كاریگەری تەكنەلۆژیا لەسەر پەیوەندییە كۆمەڵایەتی و مرۆییەكان

ئاریان دەرگەڵەیی – هەولێر

ئازاد صالح نادر، مامۆستا لە زانكۆی نولج لە هەرێمی كوردستان تازەترین توێژینەوەی خۆی بەناوی كاریگەری تەكنەلۆژیا لەسەر پەیوەندییە كۆمەڵایەتی و مرۆییەكان بڵاوكردۆتەوە و كۆپییەكی لە توێژینەوەكەی بۆ رۆژنامەی هەولێر ناردووە، لە توێژینەوەكەیدا ئەو باسی لەوە كردووە كە تەكنەلۆژیا و سۆشیال میدیای دیجیتاڵی كاریگەرییەكی زۆری لەسەر پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكان هەبووە، لەلایەك پەیوەندی كۆمەڵایەتی زۆر ئاسانتر بووە و وڵاتان و كیشوەرەكان و تەنانەت زمان و جیاوازییە كولتوورییەكان دەبڕێت، بەڵام پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكانیش ئاڵۆزتر و ڕەنگە ناسكتر بوونء بەهۆی سروشتی پەیوەندی مەجازییەوە یەكێك لە گرنگترین كاریگەرییەكانی تەكنەلۆژیا لەسەر پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكان:

