له یه‌ك ساڵی ڕابردوودا لەسەرەتای دەستبەکاربوونی ئیداره‌ی سه‌ربه‌خۆی سۆران وه‌ك ئیداره‌یه‌كی سه‌ربه‌خۆ، ئەو ئیدارەیە توانیویه‌تی چه‌ندین پڕۆژەی خزمه‌تگوزاری له سنووره‌كانی ئه‌نجام بدات و به‌شێكی ئه‌و پڕۆژانه‌ش له ته‌واوبووندان و به‌ر له هاتنی وه‌رزی زستان ته‌واو دەکرێن.
پڕۆژە‌كان به ڕێژەی ٨٠% لە جێبه‌جێكردندان
هه‌ڵگورد شێخ نه‌جیب، سه‌رپه‌رشتیاری ئیداره‌ی سه‌ربه‌خۆی سۆران، بە فەرمانگەی میدیا و زانیاری راگەیاندووە:”بۆ یەکەمجار و وەك ئیدارەی سەربەخۆ و لەسەر بوودجەی پەرەپێدانی پارێزگاكان کار لەسەر چەندین پڕۆژە دەکەین و ئەو بوودجەیەش کە ١٧ ملیار و ٥٠٠ ملیۆن دینارە، کە بە شێوەیەكی دادپەروەرانە بەسەر پڕۆژەی هەموو قەزا و ناحیە و گوندەكان دابەش كراوە. هەروەها پێشینەیەكی كەم بۆ چەند پڕۆژەیەكی ستراتیژی دابینکراوە، ئەمە بەدەر لە دابینکردنی بودجەیەکی دیکە لەسەر بوودجەی پەرەپێدان بۆ چەند پڕۆژەیەکی گرنگ، وەک پڕۆژەی ستراتیژی دووسایدی سپیلک و خەلیفان، كە ماوەیەک پێش ئێستا، بە ئامادەبوونی سەرۆكی حكومەتی هه‌رێمی كوردستان بەردی بناغەی دانرا.”
سه‌رپه‌رشتیاری ئیداره‌ی سه‌ربه‌خۆی سۆران راشیگەیاند:”دوای ساڵێک لە ڕاگرتنی، ئێستا دەست بە جێبەجێکردنی دووسایدی سۆران ـ حاجی ئۆمەران کراوەتەوە. هەروەها چەند پڕۆژەیەكی دیکەش لەسەر بوودجەی وەزارەتی ئاوەدانكردنەوە هەن، وەکو ڕێگەی گوندەكانی (دۆڵێ زەرزێ) کە تێچووه‌كه‌ی زیاتر لە ملیارێك و ٨٠٠ ملیۆن دینارە و لە ناحیەی سیدەكان بەردی بناغەی دانراوە. ڕێگاوبانی بارزان و سەڤرە، بە بودجەی زیاتر لە ملیارێک دینار دەست بە كارەكانی كراوە. ڕێگەی هیران بەم زووانە بە زیاتر لە ٢ ملیار دینار دەست بە كارەكانی دەكرێت، بەنارمەی پڕۆژەی ٦٠ مەتری بۆ میكانیزمی جێبەجێكردنەكەی لە گفتوگۆداین و هەوڵ دەدەین بیخەینە بواری جێبەجێكردنەوە. لە زۆربەی گوند، قەزا و ناحیەكانی سۆران، دەستمان بە هەڵمەتێكی ئاوەدانكردنەوە و جێبەجێكردنی ئەو پڕۆژە خزمەتگوزارییانە كردووە و دەمانەوێت پێش هاتنی وەرزی زستان ئەو كارانە جێبەجێ بكەین، لەبەر ئەوەی ناوچەكەی ئێمە شاخاوییە و لەگەڵ هاتنی وەرزی زستان ئەم كارانە زەحمەت دەبێت. بۆیە بە شێوەیەكی بەرفر‌وان دەستمان پێكردووە و زۆربەی پڕۆژەكانی وەك (ڕێگاوبان، ئاو و كارەبا) ئەوانەی لەسەر بودجەی پەرەپێدانی پارێزگاكانن، لە بواری جێبەجێكردندان.”
