ئاریان دەرگەڵەیی – ههولێر
تەلەسـكۆپی جێمس وێب یەكەم نیشانەی ژیانی سەرەتاییی لەسەر هەسارەیەكی دەرەكی دۆزیوەتەوە؛ لوقمان حەوێز فەلەكناسی كورد لە توێژینەوەیەكی تازەدا نووسیویەتی: لەسەر هەسارەیەكی دەرەكی یەكەم نیشانەی ژیان دۆزرایەوە.
ئەو توێژەرە كوردە نووسیویەتی ساڵی رابردوو مانگی چوار باسم كرد كە تەلەسكۆپی جێمس وێب بۆ نزیكەی هەشت كاتژمێر هەسارەی (K2-18b) چاودێری كردووە و، داتایەكی زۆری كۆ كردۆتەوە لەسەر ئەو هەسارەیه كە هەسارەیەكی ئاوییە واتە ئاو زۆربەی ڕووەكەی داپۆشیوە و 124 ساڵی تیشكی لە ئێمە دورە، جێمس وێب ئەوكاتە زانیاریی وردی لەسەر پێكهاتەی بەرگەهەوای ئەو هەسارەیە كۆ كردەوە و ئەوساكە وتم ئەنجامدانی لێكدانەوەكان بۆ ئەو داتایانە چەند هەفتەیەكی دەوێت. تیمێكی زانكۆی كامبرێج كە لەلایەن خۆیانەوە لێكۆڵینەوەیان لە داتایەكان كردووە و سەلماندیان كە لە بەرگەهەوایەكەیدا دوو پێکهاتەی لێیە: dimethyl.sulphide (DMS) و dimethyl.disulphide (DMDS).
لە بەشێكی توێژینەوەدا هاتووە كە ئەم پێكهاتەیەش لەسەر هەسارەكەمان لەلایەن پلانكتۆنەكانەوە بەرهەم دەهێنرێت كە جۆرێك لە بەكتریان و بە زۆری لە كەناری زەریاكان هەن و دەژین ئەو پێكهاتە گازیانە دەخەنە نێو بەرگەهەوای زەوینەوە. لەگەڵ ئەوەی ئەمە یەكەم نیشانەی بەهێزی بوونی ژیانە لە هەسارەیەكی تر جگە لە زەوی بەڵام سەلماندنی سەدا سەدی ئەم دۆزینەوەی ناسا ساڵێ دوو ساڵی تری دەوێت.