د. سامان شاڵى
بەداخەوە هەر سیاسەتمەدارێک ناتوانێت بیرمەندێکی سیاسی بێت. وەک بیرمەندێکی سیاسی ستراتیژی ڕۆڵەکە بریتییە لە شـــیکردنەوە و پلاندانان بۆ ستراتیژییە سیاســـییەکان بۆ گەیشتن بە ئامانج یان ئامانجی دیاریکراو. بیرکردنەوەی ڕەخنەگرانە و دووربینی و تێگەیشـــتنێکی قووڵ لە داینامیکی سیاسی بەکاربهێنە بۆ پەرەپێدان و جێبەجێکردنی پلانی کاریگەر بۆ پێشخستنی دەرئەنجامە خوازراوەکان. لێرەدا چەند تایبەتمەندییەکی سەرەکی
بیرمەندێکی سیاسی ستراتیژی دەخەینەڕوو: 1- دیـــدەوان: مـــرۆڤ دەبێت دیدگایەکـــی ڕوونی هەبێت بۆ دەرئەنجامـــە سیاســـییە خوازراوەکانی و بتوانێت بیرکردنەوەی درێژخایەن بکات، بە لەبەرچاوگرتنی کاریگەری و دەرئەنجامە ئەگەرییەکانی کردەوە جیاوازەکان. 2. شـــیکاری: خاوەنداریەتی لە لێهاتوویی شـــیکاری بەهێز، ڕێگەدان بە هەڵسەنگاندنی بارودۆخە سیاسییەکان بە شـــێوەیەکی بابەتیانە و هەڵسەنگاندنی ڕەخنەگرانە بۆ هۆکارە جیاوازەکان وەک کەشوهەوای سیاسی، لایەنە پەیوەندیدارەکان، و ڕەوتەکان بۆ ئاگادارکردنەوەی بڕیارە ستراتیژییەکان. 3. پلاندانەری ستراتیژی: شارەزایە لە داڕشتنی پلانی گشتگیر کە هەنگاو و سەرچاوە و هێڵی کاتیی پێویست بۆ گەیشتن بە ئامانجە سیاســـییەکان دەخاتە ڕوو. لەبەرچاوگرتنی چەندین سیناریۆ، پێشبینیکردنی ئاستەنگە ئەگەرییەکان، و دەستنیشانکردنی دەرفەتەکانی بەکارهێنانی. 4- خۆگونجاندن: هەبوونی نەرم و نیان و گونجاو، توانای ڕێکخستنی ستراتیژییەکان لەگەڵ پەرەسەندنی دیمەنی سیاســـی. دەبێت خۆی لەگەڵ گەشـــتکردن بە ژینگە سیاســـییە ئاڵۆز و دینامیکییەکان بگونجێنێت و بەپێی پێویست پلانەکان ڕێکبخات. 5. هاوکاری: داننان بە گرنگی دروســـتکردنی هاوپەیمانی و کارکردن لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارە جۆراوجۆرەکان بۆ گەیشـــتن بە ئامانجە سیاســـییەکان. شارەزا لە دروســـتکردنی پەیوەندی و دانوســـتان و دۆزینەوەی خاڵە هاوبەشەکان لەگەڵ ئەوانی تر بۆ بەدەستهێنانی پشتگیری بۆ ستراتیژییەکان. 6- ئەخلاقـــی: کارکـــردن بە ئەخلاقی بەهێز و یەکپارچەیـــی، داننان بەوەی کە بڕیارە سیاســـییەکان دەتوانن کاریگـــەری بەرفراوانـــی کۆمەڵایەتییان هەبێـــت. لەبەرچاوگرتنی کاریگەرییە ئەخلاقییەکانی ســـتراتیژییەکان و هەوڵدان بۆ هاوتەریبکردنی کردارەکان لەگەڵ بەها و بنەماکان زۆر گرنگە. 7- پەیوەندیکەری قایلکەر: پەیوەندیکەرێکی کاریگەر دەتوانێت بیرۆکە و ســـتراتیژییەکان بە ڕوونی و قەناعەت پێکەر بخاتەڕوو. هەبوونی لێهاتوویی لە کاریگەریکردن لەســـەر کەســـانی دیکە، جا لە ڕێگەی قسەکردنی گشتی بێت، نووسین، یان پەیوەندی نێوان کەسەکان. 8. بەڕێوەبەری مەترســـی: بە وردی هەڵســـەنگاندن و بەڕێوەبردنی مەترســـییەکانی پەیوەست بە ستراتیژییە سیاســـییەکان، سەنگکردنی سوودە ئەگەرییەکان لە بەرامبەر تێچوونە ئەگەرییەکان. پلانی مەترسیدار دابڕێژە و ئامادەن ستراتیژییەکانتان بگونجێنن لە وەڵامی گۆڕانی بارودۆخەکاندا. 9- داهێنەر: ڕێبازێکی داهێنەرانە و داهێنەرانە بۆ چارەســـەرکردنی کێشە سیاسییەکان زۆر پێویستە. ئامادەیی بیرکردنەوە لە دەرەوەی ســـندوقەکە، گەڕان بەدوای بیرۆکەی نوێدا، و تەحەدای بیرکردنەوەی ئاسایی بکات بۆ پەرەپێدانی ستراتیژی ڕۆمانسی و کاریگەر. 10- خۆڕاگر: تێگەیشـــتن لەوەی کە پرۆسەی سیاسی دەتوانێت چالاک بێت و پاشەکشە حەتمییە. خاوەندارێتی خۆڕاگری و کۆڵنەدان و توانای گەڕانەوە لە پاشەکشەکان، فێربوون لە شکستەکان و ڕێکخستنی ستراتیژییەکان بۆ ئەوەی بەپێی ئەو کارە بجوڵێت. بە کورتی، وەک بیرمەندێکی سیاســـی ســـتراتیژی خاوەنی تێڕوانینێکی دیدەوانی، لێهاتوویی شـــیکاری بەهێز، توانای پلاندانانی ستراتیژی، گونجاندن، بیرکردنەوەی هاوبەش، ئاراستەکردنی ئەخلاقی، توانای پەیوەندیکردنی قایلکەر، توانای بەڕێوەبردنی مەترســـی، بیرکردنەوەی داهێنەرانە، و خۆڕاگری بۆ گەشتکردن بە جیهانی ئاڵۆزی
سیاسەت و.. بەدەستهێنانی دەرئەنجامێکی خوازراو