سه‌باره‌ت به پڕۆژەكانی چۆمان، ڕواندز، سۆران و مێرگەسۆریش، نه‌جیب رایگەیاند:”زیاتر له ٥٥ پڕۆژە بۆ په‌ره‌پێدانی پارێزگاكان له بواری جێبه‌جێكردندان، به شێوه‌یه‌ک کە ٨٠%ی ئه‌و پڕۆژانه له جێبه‌جێكردندان. هه‌روه‌ها، هەوڵ دەدەین پڕۆژەی ناو كۆڵان و گەڕە‌كەكان بە ڕێژەی ٨٠% تەواو بكەین. تەنیا كێشەمان لە ناوچە شاخاوییەكان دەبێت، كه لە وەرزی زستان کار کردن قورس دەبێت، چونكە ناوچەی دووره‌ده‌ستن و ئیدارەی سەربەخۆی سۆرانیش لەبەر ئەوەی لە ڕووی جوگرافییەوە سنوورێكی زۆر بەرفراوانی هەیە، بۆیە ناتوانین ئەو بڕە پارەیە بكەینە پێوەر، بۆ نموونە ئەو بڕە پارەیەی لە سۆران بۆ کیلۆمەترێک دروستکردن و یا نۆژەنکردنەوەی شەقام خه‌رج دەكرێت لەوانەیە لە دەشتی هەولێر ١٠ کیلۆمەتری پێ بكرێت، بۆیە دەبێت بڕێكی تایبەت بە سۆران بدرێت، چونکە ناكرێت ناوچەیەكی شاخاوی لەگەڵ ناوچەیەكی تر هەمان حیسابی بۆ بكرێت.”
٥٠٠ ملیۆن بۆ نۆژەنكردنەوەی قوتابخانەكان
سه‌باره‌ت به پڕۆژەكانی بواری ته‌ندروستی و په‌روه‌رده، سەرپەرشتیاری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران رایگەیاند:”لە بواری پەروەردەدا ماوەیەك پێش ئێستا لیژنەیەكی تایبەت پێكهێنراوە و سەردانی زۆربەی قوتابخانەكانی کردووە، بە تایبەت ئەو قوتابخانانەی کە پێویستیان بە نۆژەنكردنەوە هەیە و به یارمەتی دەزگای خێرخوازی بارزانیش، چەندین قوتابخانە نۆژە‌ن كراونەتەوە. هەروەها لە ئیدارەی سەربەخۆی سۆران و لە سەر بودجەی پەرەپێدنانی پارێزگاكان، نزیكەی ٥٠٠ ملیۆن دینار تەرخان كراوە بۆ نۆژەنكردنەوەی قوتابخانەكان، بەڵام پێویستمان بە چەند قوتابخانەیەكی نوێ هەیە، چونکە چەندین ساڵە قوتابخانەی نوێ دروست نەكراوە.”
لە بارەی پرۆژە تەندروستییەکانیشەوە سەرپەرشتیاری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران ئاماژەی بەوەدا، دوای دەستبەكاربوونی بەڕێوەبەرایەتییەكان ئەنجامەكەی باشتر دیار دەبێت. هەوڵدراوە كەموكوڕییەكان كەم بکرێنەوە و گوتیشی:”سیستەمێكی ئەلكیترۆنیمان دەست پێكردووە، بۆ نموونە نەخۆشخانەی ئاشتی بەو سیستەمە بەڕێوە دەچێت. ئەمساڵیش لەسەر فەرمانی سەرۆكی حكومەتی هه‌رێمی كوردستان، نەخۆشخانەی سیدەكان دەستی بە كار كردەوە، بەم زووانەش ئەو نەخۆشخانە ٢٥ قەرەوێلەیە تەواو دەبێت و ئامادە دەبێت لەگەڵ بنكەی تەندروستی گەزنە و شوێنی حەوانەی دكتۆرەكان لە نەخۆشخانەی لەدایكبوون، هاوكات دروستكردنی بەشی فریاكەوتن لە ناحیەی خەلیفان و سیدەكان تەواو كراوە. سیدەكان گەورەترین ناحیەیە لەسەر ئاستی عێراق و ناوچەیەكی بەرفره‌وانە و دوورەدەستە، بۆیە هەبوونی نەخۆشخانە لەوێ پێویستە.”
هه‌روه‌ها سه‌باره‌ت به ئاماده‌كارییه‌كان بۆ زستانی ئه‌مساڵ، له ڕووی پاككردنه‌وەی جادە و ڕێگەوبانەکان، هه‌ڵگورد شێخ نه‌جیب رایگەیاند:”بەخۆشحاڵییەوە ئەمساڵ بەڕێوەبەرایەتیی چاككردنەوەی ڕێگاوبان کە لە پێشدا بنكەیەك بوو سەر بە بەڕێوەبەرایەتیی هەولێر، ئەمساڵ فەرمانی بۆ دەرچووە و كراوەتە بەڕێوەبەرایەتیی گشتی و كەلوپەلی باشی بۆ دابین كراوە و لە ئامادەییەكی باش دایە، لە هەر بارێكی پێویست دەتوانن بە باشتر ئیش بكەن، چونكە كەرەستەی باشیان لەبەر دەست دایە.”
فه‌رمانگه‌ی میدیا و زانیاری