كارزان گلی – هه‌ولێر
پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە)، لە راگەیێندراوێكدا ئاشكرای كرد، لە ٥ بۆ ٧ــی ئەم مانگە كۆنگرەیان بەستووە و لەسەر بنەمای پەیامەكەی عەبدوڵا ئۆجەلانی رێبەریان، چەند بڕیارێكی گرنگیان داوە، یەكێك لەوانە هەڵوەشانەوەی پارتەكەیە. ئەگەرچی تاوەكوو ئێستا نازانرێت ئاخۆ هەڵوەشانەوەی پەكەكە و چەكدانانەکەیان، بەمەرجە یان بێمەرجە، بەڵام ئەوەی گرنگە و قسەی لەسەر دەكرێت، دەبێت دوای چەكدانانی پەكەكە، هەنگاوەكانی توركیا چی بێت؟ ئایا لەناو پەرلەمانی توركیا هەنگاوی كرداری بۆ ئەو پرسە دەهاوێشترێت؟
بەشێكی زۆر لە سیاسیی و سەركردەكانی توركیا، دڵخۆشی خۆیان بۆ ئەو هەنگاوەی پەكەكە دەربڕی، بەڵام دەم پارتی لە بەیاننامەیەكی هەشت خاڵیدا داوای لە حكوومەتی توركیا كردووە، كە دەبێت لە ڕووی یاساییەوە چەكدانانی پەكەكە و پرسی كورد یەكلایی بكرێتەوە، واتە ئیدی یاسا بۆ ئەو پرسە دەربچێت.
پەروین بوڵدان، پەرلەمانتاری دەم پارتی و ئەندامی شاندی ئیمیرالی، دەڵێت ئیدی دەبێت دەوڵەت هەنگاو بنێت بۆ ئاشتی، پەكەكە خۆی هەڵوەشاندەوە.
وەكوو ئەوەی لە میدیاكانی توركیا باس دەكرێت، حكوومەت دەیەوێت چەند هەنگاوێكی كرداری بهاوێت، كە دیارترینیان ئازادكردنی ئۆجەلانە، ئەویش بە گوێرەی بڕگەیاسای (مافی ئومێد)، كە دادگای مافی مرۆڤی ئەورووپا ئەو یاسایەی داناوە، هەموو وڵاتێكی ئەندام لەو دادگایە دەبێت جێبەجێی بكات، توركیاش ئەندامی ئەو دادگایەیە.
چەند میدیاكارێكی توركیا، گوتەی دەوڵەت باخچەلی وەكوو بەڵگە و نموونە دەهێننەوە، كە گوتبووی با ئۆجەلان، بڕیار بدات پەكەكە چەك دابنێت و خۆی هەڵوەشێنێتەوە، ئەوكات با ئۆجەلان مافی ئومێد بیگرێتەوە و ئازاد بكرێت، كەواتە دەبێت ئەو گوتەیەی باخچەلی جێبەجێ بكرێت.
دوای ئەوەی پەكەكە خۆی هەڵوەشێنێتەوە و چەك دابنێت، هەموو ئەو زیندانییانەی كە زیاترە لە ١٠٠هەزار زیندانە و بە پاساوی مادەی تیرۆر و پشتگیری لە پەكەكە دەستگیر كراون، پێویستە ئازاد بكرێن، چونكە ئیدی پەكەكە نامێنێت و بوونی ئەوانیش لە زیندان لە ڕووی یاساییەوە مومكین نییە. هەروەها دەنگۆ هەیە، توركیا لەرێگەی پەرلەمانەوە یاسایەك دەربكات بۆ هەموو ئەو زیندانیانەی لەسەر پشتگیری لە پەكەكە دەستگیر كراون ئازاد بكرێن.
میدیاكانی نزیك لە پەكەكە دەڵێن، ئەوەی لەسەر پەكەكەیە كردی، ئیدی دەبێت پەرلەمانی توركیا دەست بکاتە هەنگاونان، ئەویش ناساندنی زمانی كوردییە لە دەستووری توركیا، هەروەها داننانە بە مافی كورد لە دەستووری توركیا. بەڵام تاوەكوو ئێستا بە فەرمی حكوومەتی توركیا هیچ شتێكی نەگوتووە دەربارەی ئەوەی دوای هەڵوەشانەوەی پەكەكە چی هەنگاوێك دەهاوێن و تەنیا دووپاتی دەكەنەوە كە توركیایەكی بێتیرۆریان دەوێت.
رۆژئاوا گرنگترین پرسە لەم قوناغەدا
موراد یەتكین نووسەری دیاری توركیا، لە نووسینێكدا ئاماژەی داوە، بۆیە پەكەكە، دوای ٧٠ رۆژ لە پەیامی رابەرەكەیان بڕیاری كۆنگرەیان دا و دواكەوت، چونكە بەرپرسانی ئەو پارتە، هەڵسەنگاندنیان بۆ ئەوە كرد، دوای خۆهەڵوەشانەوە بچنە كوێ؟
وەكوو ئەوەی یەتكین باسی دەكات، رەنگە توركیا چاوپۆشی بكات، لەوەی جەمیل بایك و موراد قەرەیلان و بەرپرسانی تری پەكەكە، بچنە رۆژئاوا و لەوێ سیاسەت بكەن.
