كابانی ماڵ چۆن خۆی له‌ تای خوێنبه‌ربوونی ڤایرۆسی دەپارێزێت؟

ماكوان عيززه‌‌ت-هەولێر

بەهۆی ئەوەی نەخۆشی تای خوێنبەرەکان لەبەربوونی ڤایرۆسی زیاتر لە ڕێگەی خوێنەوە دەگوازرێتەوە، و ئافرەتانیش لە نێو ماڵدا زیاتر بەهۆی ئەوەی بۆ ئامادەكردنی خۆراك ڕاستەخۆ مامەڵە لەگەڵ گۆشت دەكەن، پێویستە لەئێستەدا زۆر بە وریاییەوە مامەڵە لەگەڵ گۆشت بكەن، بۆ ئەوەی بەدووربن لەم پەتایە.

د. بینا هەڵكۆ بەڕێوەبەری نەخۆشییە گوازراوەكان لە وەزراەتی تەندروستی ڕوونیكردەوە كە: نه‌خۆشیه‌كی ڤایرۆسیه‌ ده‌گوازرێته‌وه‌ بۆ مرۆڤه‌كان له‌ ڕێگه‌ی پێوه‌دانی گه‌نه‌یه‌كی هه‌ڵگری ئه‌م ڤایرۆسه‌وه‌ یان له‌ ڕێگه‌ی به‌ركه‌وتنه‌ به‌ر خوێنی ئاژه‌ڵێكی تووش بوو به‌م ڤایرۆسه‌ یان شانه‌كانی له‌كاتی سه‌ربڕینی یان ڕاسته‌وخۆ دوای سه‌ربڕینه‌كه یان له‌ كه‌سێكی تووشبوو بۆ كه‌سێكی ساغه‌وه‌‌. ولە بارەی نیشانەكانەوە د. بینا ئاماژەی بەوە دا كە بریتین لە: و
نیشانه‌كان له‌ ماوه‌ی نێوان 1 – 13 ڕۆژ پاش پێوه‌دانی گه‌نه‌ یان به‌ركه‌وتنه‌ به‌ر خوێنێك یان شانه‌ی پیس بوو به‌م ڤایرۆسه‌ ده‌رده‌كه‌ون .
• تای به‌رز
• شه‌كه‌تی و بێهێزی
• گێژ خواردن.
• ئازاری ماسوولكه‌ یان ئێسك یان جومگه‌كان
• ئێلنج و ڕشانه‌وه‌
• سكچوون یر
نیشانه‌ مه‌ترسیداره‌كان
• خوێنبه‌ربوونی ژێر پێست یان ئۆرگانه‌ ناوخۆییه‌كان یان له‌ چاو، ده‌م و گوێكان.
• ناڕێكی له‌ كاری كۆئه‌ندامی ده‌مار .
• له‌هۆش خۆچوون.
• وڕێنه‌ كردن.
• په‌ككه‌وتنی گورچیله‌كان. زی
• په‌ككه‌وتنی جگه‌ر.
بۆ خۆپاراستن له‌م نه‌خۆشیه كە پێویستە چیبكرێت د. بینا هەڵكۆ ڕوونیكردەوە كە‌:
1- دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌و شوێنانه‌ی كه‌ نه‌خۆشیه‌كه‌ی تێدا بڵاوبوه‌ته‌وه‌.
2- كڕین گۆشت له‌ شوێنی باوه‌ڕپێكراو و پاكوخاوێن.
5- دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌ كه‌سانی گوومانلێكراو.
6- فڕێدانی پاشماوه‌ی ئاژه‌ڵی سه‌ربڕاو له‌ شوێنی تایبه‌ت .
7- كوڵاندنی گۆشت بۆ سه‌رووی پله‌ی 70 پله‌ی سه‌دی .
8- به‌كارهێنانی ده‌سكێش له‌كاتی ئاماده‌ كردنی گۆشت .
9- جوان شووشتنی چه‌قۆ و كه‌ل و په‌لی به‌كارهاتوو له‌ ئاماده‌كردنی گۆشت ی خوێ
ماكوان عیزەت نەوە دەگوازرێتەوە، وە ئافرەتانیش لە نێو ماڵدا زیاتر بەهۆی ئەوەی بۆ ئامادەكردنی خۆراك ڕاستەوخۆ مامەڵە لەگەڵ گۆشت دەكەن، پێویستە لەئێستەدا زۆر بە ورییایەوە مامەڵە لەگەڵ گۆشت بكەن، بۆ ئەوەی بەدوربن لەم پەتایە.

