ڕەها فەتاحیان
ڕۆمانی (هەنار و فریشتەی مردن)، ڕۆمانی ئەو كەسانەیە كە لە خاك و سەرزەمینە نزالێكراو و نەفرەتلێكراوەكان لەدایك بوونە، لەدایكبووانی جیهانی سێیەم كە بۆ گەیشتن بە ژیانێكی باشتر ئامادەن ئەو شتانە بكەن كە زیاتر لەوەی هەڵبژاردەی خۆیان و بە ڕەزامەندیی خۆیان بێت، بە ناچارییە.
ڕەنگە كۆچ دیارترینیان بێت و (سەربەست) كەسایەتیی سەرەكی ڕۆمانی (هەنار و فریشتەی مردن)، یەكێكە لەو كەسانە، پەناخواز و كۆچەرێك كە ڕەنج و ئازارێكی سەیر و غەریب لەگەڵ خۆی هەڵدەگرێت، تەنانەت ئەوكاتەیش كە دەگەڕێتەوە نیشتمان و زێدەكەی خۆی ئەو ڕەنج و ئازارە لە كۆڵی نابێتەوە.
كەسایەتی سەرەكی ئەم ڕۆمانە خەریكی نووسینی گەڵاڵە و نەخشەڕێیەكی ڕۆمانێكە و كەمێك بەر لە دەستپێكی چیرۆكەكەی، لەسەر پێشنیاری هاوڕێیەكی، دەگەڕێتەوە بۆ زێدەكەی خۆی واتە شاری سلێمانی تا بەشێك لە چیرۆك و حیكایەتە ونبووەكەی وەدۆزێت.
(سەربەست) كە نووسەرێكی پەنابەر و ئێستا نیشتەجێی ستۆكهۆڵمی سویدە، بڕیار دەدات ڕۆمانێك بنووسێت و بەدوای ئەو پرسیارەوە بێت كە چەندین ساڵە زەین و هۆش و مێشكی بەخۆیەوە سەرقاڵ كردووە، بەڵام لە پڕێك و لەسەر پێشنیاری هاوڕێكەی دەگەڕێتەوە سلێمانی تا حیكایەتەكەی بگەیێنێتە سەرەنجام، تەواوی بكات، وەك پازڵ لە تەنیشت یەكتریەوە هەڵیچنێت، سلێمانییەك كە ئێستا وەك چارەنووس و حیكایەتی زۆرێك لە هاووڵاتییەكانی، كەوتووەتە نێو غوبار و تەپوتۆزێكی گەورە و خۆڵەمێشی و ترسناكەوە.
لەم نێوەندەدا، ڕووداوی چاوەڕواننەكراو ڕوودەدەن و سەربەست دەستی دەگات بە هەندێك نووسین و بەڵگەنامەی نووسەرێك، هەر ئەم ڕووداوە دەبێتە هۆی ئەوەی كچێك بناسێت بە ناوی (هەنار) كە خەریكی ئامادەكردنی پێرستنامەیەكی سەیر و سەمەرەیە، پێرستێك كە بڕیار وایە هی كوژراوەكان بێت تا لەو ڕێگەیەوە لە لەبیرچوونەوە ڕزگاریان بكات و نەهێڵێت كاڵ ببنەوە و تۆماریان بكات.
ئەم ئاشنایەتی و یەكترناسینە، خاڵێكی دەسپێكە بۆ ئاشكرابوونی هەندێك نهێنیی و ڕاز كە هەتا دێت زیاتر سەربەست لە ڕابردوودا ون و سەرلێشێواو دەكەن.
گەڕانەوەی سەربەست بۆ سلێمانی، گەڕانەوەیەكی ئۆلیسیانەیە بۆ نیشتمان، نیشتمانێك كە پڕیەتی لە چیرۆكی مرۆڤە مردووەكان. ئەوانەی كە بێناوونیشانییان تەنانەت كاریگەریی مەرگیشی كاڵ كردوونەتەوە.
نها ئەم نیشتمانە كە وەك بڵەی ئاوێنەیەكە بۆ هەموو سەرزەوین و وڵاتەیلی جیهانی سێیەم، پێویستی بە گێڕەرەوە و ڕاویگەلێكە لە ڕەگەزی سەربەست و تێكۆشەرانێك لە تووخمی (هەنار) و هاوڕێكانی كە بە تۆماركردنی چیرۆكی مردووەكان، دژی فەرامۆشی و لەبیرچوونەوە دەجەنگن، دژی گوومناوی و دژی گەندەڵیی سیستماتیكی دەسەڵاتدارانی سلێمانیش دەجەنگن.