توركیا، تاوەكوو ئێستاش هەر پێی وایە، یەپەگە سەر بە پەكەكەیە و دەبێت لەناو ببرێت، دووپاتیشیان كردەوە، ئۆجەلان لە پەیامەكەیدا گوتوویەتی هەموو گروپەكانی سەر بە پەكەكە دەبێت خۆیان هەڵوەشێننەوە، بەڵام لە بەیاننامەكەی پەكەكەدا روونە، كە یەپەگە لەناو ئەو پرسەدا نییە، بۆیە ئەگەر توركیا سەرئێشە بۆ یەپەگە دروست نەكات، كەواتە رێككەوتنێكی ژێربەژێر هەیە، كە یەپەگە لە لیستی تیرۆری توركیا بهێنرێتەوە دەرەوە و ئەوكات هەموو گەریلاكانی پەكەكە دەتوانن بچنە رۆژئاوا، یاخود ببنە بەشێك لە هێزی یەپەگەدا. ئەگەر سەیری میدیاكانی توركیا بكەین، بەتایبەت میدیای ئۆپۆزسیۆن، دەڵێت هەڵوەشانەوەی پەكەكە، بە زیانی توركیا دەشكێتەوە و سەركەوتنە بۆ كورد، چونكە رۆژئاوا دەبێتە خاوەن فیدراڵی و توركیاش دەبێت دانی پێدا بنێت.
تەلەڤیزڤییۆنی (سۆزجوو)، كە سەر بە جەهەپەیە، دووپاتی كردەوە، كە چەكدانانی پەكەكە هیچ سوودێكی نییە، ئەگەر یەپەگەشی لەگەڵدا نەبێت، چونكە یەپەگە باڵێكی سەربازیی پەكەكەیە و ئەگەر ئەوانیش چەك فڕێ نەدەن، هیچ سوودێكی نییە.
كەواتە ئەگەر پەكەكە خۆشی هەڵوەشێنێتەوە و چەكیش فڕێ بدات، ناكۆكییەكان كۆتایی نایەت، چونكە لەبارەی رۆژئاوا و بوونی یەپەگە، تاوەكوو ئێستا بەڕوونی رێككەوتن نەكراوە و نازانرێت توركیا لەو ڕووەوە پلان و ستراتیژیەتی چییە؟
دەمیرتاش ئازاد دەكرێت
هەڵوەشانەوەی پەكەكە و هەروەها چەكدانانی، دەرگا دەكاتەوە تا توركیا وەكوو نیازپاكییەك چەند هەنگاوێكی كرداری بهاوێت، یەكێك لەوانە ئازادكردنی سەلاحەدین دەمیرتاش و فیگەن یوكسەكداغ، كە لە ٢٠١٦وە، بە تۆمەتی ئەوەی پشتگیرییان لە پەكەكە كردووە، دەستگیر كراون.
دەمیرتاش، دوای دەستگیركردنی ئەكرەم ئیمامئۆغڵو، سەرۆكی گەورەشارەوانیی ئیستانبۆڵ، هیچ هەڵوێستێكی نەبوو، تەنانەت بە یەك وشەیش ئیدانەی ئەو هەنگاوەی نەكرد، ئەمەش پێمانی گوت، كە گفتوگۆ و مامەڵەیەك لەگەڵ دەمیرتاشدا هەیە، بەوەی لە ماوەیەكی نزیكدا ئازاد دەكرێت و بڕیاری دادگای مافی مرۆڤی ئەورووپای لەسەر جێبەجێ دەكەن، كە دوو جار ئەو دادگایە داوای كردووە دەمیرتاش ئازاد بكرێت.
ئەگەر دەمیرتاش توند بایە بەرامبەر بەو هەنگاوەی حكوومەتی توركیا بۆ دەستگیركردنی ئیمامئۆغڵو، ئازادکرانی ئەستەم دەبوو، هەروەها كاریگەریشی لەسەر پرسی چارەسەری دەبوو، چونكە قورساییی دەمیرتاش لە باكووری كوردستان زۆرە، بەڵام خۆبێدەنگکردنەکەی سەلماندی، دوای هەڵوەشانەوەی پەكەكە، ئازادکرانی ئەو ئاسان دەبێت.
لە سۆسیال میدیا، ئازادكردنی دەمیرتاش باسوخواسێكی گەرمە و دەیان هەزار هاووڵاتی داوا دەكەن ئازاد بكرێت، چونكە دوای هەڵوەشانەوەی پەكەكە، ئیدی پێویستە دەمیرتاش وەكوو هەنگاوی یەكەمی كرداری دەوڵەتی توركیا بۆ بەرەوپێشچوونی پرسی چارەسەری كورد، ئازادبوونی دەمیرتاش بێت.
پەكەكە دەڵێت، لە ماوەیەكی نزیكدا، بڕیارەكانی كۆنگرەی ١٢ دەخەنە ڕوو، ئەوكات روون دەبێتەوە كە پەكەكە بڕیارەكانی چین، ئایا بەبێ مەرج چەك دادەنێن، یان مەرجیان هەیە؟