كاری هاوبەشی زانستی بۆ مێژووی كوردستان و شاری ڕواندز بڵاو دەكرێتەوە
ئاریان دەرگەڵەیی – هه‌ولێر
كاری هاوبەشی زانستی بۆ مێژووی كوردستان و شاری ڕواندز لەلایەن د. موحەممەد گەڵاڵەیی و پارێزەر تاریق جامباز بڵاو دەكرێتەوە
د. موحەممەد گەڵاڵەیی لە لێدوانێكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاندووە كە ئەم دەستنووسە لە بارەی مێژووی حووكمدارانی قەزای ڕواندز و به تایبەتی مێژووی میرانی میرنشینی سۆران نووسراوە، ئەم دەستنووسە (تاریخی حوكمدارانی قەزای رواندوز) وێنە ئۆرجیناڵەكەی بە زمانی كوردی لە دووتوێی (92) لاپەڕە و بە زمانی فارسیش لە دووتوێی (21) لاپەڕە‌یە و بە تێكڕایی هەر دوو دەستنووسەكە لە (107) لاپەڕە پێكهاتوون. كە بە خامەی كوردێكی زانا و لە خۆبردووی نێو كۆمەڵی كوردەواری وەك زانای پایەبەرز (مەلا ئەسعەدی خەیلانی) لە ساڵی 1927 نووسراوە، كە بایەخ و گرنگیێكیی زۆر و لە ڕادەبەدەری بۆ نووسینەوەی مێژووی نوێی كورد له ماوەی چوار سەد ساڵی ڕابردووی كورد و كوردستان هەیە،
د. موحەممەد گەڵاڵەیی روونیشی كردۆتەوە كە زانیارییەكانی نێو ئەم دەستنووسە وەك سەرچاوەیەكی باوەڕپێكراو بۆ لێكۆڵەران، خوێنەران، خوێندكاران و قوتابیانی مێژوو كە تا ئێستا بە تەواویی لە بەردەستیان نەبووە بۆ ئەوەی لە توێژینەوە زانستییەكانیاندا بەكاریبهێنن و سوودی لێوەربگرن. نووسەری ئەم دەستنووسە (مەلا ئەسعەدی خەیلانی) پشت ئەستوور به هزری خۆی و گێڕانەوەی زارەكی و وەرگرتنی زانیاری مێژوویی لە كەسانی بە تەمەن، باب و باپیرانی، مێژووی حووكمدارانی قەزای ڕواندزی تۆمار كردووە، هەر بۆیەش زۆر لایەنی شاراوە و نادیاری لە مێژووی میرنشینی سۆران و ڕواندز گێڕاوەتەوە و تۆماریكردوون، شایانی باسە؛ ناوبراو ئەم دەستنووسەی بە زمانی كوردی نووسیووەتەوه و هیچ كەلێنێكی بەجێنەهێشتووه و كۆتایی پێهێناوە، بەڵام ئەو دەستنووسەی كە بە زمانی فارسی نووسیوەتەوە بە نیوەچڵی هێشتۆتەوە و تەواوی نەكردووه، هەر بۆیەش ئەم دەستنووسەی بەردەستتان كە بە زمانی كوردی نووسراوە كاری ساغكردنەوە و پێداچوونەوە و پەڕاوێزنووسینی بۆ كراوە و بەراوردیش كراوەتەوە لەگەڵ دەستنووسەكانی تری نووسەر، ئامانج لە بڵاوكردنەوەی ئەم بەرهەمە مێژووییە ئاشناكردنی توێژەران، نووسەران و خوێنەرانی كوردە بە ناوەڕۆك و زانیارییەكانی نێو ئەم دەستنووسە، بە تایبەتیش لە هەڵدانەوەی كۆمەڵێك لاپەڕەی پڕشەنگدار لە مێژووی گەلی كورد و پارێزگاریكردن لە دەستنووسێكی مێژوویی كە وەك سامانێكی كلتووری نیشتمانی هەژمار دەكرێت