مەشخەڵ كەوڵۆسی
نزیكەی ۱۰ ساڵە، ناوەندە سیاسییەكانی جیهان و تینك تانكەكان، سەرقاڵی پرسیارێكن كە پێیان وایە وەڵامەكەی ڕیتمی پەیوەندییە ئابووری و سیاسییەكانی جیهان بەتەواوی دەگۆڕێت، پرسیارەكە
دەڵێت: ئایا ئێمە بەرەو سەردەمی چینی دەرۆین؟.
ئەمە ئەو پرسیارەیە كە چارەنوسی زۆرێك دۆسیەی گەورەی
گەردوونی پێوە گرێدراوە، چونكە هەڵكشانی تواناكانی كۆماری میڵیی چین، تەنها لەیەك ڕووەوە نیە، بەڵكو سەرتاپاگیرە و مۆدیلێكی جیاوازە، ئەم مۆدیلە لەسەردەمێكدایە كە تەكنەلۆژیاو زیرەكی دەستكرد گرنگترین سیما و ڕواڵەتی پێكدێنن و بەتەواوی تەنگیان بە خودی مرۆڤ هەڵچنیوەو لەهەموو كایەكاندا، تەكنەلۆژیا ڕكابەری مرۆڤ دەكات، لەبازاڕەكانی كارەوە، تاكو دەگاتە مانا مرۆییەكان و تەنانەت بەتەكنەلۆژیكردنی سوپاكانی دنیا كە ئیستا ئەمریكا و كۆماری میڵیی چین و چەند وڵاتێكی تر، دەستیان كردۆتە دروستكردنی سوپای ئەلیكترۆنی. لەم سەروبەندەدا، پسپۆڕان دەڵێن: چەمكەكانی ئابووری و زانستە مرۆییەكانیش سەرلەنوێ دادەڕێژرێنەوە، تەكنەلۆژیای زیرەكیی دەستكرد، گەشتۆتە ئەو ڕادەیەی كە بۆنمونە پێناسەیەكی كلاسیكی وەك ئەوەی دەگوترا، ئابووری بریتییە لە (كاڵا و خزمەتگوزاریی) ئیدی خزمەتگوزاییەكە بسپێردرێت بە ڕۆبۆت و مرۆڤی لێ بكرێتە دەرەوە، لەسەردەمی چینیدا، پیشەكانی شۆفێری، گارسۆنی، تەنانەت بەشێكی زۆری پیشەی تەندروستكاران و سەربازیی بەڕۆبۆت دەسپێردرێت، بگرە دادگاكانیش، دادوەر و پارێزەران دەبنە ڕۆبۆت و ئیدی هیچ بوارێك نامێنێ بۆ درۆكردن لەدادگاكان و یاریكردن بەكەیستەكان( ئەم مانگە بۆ یەكەمجار لە دادگای شەنگەهای، تیمی دادوەر و داواكاری گشتی و پارێزەران كرانە ڕۆبۆت) سەردەمەكە حەتمییە و پێویستە بچوكترین هەنگاو نەدرێتە دەست قەدەر و چانس.
ئەم مۆدیلە هاتووەو كورد نەدەتوانێ ڕێی لێ بگرێت و نە دەتوانێت
لێی یاخی ببێت، بەڵكو باشترین ڕێگا لەبەردەمیدا، ئەوەیە خوێندنەوەی بۆی هەبێت.
بەم نزیكانە و بۆیەكەمجار لەمێژووی خۆیدا، كۆماری میڵیی چین، چەند بنكەیەكی سەربازیشی لە ئەفریقا و ئاوەكانی دەریای چینی باشور و تەنگەگرنگەكان كردەوە.
هاوكات لەكاتێكدا جیهان سەرقاڵی شەپۆلی ئۆمیكرۆنە، خودی چینییەكانیش زۆربەی چالاكییەكانی دیپلۆماسیەتییان لەماوەی دوو ساڵی پەتای كۆرۆنا كردە ئۆنلاین، بەڵام بەپێچەوانەی ئەم نەریتەوە، لەم هەفتەیەدا دوو هەنگاویان نا:
۱-وانگ یی، ئەندامی ئەنجومەنی دەوڵەت و وەزیری دەرەوەی كۆماری میڵیی چین، پێشوازی كرد لە “ئەمیر حسێن عەبدوڵاهیان” وەزیری دەرەوەی كۆماری ئیسلامی ئێران، لەوێدا بەشێوەیەكی فەرمی دەستكردنیان بە جێبەجێكردنی ڕێككەوتنی ستراتیژیی نێوان هەردوو وڵات كەلە ۲۰۱۸ەوە لەسەری ڕێككەوتوون و بۆ ۲٥ ساڵ بەردەوام دەبێت، ڕاگەیەنرا!.
۲-وەزیری دەرەوەی كۆماری میڵیی چین، پێشوازی كرد لەوەزیرانی
دەرەوەی (ئەنجومەنی هاریكاری كەنداو، عوممان، سعودییە، بەحرەین، ئیمارات، كوەیت و توركیا) لەوێدا باسی هاتنە پێشەوەی سەردەمی چینی و هاتنی چین بۆ ناوچەكە وەك زلهێزێكی گەورەی مرۆیی و ئابووری و تەكنەلۆژی كراوە.
ئەگەر سەیری نەخشەی ئەم دابەشبوونە جوگرافییە بكەین، دەبینین
لەباكور و ڕۆژهەڵات و باشورەوە، وڵاتانی دراوسێی كوردستان دەستیان كردۆتە دەستوپەنجە نەرمكردن لەگەڵ ئەم سەرەتاكانی قۆناغی چینیدا، بەم مانایە ئیستا كوردستان كەوتۆتە ئامێزی ستراتیژیی چینییەوە! ئەگەر ئەوەش ڕەچاو بكەین كە سوریا هاوپەیمانی كلاسیكی چینەو ئێراقیش لەسەردەمی “عادل عەبدولمەهدی”دا ڕێككەوتنی ستراتیژی لەگەڵ چیندا واژۆ كردووە، ئەوجا دڵنیا دەبین لەوەی كە كوردستان نەك لەئامێز بەڵكو لەناو هەناوی ئەم ئاڵوگۆڕە جیۆپۆلۆتیكییەی ناوچەكەدایە و هەژموونی چین گەشتۆتە بینەقاقای كوردستان.
پرسیار ئەوەیە: كورد لەم ڕووەوە چ كاردانەوەیەكی دەبێت؟ چۆن
بیردەكاتەوەو چۆن بڕیار دەدات؟