێ نەبردۆتەوە، كەس نەیتوانیوە خۆی لێ بشارێتەوە.
مردن راستیەكی تاڵ و چاوەڕوان كراوە، لەوەشدا نەمانتوانیوە خۆمانی بۆ ئامادە بكەین كە ئەنجامێكە دەبێ وەریبگرینەوە، بۆیە ئەوەی بیری لێ نەكەینەوە
مردنە، لەكاتێكدا كەس لێی پارێزراو نیە. مردن پرۆسەیەكی راگوزەرە، لەو پرۆسەدا هەبوونی و دەوڵەمەندی، هەژاری و نەداری، جوانی، ناشیرینی، دەسەڵاتدارو دەستڕۆیشتوو، گزیرو وەزیر، گەورەو بچووك، كەس لێێ پارێزراو نییە.
سێیەم/ پشوودان و حەسانەوە:
ئەگەر سەیری هەر یەكێ بكەی، هەركەسێكی بەتەمەن بدوێنی كە پێناسەیەكی ئەو ژیانەت بۆ بكا، پێت دەڵێ: لەوەتەی هەین ماندووین، پشوومان نەداوە، حەسانەوەمان نەبووە جگە لە ڕاكەڕاك، دواجار وا خۆمان دەبینین ئەوە چووینەتە ساڵەوە، تەمەنمان هەڵكشاوە، ئەوەی چاوەڕێی بكەین ماڵئاواییە، كەواتە مرۆڤ پارێزراو نییە لەوەی هەتا مردن دڵخۆش و ئاسوودەبێ، وەك چۆن مەرج نییە هەموو تەمەنی خۆی لە ناخۆشی و تەنگژە و
نەهامەتیەكانی رۆژگار بەسەر ببات. لە هەموو ئەو قسانەی سەرەوە مەبەستمانە ئەو پەیامە بگەیەنین كە ژیان جگە لە ڕاكردنێكی بەردەوام بۆ خاڵێكی بێكۆتایی و نەگەیشتن پێی هیچی تر نییە و وێستگەیەكە نامانگەیەنێتە دوا وێستگە و كاروانێكە درەنگ و زوو لێی دادەبڕێین، بەڵام لێرەدا گرنگە بە گەشبینییەوە سەیری ئەمڕۆی خۆمان بكەین تا داهاتووی خۆمانی لەسەر بنیاد بنێین، وەك پێغەمبەری خوا (د.خ) دەفەرمێ: (ئەگەر زانیتان بەیانی قیامەتە و دارێكتان بەدەستەوە بوو، بیڕوێنن). ئەو وتەیە هێندە بایەخدار و جوانە، گەشبینیەكی زۆر بە دڵە مردووەكان، بە دەروونە بێنازو بێ ئومێدەكان دەدا، بەوانەیشی گەشبینن كە بەئومێدێكی زۆرەوە بڕواننە ژیان، لەكاتێكدا ئەگەر دارێك ئەمڕۆ بیڕوێنی و بۆ بەیانی نەیبینیەوە، ئاخۆ سوودی ئەو دارە چییە لەكاتێكدا نە بەروبوومەكەی دەبینین تا لێی بخۆین، نە سێبەرەكەی دەبینین تا
لە بەر ئەو سێبەرەدا بحەسێینەوە. * گەشبین بە و ئاگاداری خۆت بە لەو شتانەی
لێی پارێزراو نیت، بەو شتانەیش هەڵمەخەڵەتێ كە جوانیەكانت بەهەدەر دەدەن و ناتوانن مێژوویەکی جوانت بۆ بنووسنەوە، ڕەوشتبەرز و ئاكارجوان بە،
با كردارەكانت گەواهیدەر و رەنگدانەوەی جوانیەكانت بن.