دوای ئەوەی ڕۆژی ٣٠ی حوزەیرانی ٢٠٢٤ مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، سەردانێكی گرنگی بۆ هەردوو پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە كرد، لەو سەردانەدا وێڕای دانانی بەردی بناغەی سایلۆی هەڵەبجە، لەنزیكەوە دیدار و كۆبوونەوەی لەگەڵ بەرپرسانی ئیداریی دەڤەرەکە ئەنجام دا، جیا لەوانەش چەندین دیدار و كۆبوونەوە و گفتوگۆیەكی رووبەڕوو و ڕاشكاوی لەگەڵ بەشێك لە دانیشتووانی ناوچە جیاجیاكانی هەردوو پارێزگا و یەكە كارگێڕییەكاندا سازدا.
لەو دیدار و كۆبوونەوانەدا، بەرپرسانی ئیداریی پارێزگاكان و هاووڵاتیان، باسیان لە كێشە و كەم وكوڕی و گرفتەكانی ناوچەكانیان كرد و چەند داواكاری و پێشنیاریان پێشكەش بە سەرۆكی حکوومەت كرد.
سەرۆکی حکوومەت چەندین بڕیاری گرنگی لە پێناو خزمەتکردنی زیاتری هاووڵاتییانی هەردوو پارێزگەی سلێمانی و هەڵەبجە و هەردوو ئیدارەی سەربەخۆی ڕاپەڕین و گەرمیان دا.
پوختەی بڕیارەکان؛
چارەسەركردنی كیشەی میلاكات و دامەزراندنی فەرمانبەری نوێ
- بۆ چارەسەرکردنی کێشەی ناهاوسەنگی ڕێژەی فەرمانبەران و ئاسانکاریی ڕێکارەکان بۆ پڕکردنەوەی پێداویستیی میلاکات و بەرزکردنەوەی کارایی دام ودەزگاکانی حکوومەت لەو ناوچانە، سەرۆکی حکومەت ڕەزامەندیی لەسەر ئەوە داوە كە هەریەكە لە پارێزگاری (سلێمانی و هەڵەبجە) و (ئیدارە سەربەخۆکانی گەرمیان و ڕاپەڕین) دەسەڵاتی دەرکردنی (فەرمانی گواستنەوەی ڕاژە) و (تەنسیب) یان پێ دەدرێ بۆ ماوەی (٢) ساڵ بۆ فەرمانبەرانی فەرمانگە حكوومییەکان لە پسپۆڕییە جیاوازەکان جگە لە ڕاژەی سەربازی، ئەم فەرمانە وەزارەتەکانی پێشمەرگە و پەروەردە و خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی ناگرێتەوە.
- ڕەزامەندی درا لەسەر دامەزراندنی (١٧٧) فەرمانبەر بە شێوەی گرێبەست لە پسپۆڕیی جیا و لە فەرمانگە و دامودەزگای جیاواز، بەم شێوەیە (٥) فەرمانبەری بواری یاسایی بۆ دیوانی قائیمقامییەتی قەزای مەڵبەندی سلێمانی، (٥٢) ڕووپێوكار و فەرمانبەریit ئایتی لەسەر میلاکی بەڕێوبەرایەتیی گشتیی کشتوكاڵی سلێمانی، (٨٠) فەرمانبەر لەسەر میلاکی سەرۆکایەتیی شارەوانیی سلێمانی، (٥) فەرمانبەر بۆ بنکەی ژینگەی بازیان، (٣٥) فەرمانبەر بۆ بەڕێوبەرایەتی گشتی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی سلێمانی.
- ڕەزامەندی درا بە گۆڕینی بڕوانامە و ناونیشانی ژمارەیەك لە فەرمانبەر گرێبەستەكانی سەرۆکایەتیی شارەوانیی سلێمانی.