د. بینا هەڵكۆ بەڕێوبەری نەخۆشییە گوازراوەكان لە وەزراەتی تەندروستی ڕوونیكردەوە كە: نه‌خۆشیه‌كی ڤایرۆسیه‌ ده‌گوازرێته‌وه‌ بۆ مرۆڤه‌كان له‌ ڕێگه‌ی پێوه‌دانی گه‌نه‌یه‌كی هه‌ڵگری ئه‌م ڤایرۆسه‌وه‌ یان له‌ ڕێگه‌ی به‌ركه‌وتنه‌ به‌ر خوێنی ئاژه‌ڵێكی تووش بوو به‌م ڤایرۆسه‌ یان شانه‌كانی له‌كاتی سه‌ربڕینی یان ڕاسته‌وخۆ دوای سه‌ربڕینه‌كه یان له‌ كه‌سێكی تووش بوو بۆ كه‌سێكی ساغه‌وه‌‌.
لە بارەی نیشانەكانەوە د. بینا ئاماژەی بەوە دا كە بریتین لە:
نیشانه‌كان له‌ ماوه‌ی نێوان 1 – 13 ڕۆژ پاش پێوه‌دانی گه‌نه‌ یان به‌ركه‌وتنه‌ به‌ر خوێنێك یان شانه‌ی پیس بوو به‌م ڤایرۆسه‌ ده‌رده‌كه‌ون .
• تای به‌رز
• شه‌كه‌تی و بێهێزی
• گێژ خواردن.
• ئازاری ماسوولكه‌ یان ئێسك یان جومگه‌كان
• ئێلنج و ڕشانه‌وه‌
• سكچوون
نیشانه‌ مه‌ترسیداره‌كان
• خوێن به‌ربوونی ژێر پێست یان ئۆرگانه‌ ناوخۆییه‌كان یان له‌ چاو، ده‌م و گوێكان.
• ناڕێكی له‌ كاری كۆئه‌ندامی ده‌مار .
• له‌هۆش خۆچوون.
• وڕێنه‌ كردن.
• په‌ككه‌وتنی گورچیله‌كان.
• په‌ككه‌وتنی جگه‌ر.

بۆ خۆپاراستن له‌م نه‌خۆشیه كە پێویستە چیبكرێت د. بینا هەڵكۆ ڕوونیكردەوە كە‌:
1- دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌و شوێنانه‌ی كه‌ نه‌خۆشیه‌كه‌ی تێدا بڵاوبوه‌ته‌وه‌.
2- كڕین گۆشت له‌ شوێنی باوه‌ڕپێكراو و پاكوخاوێن.
5- دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌ كه‌سانی گومان لێكراو.
6- فڕێدانی پاشماوه‌ی ئاژه‌ڵی سه‌ربڕاو له‌ شوێنی تایبه‌ت .
7- كوڵاندنی گۆشت بۆ سه‌رووی پله‌ی 70 پله‌ی سه‌دی .
8- به‌كارهێنانی ده‌سكێش له‌كاتی ئاماده‌ كردنی گۆشت .
9- جوان شووشتنی چه‌قۆ و كه‌ل و په‌لی به‌كارهاتوو له‌ ئاماده‌كردنی گۆشت.