ڤەشارتنا راستییان ددیوانا شێخ سەعیدێ مەجزوب دا
بەشی دووەم
(2-3 )
دکتور (شاکر مصطفی) ژ ماموستایێن زانکوا کوێتێ نامەیەک بو من ڕێکر و دنێڤ سایتا من دایە تێدا گوتیە من پشکا ئێکێ ژ (تاریخ الفارقی) حازر کریە بو چاپێ لێ بێ ئیزنا دکتور (بدوی عبداللطیف معوض) نکارم بلاڤ بکم چونکە وی د ساڵێن پێنجییاندا پشکا دوێ پلاڤ کریە و ئەگەر پشکا ئێکێ ژی بلاڤ دکە ئەوە هەقێ وی یە و نە هەقێ منە و ئەڤە چەند سالە ئەز لێ دگەڕیم و نزانم ل کوێ یە، ئەگەر ناڤنیشانا وی ل نک تە هەیە بو من ڕێکە. ئاوها خەڵک عیلمی و ب وژدانن. ئەو لە مصر وە ئەڤ لە کوێت و بیست سال یان پتر ژی دنێڤ بەینا وان دا هەیە. مخابن نک مە نڤیسەڤان هەنە ناڤێ خوە ل سەر پشتا کتێبێن خەلکێ دیتر دنڤیسن وە کتێبێن وان دشەلینن و داگیر (غصب) دکەن.
٣-تەحسین بەرپەڕی (1) و(93) و(178) ژ نوسخا ئەسلییا دیوانێ کو چارچیوێن وان ب حبرا سورن دگەل خه تکێن سورێن دیتر ژی کو هەرسێ بەر پەر ئێیخستنه نێڤ پێشەکیا دیوانێ دا ژ سایتا من وەرگرتیه، چونکه من ژ زوڤە دیوان سکان کربوو ئێخستبو نێڤ سایتا خوەدا لێ پاشتر چەند سالەک وەك چەندین دوسێین دیتر من ژ سایتێ دەر ئینان هەتا ئەوان چاپ بکەم نەك هەندێ کەس وان بدزن وچاپ بكەن و ئەڤروکە ژی من هندەک کتێبێن دیتر ژ سایتا خوە دەرئینا ژ ترسا دز و تالانچییان کو پەنجا و چار (٥٤) کتێبێن دەست نڤیسێن کوردی بون. ئەز رازی نابم تەحسین یەک وشە (کەلیمە) ژ سایتا من ژی وەرگرتبێ و یان وەرگرێ. دروست كرنا سایتێ ژی دازدە سال پێ چو ژ (٢٠٠٨- ٢٠٢٠) وپێش کو ب رسمی ژی ڤەکم ڤەکری ژی بو یه. ئەڤە وێنێ بەرپەرێ (١) و هەرکەسێ حەز بکە بلا تەماشە هەردو لاپەڕین دیترێن ب ره نگ بکەن دپێشەکیا دیوانا هاتی چاپ کری دا.
ئەگەر ئەو سێ بەر پەڕێن ب ره نگ نە ژ سایتا من وەگرتبێ و ژ نوسخا من ل ئەرزو ئاسمان دا نینه.
دیسان تەحسین دوسکی ناڤێ من وناڤێ سایتا من ژی نەئینایه:
هەژی گوتنە براێ نڤیسەڤان (هێرش کەمال)ڕێکانی ڕوژا (٣٠/٧/٢٠٢٢) ل پەیوەندیەکی تەلەفونی دا بۆ من گوت: سالا (٢٠١٢) سایتا ڤەکری بو و من تەلیفون بوتە کرد کو هندەک تشتێن باش تێدا هەنە تەحسین ژی ساڵا (٢٠١٤) دیوان چاپ کریە.
٤-من نوسخا گوتارا خوه ژی کوپی کر بو رەحمەتی حاجی عەلی کو ب ناڤێ قوتابێی من رەحمەتی (مەلا خەلەفێ بافەیی) ڤە من نڤیسیە و ناڤێ من ژی تێدایەو د روژناما (هاوکاری) ئێژمارا روژا (29/12/1983) دا من بلاڤ کریه کو پێنج هەیڤ مایه ببێ چل سال ئەوژی دبارا ژیانا شێخ سعید و دیوانا وی دا ومن نەبهیستیە پێشتر کەس دڤێ بارێدا تشتەك بلاڤ كر بێ. ئەڤەژی هندەک ژگوتارا منە:
حاجی عەلی حاجی عبد القادر ساپانێ جزیری ئەڤ گوتارا من ژی دگەل هەردو نوسخێن دیوانێ بو تەحسین بریه لێ دیسان ناڤێ من وگوتارێ نه ئینایه و ئیستیفاده ژێ کریە دبارا ژیانا شێخ سەعیددا و تاریخا ژ دایک بون و وەفاتا وی ژێ وەرگرتیه. د بەر پەرێ (۵) دا نڤیسیه: (( سالا بو ناوی ب دروستی نائێتە زانین وسا دێتە تەخمین کرن کو ئەو د سالا (١٢٩٠) مشەختی (1873 ز) یە)). دبارا وەفاتا وی ژی د بەر پەڕێ ( ٦ ) دا وها نڤیسیه : (( ل دور دێروکا مرنا وی دو بوچون هەنە هندەك دبێژن ئەو ل سالا 1332 ( 1914 ز ) مربو و هندەك دبێژن پشتی هنگێ ب دو سالان ( ل ١٩١٦ ز) مربوو ))
تەحسین مێژوا مرنا وی ژی ژ گوتارا من وەرگرتیه لێ بو چ (شک، گومان ) ئێخستە تێدا و گوتیه ((هندەک دبێژن پشتی هنگێ ب دو سالان)) .. هه تا یا من پێ بزرو وندا بكه وەك چەوا شک ئێخستیه د تاریخا ژ دایك بونا وی ژی هەتا ئەوا من گوتی پێ وندا بکە و گوتیه (( دێتە تەخمین کرن )) کو لازم بو چونیتیا تەخمین كرنێ ب درێژی بنڤیسێ، چ هەبیه، چ دیتیه ؟ لێ مەسەلە نە ڕاستە و مەخسەدا وی ئەوە بو ناڤێ من نەئینێ و نەبێژێ من تاریخا ژ دایک بون و وەفاتا وی ژ عبدالرقیب وەرگرته. بو وی دبێژم:
أ. بو چ تە ئەشكەره نەکریه ئەو ( هندەك ) و ئەو (هندەك ) کێنه ؟! کو پێویست بو بێژێ، گەلا تو(مامك – مەتەل- لەغەز) ان دبێژێ و دنڤیسی یان بەحسێ ژیانا شاعیرەك و خوانێ دیوانەکی دنڤیسی كو تەوسا پێشاندایە پێش تە کەس بەحسا وی نە نڤیسییە.
