منداڵە‌كە‌ت بە منداڵی خەڵكی بە‌راورد مە‌كە!
شاخەوان عەلی حەمەد مامۆكی
بەردەوامی ڕەوتی ژیان و ڕەوڕەوەی مرۆڤایەتی وابەستەی منداڵە و سەرچاوەی هەموو شتێك لەمناڵەوە دەست پێدەكات، لەم ڕوانگەوە بایەخدان بەمنداڵ بایەخدانە بە دواڕۆژی گەل و نیشتمان.
پێناسەكان بۆ پاك و بێگەردی منداڵ و هەڵچنینی داهاتووی شارستانیەت ئەوەندە زۆرو زەوەندن، هەموو دەربڕین و گوزارشتەكان هەر یەكەیان بەپێی ژینگەی خۆی ڕاست و دروستە.
بۆنی منداڵ وەك بۆنی میسك خۆشە و چێژبەخشە، جوانیەكەی تابلۆیەكە مرۆڤ هەرگیز بە تێڕامان لێی تێر نابێت و تێنوێتی بە ئاوی حەز و خولیای لەباوەشگرتن و لاوانەوەی ناشكێنێ، خەونی جوان و وەنەوشەیی پێوە دەبینێ، ئەو ماڵەی مناڵی تێدابێ خۆشترە لەوماڵەی منداڵی تێدا نیە. ئەگەر ئامێزی دایك بۆ منداڵ یەكەمین قوتابخانەی پەروەردەو پێگەیاندنی بێت، ئەوە خۆشترین یادگاری یادگاری سەردەمی مناڵییە.
پەروەردە بۆ منداڵ ئەو سەمادەیە كە بەروبۆو قەدو باڵای بەرز و بەهێز
دەكات، ئەگەر نان بۆ بژێوی مانەوە پێویست بێت، ئەوەی پێویستی شارستانیەت لەسەر پەروەردەكردنی منداڵ ئەو هەنگاوە پیرۆزەیە كە رێڕەوی راستەقینەی خۆی بەرەو داهاتوویەكی گەش دەگرێتە بەر.
ئەرستۆ دەڵێت: ڕەگی پەروەردە تاڵە بەڵام بەرەكەی شیرینە پەروەردكردنی مناڵ هونەرو زانستە، ئەوەش لەوەدا سەرچاوە دەگرێ كە دەبێ دایك و باوك شارەزاییەكی باشیان لەمەڕ قۆناغەكانی تەمەنی منداڵی و هەراشیان و گەشەكردنی جەستەیی و باری دەروونی و ژیری و جیاوازیەكانی هەبێت.
دەشێ ئامانجی دایك و باوك بۆ پەروەردەو پێگەیاندنی مناڵەكانی لەگەڵ دایك و باوكێكی دیكە جیاوازبێت و هەر دایك و باوكێك پەیڕەوی شێوازو رێبازی تایبەت بەخۆی بكات، ئەوەش سروشتی مرۆڤایەتیە، چونكە ئەگەر هەموومان وەكو یەك بیرمان كردەوە، كەواتە هەموومان دەبینە دانەیە لە كۆپی ئەو كەسەی ئاڕاستەمان دەكات، بەمەیش لەهاوكێشەی دنیابینی ژیاندا هەموومان زیادین. پەروەدەی مناڵ پێویستی بە پشوودرێژی و خۆڕاگری هەیە چونكە كارو پڕۆژەیەكی چەند ڕۆژو مانگ و ساڵی نیە بگاتە خاڵێكی دیاریكراو و كۆتایی پێ بێت، بەڵكو ئەو پڕۆژەیە لە رۆژی لە دایكبوونیەوە دەست پێ دەكات تا
كۆتایی ژیان.
هەر هەنگاوێكی سەقەت، داهاتوویەكی سەقت بەرهەم دێنێ، لێزانی مرۆڤ دنیایەكی ڕووناك لەبەردەم ڕۆڵەكەی دەكاتەوە.
یەك لەو خەسڵەت و سیفەتە ناجۆرو نەشیاوانەی هەندێ لە دایباب، زیاتر باوك قسەی لەسەر دەكات، بەراوردكردنی منداڵەكەیەتی (چ كچ، چ كوڕ) بە منداڵێكی تری دەرەوەی خێزان.
لەو قسانەی زۆر باوە و بووەتە وێردی سەر زمان: خۆزگە كەمێك بە منداڵەكانی خاڵت، مامت دەچووی؟ خۆزگە كەمێ رەفتارت وەكو ئەو منداڵەی فلان بوایە! دەستم لێت شۆردووە قەت نابیتە هیچ لەكاتێكدا منداڵی فلان ببینە، بەڕاستی كە ئێوە بەوشێوەیە دەبینم، شەرم لەخۆ دەكەم و تەریق دەبمەوە و هتد. ئەو قسانە و زۆر لەوە زیاتر بێ ئەوەی ئەو دایك و باوكە بیر لە هەست و نەست و ناخی ئەو منداڵە بكەنەوە، لەجێوە بینای داهاتوویان دەڕوخێنن كە بۆ هەنگاوەكانی لەمەودوایان هەست بە كەمی بكەن. ئەوەش لەڕووی دەروونیەوە سەر دەكێشێ بۆ ترس و دڵەڕاوكێ كە بوێری هاتنە پێشەوەی نەبێت، نەتوانێت بڕیاری پێویست بدات نەوەكوسەرزەنشت بكرێ، تەنانەت ئەگەر كەسێكی بەتواناش بێت ئەوە ئەم قسانە گیانی سەركردایەتی و گەشبینی دەكوژن، بۆیە لە ناچاری خۆیدا كە هیچ هیوایەك شك نەبات، پەنا دەباتە بەر ڕق و كینە بەتایبەت ئەو كەسە لەو زیرەكتر و خاوەن بەهرەیەكی تایبەت بێت، تەنانەت زۆر جار بۆ دامركاندنەوەی ڕقی پەنگخواردووی خۆیان، دەكەونە هەڵبەستنی درۆودەلەسە بۆ شاردنەوەی هەڵەكانیان و زۆر بیر لە شتی گەورەو ئامانجی
گەورە ناكەنەوە. بۆیە تا دەكرێ دایك و باوك خۆیان لە بەراوردنی منداڵەكەیان بە هی خەڵكی بەدوور بگرن، وەلێ دەكرێ ئەو بەراوردكاریە بەجۆرێ بوروژێنن كە ئەو منداڵە توانای زۆر لەوانە زیاترە كە لەو زیرەكترو بەهرەمەندن.
سەرپەرشتیای پەروەردەیی هاوڕێی ڕەخنەگر
۲۰۲۲/ شارۆچكەی تەق تەق