یەکشەممە, تشرینی دووه‌م 24, 2024

مامۆستا ئاڵا كەمال سەعدی:مرۆڤی كۆن پێش مێژوو هەوڵیداوە لە ڕێگەی وێنە كێشانەوە هەست و خواست و هیواكانی خۆی دەرببڕێت

دیمانە: هێمن خەلیل

مامۆستا ئاڵا كەمال لە دوای تەواوكردنی بەشی شێوەكاری كۆلێژی هونەرەجوانەكان لە پەیمانگای هیوای نابیستان دەبێتە مامۆستا هونەر و درێژە بەكاری هونەری دەدات، تایبەت بە هونەری وێنەكێشان دیدارێكمان لەگەڵیدا كرد .

سەرەتا لە خاتوو( ئاڵا)مان پرسی بە دیدی ئێوە هونەری وێنەكێشانی منداڵان چۆن چۆنیە؟ لەوەڵامدا گوتی:”وێنە كێشان ئامرازێكە پێش نووسین مرۆڤی كۆن پێش مێژوو هەوڵیداوە لە ڕێگەی وێنە كێشانەوە هەست و خواست و هیواكانی خۆی دەرببڕێت، كە تا ئێستاش پاشماوەی ئەم وێنانەیان لە سەر دیواری ئەشكەوتەكان بە جیماوە، وێنە كێشان زمانێكی جیهانیە و هەموو نەتەوەیەك و هەموو تەمەنێك و هەموو جیلێك لێی تێدەگات و منداڵان زیاتر لە هەموو بابەتێك حەزی پێدەكەن.”
ئەم مامۆستایە باس لە هۆیەكانی خوولیابوونی منداڵان دەكات بۆ هونەری شێوەكاری و دەڵێ‌:”هۆیەكانی خوولیابوونی منداڵ بە هونەر دەگەرێتەوە بۆ سەرەتای قۆناغی گەشەكردنی منداڵان كە ئەمەش لە دوای تەمەنی دە مانگی منداڵ دەست پێدەكات كاتێك دەست و پەنجە ناسك و بچووكەكانی هێزی پێنوس گرتنی بۆ پەیدا دەبێت دەست دەكەن بە هێڵی سادە و ئازاد كە منداڵ گوزارشتی دەكات و دەیخاتە سەر كاغەز و دیوار و بەرد و شەقام كە ئەمەش وێنەكی خەیاڵی ناخی خۆیەتی كە منداڵان دوای تەمەنی چوار ساڵی هێڵێك بە چەندین مانای جیاواز دەكێشێت و گوزارشتی دەكات، پاپلۆ بیكاسۆ دەلێت ( زۆر شت لە هونەری منداڵانەوە فێر بووم ).
وێنەكانی مندالان ئاوێنەی خەیال و دەروون پاكی منداڵانن، منداڵ بێ‌ هونەر منداڵێكی بێ‌ دایك و باوكە، بێگومان شەفافیەت و عەفەوییەت لە وێنەكانی منداڵان بە دی دەكرێت، منداڵان لە وانەی هونەر دا هەست بە ئازادیەكی لە ڕادەبەدەر دەكەن دوور لە فشارو دڵە راوكێ دەكەن، هەر ئەوەش وای كردوە زوو خوولیای هونەر و وێنەكیشان بن.
هونەر جگە لە چالاكیەكی خۆش و سەرنجراكێش بۆ منداڵان یارمەتی دەریشە بۆ پەرەپێدانی توانا مەعریفیەكان بەوەش مندال قێرە هێزی لێ‌ بوردەیی و بەزەیی و بگرە كەسایەتییەكی لە سەر خۆی دەبێت ئەمەش دەبێتە هۆی پەرەسە ندنی گۆمەڵگایەكی هاوسۆزتر، چارلی چاپڵن دەلێت: ( من میهرەبانی لە منداڵێكەوە فێربووم كە بینیم لە پەراوی وێنە كێشیەكەیدا خۆری بە ڕەنگی ڕەش ڕەنگ كردبوو تاوەكوو باوكە كرێكارەكەی لە كاركردن ئارەق نەكات . هەروەها ویلهام فیولا دەلێت:(منداڵ ئەوەی دەیزانیت وینەی دەكێشێت نەك ئەوەی دەیبینێت ).”
ئەم خاتوونە باس لە دەستپێكی هونەری وێنەكێشانی خۆی دەكات و دەڵێ‌:”من لە منداڵیەوە حەزی هونەریم تێدابوو وەك هەموو منداڵێك، هەر بویەش لەهونەر بەردەوام بووم و هونەرەكانی سیرامیك و پەیكەر سازی و دیزاین و گرافیك و وێنەكێشانم بە شێوەی ئەكادیمی خوێند و كۆمەڵێك ئامراز و یاساو ئامراز و ڕێسای تایبەتی هەنەری فێربووم ئەمەش بووە هۆی ئەوەی زیاتر خوولیای هونەر بم كە دروستكردنی چەندین تابلۆ و كردنەوەی پێشانگە و ئەنجامدانی چەندین هونەر وەك هونەری چەمك گەرایی و ئەبستراكت و فیگەرەتیف و ……هتد، بە خۆوە دیت، لە ئیستا دا هەڵبژاردەی هونەری چەمك و خۆم وەك هونەرمەندی چەمكی دەبینم لە دونیای هونەریدا كە ئەمەش هونەرێكی سەردەمیانەیەو لە ئێستادا زۆر باوە دوورە لە هونەری تەقلیدی و هونەری جوانی كار لە سەر بیرۆكە دەكات و گوێ‌ بەجوانی نادات و ئەمەش پێچەوانەی هونەری نیگار كێشانی ڕیالیزم و كلاسیك كە ئەم سەردەمە گرنگی بە واقیعی وێنەو تابلۆ دەدرا، هەروەها جگە لە هونەرمەند و مامۆستایی حەز بە نووسینی هونەریش دەكەم ئەمەش بووە هۆكاری نووسین و بڵاو كردنەوەی یەكەم بەرهەمی چاپكراوم بەناوی (هونەر و جوانی )لەساڵی 2023 بەدوو توێی 128لاپەرە كەوتە بەردەستی خوێنەران و كتێبخانەی كوردی بابەتەكانی هونەر بە گشتی و لقێكی فەلسەفەشی تێدایە باس لە هونەری منداڵان و سەرهەڵدان و گەشە كردنی هونەر و شارستانییەت و هەروەها بنەماكانی دیزاین دەكات.”