مەشخەڵ كەوڵۆسی
كاتێ مەغۆلەكان بەغدای پایتەختی خەلافەتی ئیسلامییان داگیركرد، بەئەندازەیەك تۆقین و تێكدانیان بڵاوكردەوە، هیچ كام لەخەڵكی ئەو سەردەمە و، تەنانەت خودی مەغۆلەكانیش بڕوایان نەدەكرد بەوەی
جارێكی تر ئۆمەتی ئیسلامی هەڵسێتەوە و، باسی مانەوەی خۆی بكات. كاتێ كە دەوڵەتی عێراق بەهاوكاری ئێرانی شاهەنشایی و جەزائیری فاشیست، شۆڕشی كوردی خامۆشكرد، قسەیەكی سەدام حسێن هەیە دەڵێت: ئەگەر دارخورما لەسەر سەری من بڕوێت، جارێكی تر كورد نابێتەوە بەخاوەنی شۆڕش و ناوی شۆڕش نابات. هاوكات لەدوای 16ی ئۆكتۆبەریش، كاتێ ئۆردووی داگیركەر گەڕایەوە كەركووك، زمانی حاڵی دەستەڵاتدارانی بەغدا، لەوپەڕی غرور و خۆبەزلزانی دا خۆی نمایش دەكرد و، وەك براوەی جەنگ ڕەفتاری دەكرد و ئێستاش لەگەڵ هەرێم لەسەر ئەو بنەمایە مامەڵە دەكات كە ئەوان براوەن و كورد پێویستە هەموو مەرجەكان قبوڵ بكات. لەم ڕۆژانەدا وێنەیەكی سەرۆككۆماری پێشووتری عێراقم بینی كە ڕۆژنامەیەك دەخوێنێتەوە و، تایتڵی سەرەكی پەڕەی یەكەمی ڕۆژنامەكە بەخەتی درشت لێی نوسراوە: كۆتایی یاخیبوون لە باكور!
هەمیشە عێراقییەكان وایانزانیوە سەركەوتن لەشەڕێكدا، مانای وایە لەجەنگە گەورەكە سەركەوتوون و كورد دەستبەرداری شوناس و مانەوە و مافەكانی خۆی بووە! ئەوان نە پەند و سودیان لەمێژووی میللەتەكانی تر وەرگرتووە، نە پەندیان لەمێژووی خەباتی كورد وەرگرتووە، هەمیشە خۆیان تەڵقین دەكەن بەوەی ئیدی كورد هەڵناسێتەوە و، هەموو شتێك یەكلایی بووەوە بۆ خۆیان! هەموو ئەوانەی لە كەین و بەینی دەوڵەتداری شارەزان، تێدەگەن
بەشێكی زۆری دەوڵەتداری پەیوەستە بەلایەنی فەرهەنگی و سایكۆلۆژییەوە، بەئەندازەیەك یاساكانیش دەربڕ لەو حاڵەتە دەرونی و فەرهەنگییە دەكەن و شەرعیەتی پێدەدەن. هاوكات سایكۆلۆژیای حوكم ئەوەندە گرنگە، بەشێكی زۆری دیراساتی نێودەوڵەتی بەگوێرەی تیۆری سایكۆلۆژی دەستەڵاتدارانە، واتە سایكۆلۆژیای دەستەڵاتدار دەتوانێت تەنانەت پەیوەندییە نێودەوڵەتییەكانیش بەبۆیاخی خۆی ڕەنگ بكات. دەمەوێت بڵێم: سایكۆلۆژیای دەستەڵاتدارانی بەغدا لەدوای داگیركردنی كەركووك، لوتبەرز و تەماحكار و چاوكوێر بوو، ئەوان پێیان وابوو كە ئیدی كورد لەكەركووك تەواو بووە، كایەكە بۆخۆیان یەكلایی بووەتەوە، هەربۆیە پێنج ساڵ زیاترە دۆسیەی پارێزگارێكی ناشەرعی و هەڵنەبژێردراو كەزیاتر وەك حاكمی سەربازی مامەڵە دەكات نەك پارێزگارێكی مەدەنی، یەكلایی ناكەنەوە و، پێیان وایە هەموو داخوازییەكی كورد لەوبارەیەوە لەژێر زنجیری تانكەكان لە 16ی ئۆكتۆبەردا پلیشانەوە. سەرجەم بڕیارەكانیان لەو ڕووانگەیەوە دەردەكرد، كە كورد وەك دۆسیەیەكی سیاسی و تەنانەت دیموگرافیش لەكەركووك كۆتاییهاتووە. بەڵام هیچكام لەداگیركەرەكانی مێژوو، لەمەغۆلەكانەوە تاكو دەگاتە داگیركەری عێراقی لە كوردستان، نەیانیوانیوە درێژە بەو سایكۆلۆژیایە
بدەن و لەچركەیەكدا هاوكێشەكە گۆڕاوە. ڕاپەڕینی كوردەكان لەكەركووك، هەموو شتێكی گۆڕی، چیتر ناتوانرێت ئیرادەی كورد نادیدە بگیرێت و وەكو ئەمیری براوەی شەڕ مامەڵە لەگەڵ كورد بكرێت. لەئێستاوە ئیدی داگیركەر دەبێ سەد حساب بكات، ئەوجا بڕیارێك بدات. هەروەها لەوەش تێگەیشتووە كە بردنەوەی شەڕێكی بچوك، مانای بردنەوە نیە لەجەنگە گەورەكەدا، كە بریتییە لەمافی نەتەوەیەك كە خاك و شوناسی داگیركراوەو، دەیەوێت دەوڵەتی خۆی هەبێت. دواجار، لەئێستادا ئەركی ئێمە زۆر سوكترە كەدەمانەوێت تیۆریزەی كێشەی ئیحتیلالی عێراقی بكەین، چونكە لەئێستادا زۆرینەی ڕەهای خەڵكی كوردستان گەیشتونەتە ئەو قەناعەتەی كە دەستەڵاتی بەغدا لەكوردستان، دەستەڵاتی دەوڵەتێكی داگیركەرە لەسەرخاكی میللەتی كورد و، پێویستە درەنگ یان زوو ئەو داگیركارییە كۆتایی بێت. ئێمەش
هەر ئەوەمان دەویست ئەم تێگەیشتنە ببێتە جەوهەری ململانێكە لەگەڵ
عێراق.