ڕەخنەگری هونەر ئەو کەسەیە کە تایبەتە بە شیکردنەوە و لێکدانەوەی هونەرەکان بە شێوە جۆراوجۆرەکانیان، وەک هونەرە بینراوەکان، مۆسیقا، ئەدەب، شانۆ، سینەما. ڕەخنەگر تێڕوانین و بیرۆکە سەبارەت بە بەرهەمە هونەریەکان دەدات، هەروەها تەکنیک و شێواز و کاریگەرییە کولتووری و کۆمەڵایەتییەکانیان شی دەکاتەوە.
ئەرکەکانی ڕەخنەگری هونەر:
1. شیکاری کاری هونەری لێکۆڵینەوە لە توخمە بینراوەکان، ئەدەبییەکان، یان مۆسیقییەکان لە بەرهەمێکدا.
2. هەڵسەنگاندنی کوالیتی تەکنیکی
پێدانی بۆچوون لەسەر ئەوەی کە کارەکە تا چەند بە باشی ئامانجە تەکنیکییەکانی خۆی بەدەست دەهێنێت.
3. لێکدانەوەی ماناکان
ئاشکراکردنی ئەو مانا قووڵانە یان هێمایانەی کە لە بەرهەمەکەدا هەن.
4. دابینکردنی کۆنتێکستی مێژوویی
بەستنەوەی کارە هونەرییەکە بەو قۆناغە زەمەنە یان بزووتنەوە هونەریانەی کە سەر بە خۆیەتی.
5. هاوبەشکردنی بیروڕا
نووسینی بابەت یان پێداچوونەوە لە گۆڤارە تایبەتمەندەکاندا، یان پێشکەشکردنی بەرنامەی تەلەفزیۆنی یان ڕادیۆیی سەبارەت بە هونەر.
جۆرەکانی ڕەخنەی هونەری:
– **ڕەخنە لە هونەرە جوانەکان نیگارکێشی و پەیکەرسازی لەخۆدەگرێت.
– ڕەخنەی ئەدەبی
ڕۆمان و شیعر و شانۆ لەخۆدەگرێت.
– ڕەخنەی سینەما
شیکاری فیلمەکان لە ڕووی گێڕانەوە و تەکنیکە سینەماییەکان.
– ڕەخنەی مۆسیقا
هەڵسەنگاندنی نمایش و ئاوازەکانی مۆسیقا.
ڕەخنەگری هونەر ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە داڕشتنی سەلیقەی گشتی و بەرەوپێشبردنی تێگەیشتنێکی قووڵتر لە هونەر.
بۆ ئەوەی وەک ڕەخنەگرێکی هونەر سەرکەوتوو بێت، چەندین بڕوانامە و لێهاتوویی هەیە کە ڕەخنەگر دەبێت خاوەنی بێت. لێرەدا گرنگترینیان دەخەینەڕوو:
1.پەروەردە و ڕاهێنان
– بڕوانامەی ئەکادیمی باشترە ڕەخنەگر بڕوانامەی هونەر، مێژووی هونەر، ئەدەب، یان بوارێکی پەیوەندیدار هەبێت.
– خوولی ڕاهێنان بەشداریکردن لە وۆرک شۆپ یان خوولی ڕەخنەی هونەری یان شیکاری ڕۆشنبیری.
2. زانینی قووڵ
٠ تێگەیشتن لە هونەرەکان زانیارییەکی بەرفراوان لەسەر جۆرە جیاوازەکانی هونەر و تەکنیکەکانیان و مێژووەکەیان.
– زانینی تیۆرییەکانی هونەر تێگەیشتن لە تیۆری ڕەخنەیی و فەلسەفەکانی پەیوەست بە هونەر.
3. کارامەیی شیکاری
– توانای شیکاری ڕەخنەییتوانای شیکردنەوەی قووڵی کارە هونەریەکان و لێکدانەوەی هێما و ماناکانیان.
– بیرکردنەوەی ڕەخنەیی هەڵسەنگاندنی کردارەکان بە شێوەیەکی بابەتیانە و بەڵگەدار.
4. شارەزایی نووسین
نووسینی پۆلێشراوتوانای دەربڕینی بیرۆکەکان بە ڕوونی و بە شێوازێکی سەرنجڕاکێش.
– توانای نووسینی بابەت و پێداچوونەوە و بلۆگ بە شێوازی جیاواز کە لەگەڵ بینەردا بگونجێت.
5. توانای پەیوەندیکردن
کارلێککردن لەگەڵ هونەرەکان توانای پەیوەندیکردن لەگەڵ هونەرمەندان و بینەران و میدیاکان.
– پێشکەشکردنی وتار و سیمینارتوانای پێشکەشکردنی بیرۆکە و ڕەخنە بە شێوەی زارەکی لە بۆنە ڕۆشنبیرییەکان.
6. هەستی هونەری
– پێزانینی جوانکاری توانای قەدرزانینی جوانکاری بەرهەمە هونەریەکان و تێگەیشتن لە کاریگەرییە سۆزدارییەکانیان.
گرنگیدان بە وردەکارییەکان تێبینیکردنی وردەکارییە وردەکان لە کارە هونەرییەکاندا.
7. بەردەوامی نوێکردنەوە
– پێشهاتەکان پەیڕەو بکەلە نوێترین ڕەوت و جووڵە هونەریەکان ئاگاداربە.
– خوێندنەوەی ڕەخنەگرانە پەیڕەوکردنی ڕەخنەی هونەری هاوکارانی تر بۆ پەرەپێدانی کارامەیی.
ئەم بڕوانامانە یەکدەگرنەوە و ڕەخنەگرێکی هونەری توانای پێشکەشکردنی تێڕوانینێکی بەنرخ و کاریگەر لە جیهانی هونەردا هەبێت.
ئایا رەخنەگری هونەری زانستی پرۆفیشیناڵی ئەکادیمیمان هەیە؟
تیشک بخاتە سەرکارەهونەرییەکان؟!
نورەدین جاف