مەزهەر كەریم – سلێمانی
(د. هیوا ئەبوبەكر) پزیشكی ڕاوێژكاری هەرس و جگەر بە “هەولێر” راگه یاند:” پێویستە كەسی باڵغ لەكاتی هەبوونی ئازار و هەموو پێنج ساڵ جارێك پشكنینی هەناوی بكات، تا لەنەخۆشی پێشوەختە و شێرپەنجە بەدووربێت”.
هۆكارەكانی هەوكردنی پەنكریاس چیە؟
پەنكریاس كۆئەندامێكی گرنگی هەرسكردنی خۆراك بەیەكێك لە ڕژێنە ناوخۆیيەكان دادەنرێت، دوو جۆر هەوكردنی هەیە هەوكردنی خێراو هەوكردنی خاو. لەهەرێم هەوكردنی خێرای پەنكریاس هەیە كە بریتيیە لەبوونی بەردێك یان چەوری لەزراودا كە دێتە دەرچەی بوری زراو و دەرچەی ڕژێنی پەنكریاس دەگرێت بەمە دەگوترێت هەوكردنی پەنكریاس. هۆكارێكی دیكەی هەوكردنی پەنكریاس خواردنەوەی مادە كحولیەكانە و هۆكارێكی دیكەشى بەكارهێنانی هەندێك دەرمانی پزیشكی وەك دەرمانی( سایەزال و كۆلاجین ).
چۆن خۆمان لەهەوكردنی پەنكریاس بەپارێزین؟
بۆ ئەوەی تووشی هەوكردنی پەنكریاس نەبین ده بێ هەوكردنی پەنكریاس نەهیڵين و پارێزگاری لەخۆمان بكەن لە بەرامبەر تووش نەبوون بەنەخۆشی شەكرە پاشان دابەزاندنی كێش و وازهێنان لەخواردنەوە كحولیەكان و بەكارهێنانی دەرمان لەژێر چاودێری پزیشكی پسپۆڕكه ئەمەش خۆپارێزیە لەهەوكردنی پەنكریاس.
چی كاتێك پێویستە نەخۆش نازۆر بكات؟
لەسەرەتای هەوكردنی پەنكریاسدا پێویستە نەخۆش كاری نازۆر و هەناوبینی بكات پاشان چارەسەری پزیشكی وەربگرن . دوورنه كەوتنەوە لە دەرمان یان خواردنەوە كحولیەكان یان هەر هۆكارێكی دیكە دەبێتە هۆی دروستكرنی هەوكردنی پەنكریاس.
لەناوبینی چەند ساڵ جارێك بكرێت باشە؟
لەكاتی هەبوونی ئازاردا پێویستە هەناوبینی بكرێت ، بۆ كەسانی سەرو چل ساڵ پێویستە هەموو پێنج ساڵ جارێك هەناوبینی ئەنجام بدەن، ئەمەش لەپێناو خۆپارێزی و رێگری لەنەخۆشی پێشوەختە هەناو و نەخۆشی شێرپەنجە كە زۆر پێویستە.
نەخۆشیيە شێرپەنجەكانی كۆئەندامی هەرسكردن زۆرن یان كەم؟
ڕاستی لەبەردەم مەترسی زیادبوونی شێرپەنجەی كۆئەندامی هەرسین بەگشتی بەتایبەت شێرپەنجەی بۆری زراو و شێرپەنجەی كۆلۆن و بەشی خوارەوەی كۆڵۆن و شێرپەنجەی گەدە. گەورەترین كێشەمان ئەوەیە كە ئەم شێرپەنجانە لەقۆناغەكانی كۆتایدا دەست نیشان دەكرێن كاتێك نیشانەكانی ئەم شێرپەنجانە دەردەكەوێت لەقۆناغی زۆر پێشكەوتوودان. زۆربەی رێكخراوە جیهانیيەكان و ئەوروپیيەكان سه باره ت به كۆئەندامی هەرس و جگەر جه خت لەوە دەكەنەوە كه نەخۆشی شێرپەنجە لە قۆناغەكانی سەرەتایدا دەبێت به شێوه يه كى ئاسایی هەناوبینی بؤ بكرێت.
هاووڵاتیانی ئاسایی دەبێت لەچ قۆناغێكی تەمەندا كاری هەناوبینی لەلای پزیشك بكەن؟
كاری هەناو بینی بۆ خەڵكان و هاووڵاتیانی ئاسایی دەبێت لەتەمەنی چل و پێنج ساڵيدا سەردانی پزیشك بكەن بۆ پشكنینی هەناوبینی واته دەست نیشانكردنی پێش وەخته بكرێت، كە لەوڵاتانی ئەوروپا و خه ليج و ئەمریكا زۆر گرنگی پێدەدرێت و كراوە بەناچارى بەتایبەت هەناوبینی گەدە و كۆڵۆن كە دەبێت چەند ساڵ جارێك ئەو پشكنینە بكرێت.
هۆكارەكانی تووشبوون بە شێرپەنجەی گەندە و كۆلۆن بۆچی دەگەرێتەوە؟
هۆكارەكەی ئەوەیە ئەو حاڵەتانەی دەبێتە هۆی نەخۆشی شێرپەنجە لەتەمەنی چل و پێنج ساڵ لە 25% خانمان و پیاوان لەدوای ئەو تەمەنە گۆشتی زیادەیان دەبێت لەناو گەدەدا كە پیدەوترێت قۆناغی پێش نیشانەی شێرپەنجە كە لە 7% هۆكارەكانی سەرهەڵدانی نەخۆشی شێرپەنجەیە بؤيه دەبێت چارەسەری بۆ بكرێت، ئەگەر ئەمەمان كرد ئەوا مەرگی مردن بەهۆی نەخۆشی شێرپەنجە كەم ده كه ينه وه .