پێدانی دەسەڵات
- ڕەزامەندی درا لەسەر تەرخانکردنی ڕێژەی ٣٠٪ لە داهاتی پارێزگای سلێمانیی ئاماژە پێکراو (دیوانی پارێزگا و کاروباری هونەری) بە مەبەستی دابینکردنی پێداویستییە جۆراوجۆرەکان و جێبەجێکردنی پڕۆژە خزمەتگوزارییە پێویستە بچووکەکان لە سنووری پارێزگاکەیان و پێدانی دەسەڵات بە بەڕێز (پارێزگاری سلێمانی) بە مەبەستی خەرجكردنی ئەو بڕە پارەیە .
- ڕەزامەندی درا كە دەسەڵاتی ئیفاد بۆ دەرەوەی وڵات بۆ ماوەی (٣٠) ڕۆژ بدرێت بە پارێزگای سلێمانی، ئەمەش تەنیا بۆ فەرمانبەرانی ناو پارێزگای سلێمانی و یەکە کارگێڕییەکانی سنووری پارێزگای سلێمانی، بەمەرجێک پلە یان لەخوار (بەڕێوەبەری گشتی) بێت.
- ڕەزامەندی درا بە پێدانی دەسەڵات بە پارێزگای سلێمانی بۆ بەکارهێنانی هۆڵە حكوومییەکانی سنووری پارێزگا، بێ بەرامبەر بۆ ئەو چالاکی و بۆنانەی کە بە پشتیوانیی پارێزگا و حکوومەتی هەرێمی کوردستان دەکرێت.
- نووسراو ئاراستەی وەزارەتی پلاندانان کراوە تایبەت بەپێدانی دەسەڵاتی دیاریکردنی شێوازەکانی گرێبەست کردن بە (پارێزگار) بۆ هەموو ئەو کەمکردنەوانەی کە گوژمەی خەمڵێنراویان تا بڕی (یەک ملیار) دینارە.
زیادكردنی پێشینە
- ڕەزامەندی درا لەسەر زیادکردنی پێشینەکانی پارێزگای و سلێمانی و قایمقامیەتەکان لە (١٨٣،٠٠٠،٠٠٠) ملیۆن دینار بۆ (٣١٩،٠٠٠،٠٠٠) سێ سەد و نۆزدە ملیۆن و پێنج سەد هەزار دینار.
- زیادکردنی پێشینەی سەرۆکایەتیی شارەوانیی سلێمانی، لە (٢١٠،٠٠٠،٠٠٠) ملیۆن دینارەوە بۆ (٣٥٠،٠٠٠،٠٠٠) ملیۆن دینار.
دابینكردنی پێداویستییەكانی فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی و دامەزراندنی کەسانی پسپۆڕ - ڕەزامەندی درا لەسەر خەرجکردنی بڕی (٥٢٢،٢٠٨،٠٠٠) پێنج سەد و بیست و دوو ملیۆن و دوو سەد و هەشت هەزار دینار بۆ بەڕێوبەرایەتی گشتی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی سلێمانی، بە مەبەستی ئەنجامدانی ڕووپێوی فڕۆکەوانی کە لە لایەن کۆمپانیای (CGX) فەڕەنسی دابین دەکرێت.
- ڕەزامەندی درا لەسەر خەرجکردنی بڕی (٦٨٩٠٠) دۆلار بۆ کڕینی ئامێری (X-RAY) جۆری (HS6040- zis) لە بریکاری سەرەکیی کۆمپانیای(Smith Detection) بۆ بەڕێوبەرایەتی گشتی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی.
- ڕەزامەندی درا لەسەر خەرجکردنی بڕی (٦،٠٠٠،٠٠٠) ملیۆن دۆلار بە مەبەستی دابینکردنی پێنج ئامێر و ئۆتۆمبێلی ئاگرکوژێنەوە و ڕزگارکردن بۆ بەڕێوبەرایەتیی گشتیی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی سلێمانی.
- ڕەزامەندی درا لەسەر دابینکردنی (٢٣) ئۆتۆمبێلی خزمەتگوزاری بۆ بەڕێوەبەرایەتی گشتی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی.
