كۆنگرە گریمانەییەكان وگرینگییان
پ.د.ئاریانا ئیبراهیم*
گومانی تێدا نییە كە كۆنگرە گریمانەییەكان به‌شێوه‌ی (online)كە پەرەسەندنی تەكنەلۆجی لە كاتی ئێستاماندا كردوویەتییە پێویست، چەند گژبەرییەكی (ته‌حه‌دیاتی) خستۆتە بەردەم ڕێكخەران و ئامادەبووان و وانەبێژان. بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ژمارەیەك ئیجابییاتی سەرسوڕهێنەری وای پێشكەش كردووە كە توانای كۆنگرە گریمانەییەكان دەسەلمێنێت نەك هەر لەسەر تێپەڕاندنی ئەم كۆسپانە بەڵكو لەسەر گۆڕینی تێگەیشتنمان لەبارەی شێوەی به‌ستنی كۆنگرەكان لە داهاتوودا.
زانینی ئەو هۆكارانەی پاڵ بە خەڵكەوە دەنێت بۆ پێشوازینەكردن لە بیرۆكەی كۆنگرە گریمانەییەكان و دانیشتنی چەندان سەعات بەدیارە شاشەی كۆمپیوتەر و گوێگرتن لە قسەی كەسێك بێ ئەوەی هیچ شتێكی ببینێت جگە لە سەری (ده‌موچاوی كه‌سه‌كه)، ئەوە شتێك نییە گەرموگوڕی و پەرۆشیی مرۆڤ ببزوێنێت. ئەوە بۆ بەشداربووانی كۆنگرە گریمانەییەكان دووركەوتنەوە لە رۆتینی ژیانی رۆژانە و رۆچوون لە رووبەڕوونەوەی ئەزموونی ئاڵوگۆڕی زانیاری ناڕەخسێنێت. سەرباری ئەوە، نەبوونی كارلێكی كەسی لە نێوان ئامادەبووان كۆسپێكی ترە، بەڵكو وەرگرتنی بانگێشت بۆ پێشكەشكردنی وتەیەك لە كۆنگرەیەكی گریمانەیی وەك كارێكی بێزاركەر دەردەكەوێ كە بەتەنیا لە نووسینگەكانیان دانیشتوون، هەروەك وانەبێژان هەر گرفتاری سەختی دابینكردنی پێداویستییە تەكنەلۆجییەكان نین، بەڵكو سەرباری ئەوە گرفتی پەیوەندیگرتن لەگەڵ جەماوەرە دوورەكەشیان هەیە.
بەڵام لە لایەكی ترەوە، تێبینی دەكەین بۆ ژینگە زۆر باشترە، بێگومان ژینگە زۆرترین سوودمەندە لە گۆڕینی كۆنگرەكان بۆ جیهانی گریمانەیی. به‌هۆی رێژه‌ی دەرچوونی كاربۆن كە لەم جۆره كۆنگرەیەدا كەمتره به‌به‌راورد له‌گه‌ڵ یەكێك لەو چالاكییە كلاسیكییانەی كە پێویستە بۆی بچیت.
هەروەك بە دەرفەتی دادپەروەرانە بۆ هەمووان دادەنرێت كەوا بەڕێوەچوونی كۆنگرەكان لە سەر ئینتەرنێت ڕێگه‌ده‌دات بە بەشداربوونی كۆمەڵێكی هەمەچەشنی زیاتری ئامادەبووان، هەمیشە گەشت و دووركەوتنەوە لە ماڵ بۆ ماوەیەكی زۆر گرفتی بۆ ئامادەبووان دروست كردووە، بە هەمان شێوە كۆتوبەندە ماددییەكان كە بەسەر هاتوواندا سەپێنراوە فشارێكی ئابووری لە بەشداربوون لەو كۆبوونەوانە دروست كردووە. لەبەرئەوەی بەراورد بە كۆنگرە كردەییەكان، كۆنگرە گریمانەییەكان فراوانكردن تێیدا ئاسانە بۆیە بە شێوەیەكی رێژەیی ئاسانە هەموو ئەو ژمارەیە زیادەیەی ئامادەبووان لەخۆبگرێت.
