كێ وتی وە‌رزش كایە‌یە‌كی سیاسی نیە‌؟

مەشخەڵ كەوڵۆسی

یەكێك لە ڕوواڵەتە هەرە زاڵەكانی شارستانیەتی ڕۆژئاوا، بەتایبەتی لەقۆناغی عەولەمەی كەلتوریدا، بریتییە لە زاڵبوونی گوتار و هێزی قەناعەتپێكردن. قەناعەتپێكردنی بەرانبەر بە بەهاكانی ڕۆژئاوا، بە جەدوای هەر هەنگاوێك كە ڕۆژئاواو بەتایبەتی ئەمریكا لەبوارەكانی ژیاندا دەیهاوێژن.
میكانیزمی ئەم قەناعەتپێكردنە، لەبنەڕەتدا لەزاڵدەستی ڕۆژئاواوە
سەرچاوە دەگرێت. كاتێ مرۆڤ دەبینێت، ئەوان لەم قۆناغە مێژووییەی ژیانی مرۆڤدا، زاڵدەستن، هەژموونیی كەلتوری و سیاسی و سەربازی و تەكنەلۆژی و بەهاییان هەیە، ئیدی پێویست بەوە ناكات زۆر ماندووببیت تاكو قەناعەت بكات بەوەی ڕۆژئاوا لەڕووكارە ڕاستەكەی مێژوودایە. هەموو بەهاكانیشی ڕاست و دروستن.
لەگەڵ ئەوەشدا ڕۆژئاوا بۆ سەلماندنی زاڵدەستی بەهاكانی خۆی، هاتووە پێوەری داتاشیوە، مانای نوێی داوە بە موفرەدە و مەدلولەكانی ژیان و شارستانیەت. مانای دیكەی داوە بەكەلتور. تەنانەت مانایداوە بەچێژو خۆشییە سادەكانی ژیان.
ڕۆژئاوا هونەرمەند و باڵادەستە لە بەخشینی پێناسەی خۆی بەهەموو شتێك، بەهەموو كایەیەك. ئەوان بە گوێرەی بەرژەوەندی و تێگەیشتنی خۆیان پێوەرەكان دادەنێن، دواتر دێن و دەیگشتێنن، دواتریش پێناسە دەدەن بەوەی ئایا كەسێك یان گروپێك یان میڵەتێك چەندە لەگەڵ ئەو پێناسانەدا وێكدێتەوە!.
بۆنمونە: ڕۆژئاوا هاتووە پێناسەی خۆی داوە بەتیرۆر، دواتر دێت و
پێوانەی دەكات ئایا كام گروپ و كام لایەن لەگەڵ تیرۆر بەمانا ڕۆژئاواییەكە كەپێشتر بۆی دانراوە وێكدێتەوە. ئیدی سزاو پاداشتیش هەر بەگوێرەی ئەو پلانەیە كە پێشتر بۆ سەرەتاو كۆتایی دۆسیەی تیرۆر دانراوە.
ئینجا مەرج نیە ئەو پێناسەو تێگەیشتنە، لەگەڵ جەوهەری مەسەلەكاندا یەك بگرنەوە. تەنانەت لەو پێناسانەشدا كەلە نەتەوەیەكگرتووەكانەوە دەرچوون، مەرج نیە پرس و ڕاوێژ بەئەندامەكانی ئەو ڕێكخراوە كرابێت كاتێ پێناسەكان نوسراونەتەوە. یاخود ڕەچاوی كۆدەنگی مرۆڤایەتی كرابێت لەسەر دۆسیە جیهانییەكان. بەڵكو گرنگ ئەوەیە تاچەندە لەگەڵ بەهاكانی
ڕۆژئاوادا یەكدەگرنەوە یان پێچەوانەن؟.
وەرزش یەكێك لەو كایە هەرە گرنگانەیە كە بەتەواوی كەوتۆتە ژێر هەژموون و گەزوجاوی ڕۆژئاواوە، چۆنیان بوێت ئاوای دەسوڕێنن و، بەشێوەی سەد لەسەد لەخزمەتی ڕۆژئاواو بەرژەوەندییەكانی و تێگەیشتنەكاندایە بۆ ژیان.
فیفا هیچ نیە جگەلە جێبەجێكارێكی زۆر گوێ لەمستی بەرژەوەندی
ڕۆژئاوا. كەچی لەملاوە مەكینەیەكی میدیایی زەبەلاحیان داناوەو، شەو و تا بەیانی و ڕۆژتا ئێوارە ڕیكلام دەكەن بۆ ئەوەی كە وەرزش دوورە لەسیاسەت.
ئەگەرچی خەڵكێكی زۆر زۆر و بێشومار بڕوایان بەو تەلقینەی میدیایی ڕۆژئاوایی كردووە، بەڵام یەكەم لایەن كە دەیسەلمێنێت میدیا كایەیەكی هەرە كاریگەری سیاسەتە، خودی ڕۆژئاوایە. بۆنمونە: كێشە و ناكۆییان لەگەڵ هەر وڵاتێك هەبێت، تیمە وەرزشییەكانیشیان سزا دەدەن. بۆنمونە: وەك سزادانی ڕووسیا! یان ئەوەی كە وڵاتانی ڕۆژئاوا مۆندیالی قەتەر دەقۆزنەوە بۆ سەپاندنی دنیابینی خۆیان لەبارەی هاوڕەگەزخوازییەوە، یان ئەوەی كەهەڵبژاردەی دوو وڵات ئامادەنین پێكەوە یاری بكەن، چونكە وڵاتەكانیان لەكێشەدان…هتد.
هەموو ئەو بەڵگانەو هەزارانی تریش لەبەردەستدان، دەیسەلمێنن كە
وەرزش ڕوونترین كایەی نەرمی سیاسەتكردنی ڕۆژئاوایە، بەم دواییانە بووەتە جێگەی نمایشكردنی تەكەنەلۆژیای زیرەكیش لەنێوان وڵاتاندا!
بۆیە دەكرێت ڕووی پرسیار بكەینە ئەو خەڵكە سادەیەی كە پێیان وایە وەرزش دوورە لەسیاسەتەوە، بڵێین: كێ بوو وتی وەرزش كایەیەكی سیاسی نیە، با پێمان بڵێت: سزادانی تیپە وەرزشییەكانی وڵاتان لەكاتێكدا كێشەیەكی سیاسی هەیە، چ مانایەكی هەیە؟. سیاسەت لەوە ڕوونتر دەبێت چی بێت، كە دەبینین ڕۆژئاوا هەموو دەرفەتێكی وەرزشی دەقۆزنەوە بۆ ڕێكلام كردن بۆ بەهاكانی خۆیان و سەپاندنی تێگەیشتنەكانی خۆیان بۆ ژیان؟.

ھەواڵی زیاتر