ڕائیب جادر – هە‌ولێر
پڕۆژەی ڕووناکی یەکێکە لە پڕۆژە ستراتیژییەکانی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان ئێستا لە سێ گەڕەکی پارێزگای دھۆک دەست بە ئامادەکاری کراوە و لە ماوەیەکی نزیکدا لەو گەڕەکانە کارەبا دەبێتە ٢٤ کاتژمێری. سەرچاوەیەک لە بەڕێوەبەرایەتی گشتی کارەبای دھۆک، دەڵێت: چەند پڕۆژەیەکی کارەبا لە سنوورەکە جێبەجێ دەکرێن، لە زۆربەی شوێنەکان پێوەری زیرەک بەستراوە، ئەوەش وای کردووە کە دیاردەی زێدەڕۆیی بۆ سەر کارەبای نیشتمانی تا ڕادەیەکی زۆر نەمێنێت، ئەگەر ھەش بێت بەدواداچوون دەکەین و لایەنی سەرپێچیکار سزا دەدرێت.
پڕۆژەی ڕووناکی لە ھەرێمی کوردستان کە لەسەر دەستپێشخەری مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان ڕاگەیاندرا، لە ماوەیەکی نزیکدا کارەبای ٢٤ کاتژمێری بۆ تەواوی ھاووڵاتییان و ھاوبەشانی ھەرێمی کوردستان دابین دەکرێت، ئێستا ئەو پڕۆژەیە لە پارێزگای ھەڵەبجە کەوتووەتە بواری جێبەجێ کردنەوە، لە سلێمانیش لەناو بازاڕ و ٩ گەڕەکی شارەکە کەوتووەتە بواری جێبەجێ کردنەوە و پڕۆسەکەش بەردەوامە، بەگوێرەی ئەو پلانەی کە دانراوە تا کۆتایی ساڵی ٢٠٢٦ ھەرێمی کوردستان دەبێتە خاوەنی کارەبای ٢٤ کاتژمێری.
سەرچاوەیەک لە بەڕێوەبەرایەتی گشتی کارەبای دھۆک تایبەت بە ڕۆژنامەی “ھەولێر”ـی ڕاگەیاند، ئەگەر کەش و ھەوا سارد بێت ٨ کاتژمێر کارەبا ھەیە، ئەگەر کەشوھەوا خۆش بێت ١٢ کاتژمێر کارەبای نیشتمانی دەدەینە ھاووڵاتییان.
ئەو سەرچاوەیە ڕوونیشیکردەوە: پڕۆژەی ڕووناکی یەکێکە لە پڕۆژە ستراتیژییەکانی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان کە لە ١٧ی تشرینی یەکەمی ساڵی ٢٠٢٤ ڕاگەیاندرا و تا کۆتایی ٢٠٢٦ ھەرێمی کوردستان بە کارەبای ٢٤ کاتژمێری ڕووناک دەکرێتەوە، سوودەکانی ئەو پڕۆژەیە بۆ ھاووڵاتییان نرخەکەی بە گوێرەی نرخی جیھانییە، ڕەچاوکردنی بارودۆخی ھاووڵاتییانی کەم دەرامەت کە وایت ئەمپێر خەرج دەکەن، نەھێشتی دووکەڵ و ژاوەژاوی مووەلیدە و پاککردنەوەی ھەوای کوردستانە، لە ھەمانکاتدا کارەبا بەشێوەیەکی دادپەروەرانە دەگاتە ھاووڵاتییان، تێچووی زیاد بەکارھێنان کەم دەکاتەوە، بۆیە ئامانجی پڕۆژەکە ئەوەیە کە باشترین خزمەتگوزاری بە کەمترین تێچوو پێشکەش بە ھاووڵاتییان بکات.
ئەو سەرچاوەیە ئاشکراشی کرد: داوا لە ھاووڵاتییانی سنووری پارێزگای دھۆک دەکەین کە ھاوکار و پاڵپشتی ئێمە بن، بۆ ئەوەی بتوانین پڕۆژەی کارەبای ٢٤ کاتژمێری بگەینیە پارێزگای دھۆک، کە ئێستا لە ھەر سێ گەڕەکی بەڕۆشکێ، سەرھەڵدان و کانی مەمەتکێ، دەست بە ئامادەکاری کراوە و لە ماوەیەکی نزیکدا لەو گەڕەکانە کارەبا دەبێتە ٢٤ کاتژمێری.