بۆ زیاتركردنی كارلێكی كۆمەڵایەتی لە نێوان بەشداربووان كە لە ناوچە و كاتە جیاوازەكاندا دابەش بوون، كۆنگرەكان بەرنامەی نوێ بەكاردێنن. بۆ ناسینی ئامادەبووان و پێشنیازكردنی گرێدانی كۆنگرەكان ڤیدیۆی تایبەت هەیە بۆ گەنگەشەكردنی بایەخپێدانە هاوبەشەكان. ئەم بەرنامانە هەر بۆ دروستكردنی دەرفەت بۆ یەكترناسین كە پێشەنگەكان هەوڵی بۆ دەدەن سوودمەند نییە، بەڵكو سەختی گەیشتنی كەسە سەرەتاكانیش بە پێشەنگانی بوارەكانیان و ئەوانیتر كەم دەكاتەوە بۆ سوودوەرگرتن لە توانای هەندێ سەكۆی ئەلیكترۆنی لەسەر دابەشكردنی هەڕەمەكییانەی بەشداربووان بۆ چەند گروپێك بۆ هاندانی كارلێك لە نێوان هەمووان لەبری سەیركردنی بینەران كە لەخۆوە بەرەو لای كەسە ناودارەكان كەمەندكێش دەبن.
هەروەك كارگێڕانی كۆنگرەكان وبه‌رێوه‌به‌ران لایەنی پڕشنگداری تر لە شێوەی گریمانەییی كۆنگرەكاندا دەبینن كە توانای نوێی لە دانیشتنەكانی گفتوگۆ و دانیشتنەكانی پرسیار و وەڵام ده‌دۆزنەوە. بۆنموونه لە كۆبوونەوەكەدا ده‌توانن داوا لە ئامادەبووان بكه‌ن لە میانەی كەناڵەكانی وتووێژدا لە كاتی كردەییدا دەنگ بدەن لەسەر ئەو پرسیارانەی كه خراونەتەڕوو، ئەوەش “سەریكێشا بۆ دەركەوتنی جۆرێكی باشتری پرسیارەكان”، لەپاڵ باشكردنی داڕشتن و خستنەڕووی پرسیاری قووڵتر، ئەم شێوازە هانی توێژێكی فراوانتر لە ئامادەبووانی ده‌دات بەكاراییەوە و بەدرێژایی دانیشتنەكانی گفتوگۆ بەشداری بكەن.
هەروەها دەكرێ بەراورد بە كۆنگرە كلاسیكییەكان، بەڕێوەبردنی دانیشتنەكانی گفتوگۆ لە میانەی كۆنگرە گریمانەییەكان بە ڕێگه‌یەكی باشتر بكرێن. لەبەرئەوەی نامەناردنی نێوان بەرپرسان لە كەناڵێكی جیادا یارمەتیدەر بووە لە باشكردنی گفتوگۆكان لە كاتی كردەییدا. ئەو میوانانەی بەشدارییان كەمە هان دەدات زیاتر بچنە ناو گفتوگۆوەكان.
لە كۆتاییدا، وا باشتره كۆنگرەكان لە داهاتوودا كۆشش بكات بۆ كۆكردنەوەی باشترینی ناو ئه‌م دوو ڕێگه‌یه‌‌وه. بە جۆرێك راپرسییەكی نافەرمی دەریخستووە كە ئەم كۆبوونەوانە لە رووی مەبدەئییەوە پێویستە گرێدانی بە شێوەیەكی گریمانەیی بەردەوام بێت لەبەرئەوەی ئەو تایبەتمەندییانەی هەیەتی وەك زیاتر رەچاوكردنی ژینگە و زیاتر هەمەلایەنی و گشتگیربوونی بۆ سەرجەم بەشداربووان بەراورد بەو كۆبوونەوانەی لەسەر ئامادەبوونی كەسیی كلاسیكی دامەزراوە.
- مامۆستای زانكۆ