ب. هەکه گومان وشك هەیە دمێژویا ژ دایك بون ومرنا شێخ سەعیددا (بەلکو تە ب خوه ئەو شکە دروست کریه) چەوا ل سەر بەرگێ كتێبی و دژێر ناڤێ ویدا هەردو مێژوێن (1873 – ١٩١٤ ز ) ته نڤیسیە هەروەك (١٠٠٪) راستبن کودڤیا تو نیشانا شکێ (؟) یانی (علامە الاستفهام) ێ پاش هەردو مێژوان بنڤیسی ب ڤی تەخلیتی :
(1873 ؟ – 1914ز؟) کو ئەڤە ژی دبێته بەڵگەیەک ل سەر نەزانینا ته د پروگرامی ڤەكولینا زانستی ( منهج البحث العلمی) دا و بەلگەیە کو تو نە زانستی و نڤیساندنێن تە هەرەمەکی نه یانی سەرپێیی و بێ سەروبەرن و نە هوێرن و ته هێزو قوەتا بەحس و لێکولینێ نینه.
نه نڤیساندنا نیشانا (؟) ئیعتراف کرنه، دان پێدانه دژێرڤە كو ته زانییه هەردو مێژو راستن و تەژ من وەرگرتنە و هەروسا دان پێدانه ( إعتراف) كرنه د ژێرڤە کوته ئەو شک وگومان و نەراستیانه ژ قەستا (عمدا ) دروست كرنه بو ونداکرنا راستییان و ئەڤ خەلەتانە تە ئێخستنه نێڤ علم و زانست داو (العیاذ بالله) کو گونەهەکی مەزنە بەلكو پێویسته عیلم بێیە پاک کرن ژ خەلەت و دەرەوان ژ بەر ڤێ یەكێ من دكتێبا خوەدا ( بانگەوازێک بو روناكبیرانێ کورد .. ) وەعده دایە هەركەسەک خەلەتەک یا من ببینێ و سەراست بکه ئەزێ سوپاسێ بووی بنڤیسم، چونکه وی ئەز رزگار کرم ژ گونه هەك. تەحسین کو مەلایەکی (سەلەفی) یه ژێ دپرسم گەلا سەلەفییەت دبێژێ كتێب و مەعلوماتێن خەلکێ بدزن و ناڤێ وان ڤەشێرن و وندا بكەن.خوەزکا ئەگەر سەلەفیەیەک ئەڤ كارێن خراب کربان دگەل دەستێ وی پێیەک پێ ویژی هاتبیا ژیڤەكرن. گەلا قورئانا پیروز نەگوتیە (ان اللە یأمرکم أن تردوا الأمانات الی أهلها) ئەڤە ژی بەرگێ دیوانێ و هەردو تاریخ:
٥- من كاغەزا مەلا خەلەف ژی کو روژا (1/3/1979) بو من نڤیسیە و گوتیه من نوسخا دیوانا شێخ سەعید دایە عبدالعزیزێ براێ تە هەتا ژ بو تەرێکه – من ئەڤ ژی کوپی کر: بو حاجی عەلی هەتا ئەگەر ل تورکیە ڤێ دیوانێ چاپ بكه ئیستیفاده بکەن ژ ڤێ کاغەزێ ژی دبارا شێخ سەعیددا وەك نوسخا گوتارا من. تەحسین ئیستیفاده ژ کاغەزا مەلا خەلەڤ ژی کریە لێ بەحس نەكریه بو نمونه دبارا شێخ سەعید د كاغەزێدا هاتیه:
(و لقب بعد وفاته رحمه الله من قبل عامة الناس بكلیمة (المرحوم )). تەحسین ژی د بەر پەرێ (5) دا ئەو عیبارەتە وەها كریه ب کوردی : (پشتی مرنا وی خه لكێ ئه و ب ناسناڤێ (شێخ سەعیدێ مەرحووم) دا ناسینێ)). ئەڤەژی وێنا بەرپەڕێ ئێکێ ژ نامێ:
ب گورا پروگراما ڤەکولین و بلاڤ کرنا کتێبێن دەستنڤیس (منهج تحقیق ونشرالمخگوگات) پێویسته ناڤێ جهێ نوسخا ئەسلی وناڤێ خودانێ وێ و ئەو کتێبخانا تێدایه بێیە مەعلوم كرن و بێیە نڤیسین تەماشه ڤێ كتێبێ بكن (أصول نقد النصوص و نشر الکتب) یێ (برچتراس) ئامادەكرن وپێشەکیا (محمد حمدی).