سەرچاوەیەک لە بەڕێوەبەرایەتی گشتی کارەبای دھۆک، زیاتر دەڵێ: سەرۆکی حکوومەتی ھەرێم ھەموو ئامانجی لە کابینەی نۆیەم ئەوە بوو کە ڕەوشی کارەبا باشتر بێت و کارەبا ببێتە ٢٤ کاتژمێری بۆ ئەوەی خەڵک لە گڕەگڕ و پارەی مووەلیدە ڕزگار بێت، بۆیە ئێستا لە سەنتەری شارەکان خەریکە کارەبا دەبێتە ٢٤ کاتژمێری، دواتر لە شارۆچکە و گوندەکان، ئەوەش لە بەرژەوەندی ھاووڵاتییاندایە.
ئەو سەرچاوەیە، جەختی لەوەشکردەوە: ھەموو ناوچەکانی پارێزگای دھۆک بە کارەبای نیشتمانی ڕووناک کراونەتەوە، تەنیا چەند گوندێکی کەم ماون ئەوانیش ئەوانەن کە لەبەر شەڕی پەکەکە و تورکیا چۆڵکراون، ئەگەرنا ھەر شوێنێک ئاوەدان بێت کارەبای نیشتمانی بۆ چووە، بەڵام وەکو گوتم شەڕی پەکەکە و تورکیا زیانێکی گەورەی لە ئێمەداوە و لە زۆر شوێن بوونەتە کێشە و ھۆکار بۆ خراپبوونی کارەبا لەو گوندانەی کە شەڕ و بۆردومانی لێ ھەیە.
سەرچاوەیەک لە بەڕێوەبەرایەتی گشتی کارەبای دھۆک، ئەوەشی گوت: کار بۆ ئەوە دەکەین ھەندێک پڕۆژەی کارەبا لە سنووری پارێزگای دھۆک جێبەجێ بکەین، وەزارەتی کارەباش پلانی ستراتیژی خۆی ھەیە ئەگەر ئەو پڕۆژەیە پەسەند بکرێت پڕۆژەی زۆر باش لە سنووری پارێزگای دھۆک جێبەجێ دەکرێن، ئەوەش لە بەرژەوەندی ھاووڵاتییاندا دەبێت.
ئەو سەرچاوەیە بۆ ڕۆژنامەی “ھەولێر” زیاتر دەڵێ: خەڵکی دھۆکیش قەرزداری وەزارەتی کارەبان، بەڵام خەڵکی ئەو سنوورە وەکو خەڵکی ھەموو شارەکانی دیکە قەرزی خۆیان دەدەن و لەگەڵ ئێمە ھاوکارن، کە ھاووڵاتییانی دھۆک ئێستا تەنیا ٢٨٠ ملیار دینار قەرزدارن، بوونی قیستی کارەباش کارێکی زۆر باش بوو و ھاوکار بوو کە خەڵک زووتر پارەی خۆیان بگەڕێنەوە.
سەرچاوەیەک لە بەڕێوەبەرایەتی گشتی کارەبای دھۆک، جەختی لەوەشکردەوە: لە سنووری پارێزگای دھۆک ٧٠% پێوەری زیرەک بەستراوە، بەستنی پێوەر کارێکی زۆر باش بوو، چونکە لە ھەر شوێنێک دانرابێت کارەبا لەو شوێنە کۆنتڕۆڵ کراوە، کەس ناتوانێت زێدەڕۆی بکاتە سەر کارەبا، ئەگەر لە شوێنێک پێوەر نەبەسترا بێت و زێدەڕۆی ھەبێت، لیژنە پێکھێنراوە و بەدواداچوون دەکەین و بەپێی یاسا مامەڵە لەگەڵ ئەو کەسە دەکەین کە کارەبای بە زێدەڕۆی ڕاکێشاوە.