1-ئاسانكاری بۆ پەیوەندی: گرنگترین تایبەتمەندی تەكنۆلۆجیا ئەوەیە كە توانیویەتی پەیوەندی نێوان تاكەكان ئاسانتر و باشتر بكات، هەروەها هەوڵ و كات و تێچووی زۆری بۆ پەیوەندیكردن لە پەیوەندییە كۆمەڵایەتییە هەبووەكان لەسەر زەمینە یان ئەو پەیوەندیانەی دەست پێدەكەن و بەهۆی سۆشیال میدیای دیجیتاڵییەوە گەشە دەكات، و ئەم كاریگەرییە ڕەنگە تاكە كاریگەری ئەرێنی تەكنەلۆژیا بێت.
2- كەمكردنەوەی كاتی پەیوەندی ڕاستەوخۆ: سۆشیال میدیا و پەیوەندی دیجیتاڵی تاڕادەیەكی زۆر جێگەی ئامرازەكانی پەیوەندی ڕاستەوخۆی گرتۆتەوە، ئەمەش كاریگەری زۆری لەسەر ڕێژەی ئەو كاتە هەبووە كە لە پەیوەندی ڕاستەوخۆ لەگەڵ كەسانی تردا بەسەری دەبەین یان تەنانەت بەشداریكردنمان لە بۆنە كۆمەڵایەتییە جۆراوجۆرەكاندا، تەنانەت دڵنەوایی لە خەم و نیعمەت لە خۆشیدا و پیرۆزبایی بوونەتە لە زۆربەی حاڵەتەكاندا، كورت دەكرێتەوە لە پەیامێك یان پۆستێك لە ئەپڵیكەیشنەكانی سۆشیال میدیا.
3- گۆڕینی شێوازی پەیوەندی خۆشەویستی: تەكنەلۆژیا و ئامرازە مۆدێرنەكانی پەیوەندیكردن كاریگەرییەكی زۆر و بنچینەیان لەسەر شێوازەكانی پەیوەندی خۆشەویستی نێوان مرۆڤەكان داناوە، لە لایەك سۆشیال میدیا دەرگای بە فراوانی كردۆتەوە بۆ پەیوەندی خۆشەویستی بە فۆرم و جۆرە جیاوازەكانیەوە و لە لایەكی ترەوە، مەودای پەیوەندیكردن فراوانتر كردووە بەهۆی ئەوەی وڵات و كیشوەرەكان و زمانەكان دەبڕێت، بەڵام پەیوەندی دیجیتاڵیشە بارودۆخی جددی و ڕۆژانە.
4- گۆڕانكاریی كولتووری گەورە: هەموو كۆمەڵگەیەك پێوەر و پرەنسیپی گشتی و داب و نەریتی هەیە كە پەیوەندییەكانی نێوان ئەندامەكانی بەڕێوەدەبەن، بەڵام لەگەڵ تەكنەلۆژیا و ئامرازە هاوچەرخەكانی پەیوەندیكردن، ئەو پرەنسیپ و پێوەرانە لە زۆر حاڵەتدا بەهایان نەماوە، دەتوانی هەست بەم شتە بكەیت كاتێك تۆ ببینە منداڵێكی دوانزە ساڵان كۆمێنت لەسەر پۆستێك دەكات پیاوێكی پەنجا ساڵان بە شێوەیەكی گاڵتەجاڕانە و بێ ئەدەب، تەنها بۆ ناوهێنانی چەند كەسێك.
5-بڵاوبوونەوەی گۆشەگیری و تەنیایی: تەنیایی و دابڕانی كۆمەڵایەتی لەو بابەتانەن كە سەرنجی توێژەرانی كۆمەڵایەتی و دەروونی ڕادەكێشن بەهۆی بڵاوبوونەوەی بەربڵاوی ئەو هەستانە لە دوای فراوانبوونی پشتبەستن بە سۆشیال میدیای مۆدێرن، پێدەچێت چڕ و پەیوەندی بەردەوام كە لەلایەن سۆشیال میدیاوە دابین دەكرێت هەمان ڕەزامەندی سۆزداری یان ڕەزامەندی نادات ئەو هەستە دەروونییەی كە لە ڕێگەی پەیوەندی ڕاستەوخۆی تەقلیدی و پەیوەندییە كۆمەڵایەتییە كلاسیكەكانەوە دابینكرابوو، بەجۆرێك مرۆڤ سەرەڕای سەدان پەیامی خوێندنەوە و نەخوێندراو لە مۆبایلەكەیدا تەنیا دەبێت.
6-كێشەی تایبەتمەندی و ئاسایشی كەسی: یەكێك لە كاریگەرییە سەرەكییەكانی تەكنەلۆژیا لەسەر پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكان، بوونی كەلێنی بێكۆتاییە لە تایبەتمەندی و ئاسایشی كەسی بەكارهێنەران، و ئەو بۆشاییانە یان كێشانە لەگەڵ فراوانبوونی بەكارهێنانی تەكنەلۆژیا فراوانتر دەبن، بۆیە كە پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكانی وەك هاوڕێیەتی و خۆشەویستی و هاوڕێیەتی – لە ڕێگەی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانەوە ببنە دەروازەیەك بۆ پێشێلكردنی تایبەتمەندی و خراپ بەكارهێنانی داتا.
7-پەیوەندی خێراتر و كورتتر! بە چاودێریكردنی ئەو پەیوەندییە كۆمەڵایەتیانەی كە لە ڕێگەی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان و ئەپڵیكەیشنی پەیوەندی خۆشەویستییەوە. سەرهەڵدەدەن، دەتوانرێت بڵێین كە ئەو پەیوەندییانەن كە زۆر خێراتر گەشە دەكەن بە بەراورد بە پەیوەندییە تەقلیدییەكان، بەڵام هەروەها، و لە زۆربەی حاڵەتەكاندا، تەمەنیان كورتترە! ئەمانە پەیوەندیگەلێكن كە هه ڕەشەی داڕمانیان لەسەرە لەگەڵ هەر پەرەسەندنێكی نوێ كە ڕێگە دەدات لایەنەكان ئاشكرا بكرێن كە ناتوانرێت بە ئاسانی لە ڕێگەی پەیوەندی مەجازییەوە بدۆزرێتەوە.
8-ژپەیوەندییەكان كەمتر لقدار بوون: یەكێك لە باشییەكانی پەیوەندییە كۆمەڵایەتییە تەقلیدییەكان ئەوەیە كە زۆرجار زۆر لقدارن، واتە ئەو پەیوەندییە كۆمەڵایەتییانەی كە دوو كەس كۆدەكەنەوە، درێژدەبنەوە بۆ بازنەكانی تری خێزان و هاوڕێی هاوبەش و ناسیاوەكان، هاوكات دەرفەتەكان چونكە پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكان لەسەر بنەمای تەنها دوو كەس لە ئامرازە مۆدێرنەكانی پەیوەندیكردندا زیاد دەبن، ئەمەش ڕەنگە ببێتە هۆی ئەوەی پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكان لەسەر بنەمای تەنها دوو كەس كەمتر بەهێزتر بن لە پەیوەندییە ئاڵۆزەكان.