هێنانەکایەی فەرمانگەی نوێ و مۆڵەتپێدان
- ڕەزامەندی درا لەسەر هێنانە کایەی (بنکەی ژینگەی بازیان) كە سەر بە فەرمانگەی ژینگەی پارێزگای سلێمانی دەبێت.
- ڕەزامەندی درا بە پێدانی دەسەڵات بە پارێزگای سلێمانی بۆ بەکرێدان و نوێکردنەوەی سێ بەنزینخانە لە سنووری پارێزگاکە کە دەکەونە شارەکانی (دەربەندیخان، عەربەت و ڕانیە) بە هەماهەنگی لەگەڵ بەڕێوبەرایەتی نەوت و کانزاکانی پارێزگای سلێمانی.
- رەزامەندی درا گواستنەوەی شارەوانی تووەسپی کە هەردوو گوندی (کانی گۆران و فەیاڵ) دەکەوێتە سنوورەکەی، لە سنووری شارەوانیەکانی دەوروبەری سلێمانی بۆ ناو سنووری سەرۆکایەتیی شارەوانیی سلێمانی بە مەبەستی گەیاندنی خزمەتگوزاری و چارەسەركردنی کێشەی تەملیکردن.
- ڕەزامەندی درا لەسەر چارەسەرکردنی ئەو خانووانەی کە بە زێدەڕۆ دروست کراون لەسنووری شارەوانی سلێمانی بە ڕایی کردنی مامەڵەکانیان بۆ ئەو داواکاریانەی تاکو ٩/٩/٢٠٢٢ وەرگیراون .
- نووسراو ئاراستەی سکرتاریەتی ئەنجومەنی وەزیران کراوە بە مەبەستی خستنە ناو کارنامەی کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیران سەبارەت بە پاژە کردنی (قیست) ئەو پارەیەی کە لە زێدەڕۆکار وەردەگیرێت لە بڕی خەمڵاندن و تۆمارکردن بەناویانەوە (بدل التملیك).
دابینكردنی ئۆتۆمبێل و پێداویستی و كەلوپەل
- ڕەزامەندی درا لەسەر خەرجکردنی بڕی (٤٠٠،٠٠٠، ٥،٠١٣) پێنج ملیار و سیانزدە ملیۆن و چوارسەد هەزار دینار وەک وەفری پڕۆژەکانی پارێزگای سلێمانی، بۆ جێبەجێکردنی پرۆژەی خزمەتگوزاری و کڕینی کەلوپەل و پێداویستییەکانی فەرمانگەکان.
- ڕەزامەندی درا لەسەر دابینکردنی (١٥) ئۆتۆمبێل بۆ قایمقامیەتەكان و بەڕێوەبەرایەتیی ناحیەكانی سنووری پارێزگای سلێمانی.
- دابینکردنی (١٤) چواردە ئامێری گەورە لە جۆرەکانی ( حادیلە – گەلابە- کاسحەی بەفر – شۆفل- قاشتە) بۆ سەرۆکایەتی شارەوانی سلێمانی.
- بە مەبەستی چارەسەرکردنی گرفتی کەڵەکەبوونی قەرزی بانگەوازکردنی پارێزگا لە ڕۆژنامەکاندا، ڕەزامەندی درا لەسەر خەرجکردنی بڕی (٢٢) ملیۆن دینار بۆ پارێزگای سلێمانی.
