هه‌ینی, تشرینی دووه‌م 29, 2024

بە كورتی بە كوردی

ھۆشیار سیوەیلی

»کەس بە ئەلفازم نەڵێ خۆ کوردییە خۆکردییە
هەرکەسێ نادان نەبێت خۆی تاڵیبی مەعنا دەکا«
نالـــی مەزن زمانی کوردییەکـــەی خۆی لە زمانەکانی عەرەبی و فارســـی پێ باشـــتر بووە، هەرچەندە ئەو دوو زمانەشـــی بـــاش زانیوە. ئەو هانی ڕۆشـــنبیران و خوێنەرانی سەردەمی خۆی داوە کە نابێت بە بیانووی باش تێنەگەیشتن لە کوردی زمانەکە فەرامۆش بکرێت و گەر کەموکووڕییەکیشی هەبێت ئەوا ئەوەی دڵســـۆز و زانا و تێگەیشـــتوو بێت هەوڵی نەهێشتنی
دەدات. حوکمڕانـــی ئەمڕۆی ئێمەش کوردی خۆکردییە و هی خۆمانە و بۆ خۆمانە و ناشـــێ و ناکرێ بە بیانووی ئـــەوەی حوکمڕانی خەڵکی تر لە هی ئێمە باشـــترە هەوڵی بنکۆڵکردن و لەناوبردنی بدەین و کاری دژمنان ئاســـانتر بکەین بۆ نەهێشتنی کە درێگییان نەکردووە و نایکەن. ڕاستە حکوومەت و حوکمڕانییەکەی ئێمە بێ غەلوغەش نییە و کەموکووڕیی هەیە و دەکرا و دەشـــکرێت زۆر باشـــتر بێت، بەڵام ئەمانە هیچیان پاساو نین بۆ دژایەتیکردن و ڕەشکردنی لەبەرچاوی دۆست و بێگانە. ڕەخنەگرتن و هەوڵدان بۆ دەرخســـتن و ڕاســـتکردەوەی هەڵـــە و چەوتییەکان دەبێت و بەشـــێک بن لە پرۆسەی پێشخستن و باشـــترکردن و پەرەپێدانی نەک هەڵتەکاندن و لەباربردنی. دەشـــبێت هەمـــوو لایەک بزانیـــن کە دەرفەتـــە مێژووییـــەکان لە ژیانی نەتـــەوەدا گرنگن و زۆرجاریـــش چارەنووسســـازن بەهەندوەرنگرتنیان و ســـوودلێوەرنەگرتنیان زۆر لەســـەر ئایندەی گـــەل و وڵات دەکەوێت. لەم ســـەردەمەی ئەمڕۆدا هەرێمی کوردستان دۆســـتی زۆرە و لە زۆر ڕووەوە بەرژەوەندیی هاوبەشمان لەگەڵ لایەن و ناوەندی گرنگی نێودەوڵەتی هەیە، بەڵام لە هەمانکاتدا بوون و گەشەســـەندنمان هەڕەشـــەیە بۆ بەرژەوەندیی هەندێـــک هێز و دەســـەڵاتی ناوچەکە. مەترســـییەکی گـــەورەی ئەمنی و سیاســـی و گۆڕانی کەشوهەوامان لەسەرە. دنیای ئەمڕۆی ئێمە، سەرەڕای دەرفەتـــەکان، پڕن لە هەڕەشـــەی جدی و کلیلی کردنەوە و داخســـتنی دەروازەی دەرفەتەکان هەر لای خۆمانە. کەواتە با (نادان) نەبین و لە بری
ڕەتکردنەوە، (تاڵیبی) چارەسەرکردن بین