ڕۆمانی (هەنار و فریشتەی مردن)، ڕۆمانێكە قووڵ بە فۆڕمی هاوڕایی لەگەڵ نێوەرۆك و كۆنتێنتی بەرهەمەكە، گێڕانەوەیەك لە ژیان و یا باشترە بڵێم ئەدا و لاساییكردنەوەی زیندووبوون لە ڕۆژهەڵاتی نێوەڕاست.
چیرۆكی ڕۆمانەكە، تەكنیكی و ئاڵۆزە و بەردەوام لە نێوان خەیاڵ و حەقیقەتدا دەستاودەست دەكرێت. گەورەگێڕانەوەیەكە كە پڕیەتی لە وردە گێڕانەوەی سەرەنجڕاكێش و لە هەمان كاتیشدا بەردەنگ و خوێنەر لە شاڕێگەی سەرەكی چیرۆكەكە لانادات و گومڕای ناكات.
عەتا محەمەدی نووسەری ڕۆمانی (هەنار و فریشتەی مردن)، حیكایەتەكەی خۆی بە دوو گێڕەرەوەی هەمووشتزان و كەسی یەكەمی دەباتە پێشەوە و فۆڕم و گێڕانەوە پێكەوە و لە خزمەت یەكتری بەكار دەخات.
ڕاڕایی و نیگەرانییە فەلسەفی و كۆمەڵایەتییەكەی عەتا محەمەدی چیرۆكنووس، نیگەرانییەكی بان چیرۆكییە و ئەمەش لە دووتوێی ڕۆمانەكە و لە چەندین شوێن هەستی پێ دەكەین. چونكە ژیانی وەك كۆچەڕێك یا بە قەولی خۆی “پەنابەر”ێك، زەین و هزری تووشی بابەت و پرسیارگەلێك كردووە كە زۆرجار غەریب و سەیر و بێ وڵامن.
لە دونیایەك كە تەنانەت ئێستا، منداڵانی ئاوارەی كورد و سووری، تەنیا لە ڕێگەی مەرگیانەوە دەتوانن چەند ڕۆژێك نێوبانگ پەیدا بكەن و ببنە مانشێت و تایتڵی هەواڵە جیهانییەكان، وەك بڵەی تەنیا بەو سووجدەیەی مەرگ لەسەر ڕۆخی زەریا دەبینرێن، ئاخۆ ئێمە دانیشتووانی ئەمبەری دونیا، ڕێگەیەكی دیكەمان جگە لە شەڕ هەیە بۆ ئەوەی لەبیر نەكرێین و كاڵ نەبینەوە؟!
لەبارەی ڕۆمانەكەوە:
ڕۆمانی (هەنار و فریشتەی مردن) كە لە ساڵی ٢٠١٨ لەلایەن دەزگای (ئەندێشە)وە چاپ و بڵاو كرایەوە، لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان و لە لایەن (ڕەزا كەریم‌مجاور)ەوە كرایە فارسی و وەشانخانەی (نگاە) لە تاران چاپ و بڵاوی كردەوە.
عەتا محەمەد، لە ساڵی ١٩٧٠ لە شاری سلێمانی لەدایك بووە و هەتا ئێستا زیاتر لە ١٦ بەرهەمی لە بواری ڕۆمان و كورتەچیرۆك‌دا بڵاو كردوونەتەوە و لەم بوارەدا خاوەنی ئەزموون و شێوازی تایبەت بە خۆیەتی. زۆربەی نووسراوەكانی عەتا محەمەد بە شێوەی ڕیالیزمی جادوویی نووسراون. ڕۆمانی (هەنار و فریشتەی مردن)ـ‌یش هەر بەم شێوەیە نووسراوە.
ڕۆمانە سێ ڕەهەندییەكەی (هەنار و فریشتەی مردن)، لە ڕێگەی سێ ڕەهەندی (نەوە) و (وێنە) و (حیكایەت)ـی مرۆڤەوە پرسیاری قووڵ لە بەردەم خوێنەر دروست دەكات. ڕووداو و كەسایەتییەكانی ڕۆمانەكانی عەتا محەمەد تەنیا سەر بە كوردستان نین، لەبەر ئەوەی خۆشی دانیشتووی سویدە، زۆر جار كەسایەتیی بیانی و بەتایبەت سویدی لە ڕۆمانەكانیدا دەردەكەون.
عەتا محەمەد لە نووسراوەكانیدا جگە لە گێڕانەوەی چیرۆك، باسی زۆرێك لە چەمكە فەلسەفییەكان و گرفتە كۆمەڵایەتی و فەرهەنگییەكان و كێشە ڕامیارییەكانی جیهانی هاوچەرخ دەكات و بە بۆچوونێكی تازەوە دەیانهێنێتە نێو جیهان چیرۆكەوە؛ بە چەشنێك كە خوێنەر تووشی تێڕامان دەكات.