دابینكردنی سووتەمەنی
بە مەبەسەتی دابینکردنی سووتەمەنی بە نرخی پاڵپشتیکراو بۆ فەرمانگە خزمەتگوزارییە حكوومییەکانی هەرێم، نووسراو ئاراستەی وەزارەتی نەوتی حكوومەتی عێراقی فیدراڵ بە مەبەستی دابینکردنی سووتەمەنی بۆ سەرجەم پارێزگا و ئیدارە سەربەخۆکانی هەرێمی کوردستان بە نرخی پشتیوانیکراوی فەرمیی عێراقی فیدراڵ
پارێزگای هەڵەبجە
تەرخانكردنی ڕێژەیەك لە داهات و زیادكردنی پێشینە
- رەزامەندی دراوە لەسەر تەرخانكردنی رێژەی ٢٠٪ی داهاتی دەروازە سنوورییەكانی پارێزگای هەڵەبجە بۆ ئیدارەی پارێزگاكە و پێدانی دەسەڵات بە پارێزگای هەڵەبجە بۆ خەرجكردنی ئەو رێژەیە لە چوارچێوەی رێسا و رێنماییەكان بۆ خزمەتكردنی ناوچەكە، بە مەرجێك ساڵانە پلان بەرز بكرێتەوە بۆ ئەنجومەنی وەزیران بۆ هەماهەنگیكردن و پەسەندكردنی.
- ڕەزامەندی درا لەسەر زیادكردنی پێشینەکانی دیوانی پارێزگا و قایمقامیەتەكان و ناحیەكانی سنووری پارێزگای هەڵەبجە لە (٥٦) ملیۆن دینار بۆ (١٣٤) ملیۆن دینار.
- پێدانی دەسەڵات بە پارێزگا و قایمقامیەتەكان بۆ خەرجكردنی پیشینەی كتوپڕ .
- کردنەوەی فەرمانگەی نوێ و بەفەرمیكردنی دەروازەی سنووری (مەرزی سازان)
- نووسراو ئاراستەی لایەنە پەیوەندارەكانی حكوومەتی فیدراڵ کراوە بەمەبەستی بەفەرمی کردنی (مەرزی سازان) لە سنووری پارێزگای هەڵەبجە و بكرێتە مەرزێکی فەرمی. ئەمەش یەكێك بوو لە داواكارییە گرنگەكانی بەرپرسانی ئیداری و خەڵكی ناوچەكە.
- لەسەر فەرمانی سەرۆكی حکوومەت بڕیار دراوە (بەڕێوەبەرایەتیی گومرگی هەڵەبجە) لە سنووری پارێزگای هەڵەبجە بكرێتەوە و میلاكی بۆ دەستنیشان بكرێت .
دامەزراندنی فەرمانبەر و پڕكردنەوەی میلاك
- ڕەزامەندی درا لەسەر دامەزراندنی (٥٢) فەرمانبەر بە شێوەی گرێبەست لە پسپۆڕییە جیاوازەكان بۆ دیوانی پارێزگای هەڵەبجە و قایمقامیەتەكانی و ناحیەكان
كڕینی ئۆتۆمبێل
- بریار درا بە دابینکردنی (٢٣) ئۆتۆمبێلی پێویست بۆ دیوانی پارێزگای هەڵەبجە و قایمقامیەتەكان و ناحیەكانی سنوورەكە.
ئیدارەی سەربەخۆی راپەڕین
زیادكردنی خەرجی و پیشینە
- ڕەزامەندی درا لەسەر زیادكردنی خەرجی کتوپر و پێشینانەکانی ئیدارەی سەربەخۆی راپەڕین و هەردوو قایمقامیەتی قەزای رانیە و پشدەر و ناحیەكان لە بڕی (٠٠٠، ٣٧،٣٠٠) ملیۆن دینار بۆ (٠٠٠، ٩٩،٠٠٠)ملیۆن دینار.
دامەزراندن و میلاك
- ڕەزامەندی درا لەسەر دامەزراندنی (٤٣) فەرمانبەر بە شێوەی گرێبەست و بەپێی پسپۆڕییە داواكراوەكان لەسەر میلاكی دیوانی ئیدارەی راپەڕین و هەردوو قایمقامیەتی قەزاكانی رانیە و پشدەر و ناحیەكان.
دابینكردنی ئۆتۆمبێل
- ڕەزامەندی درا لەسەر دابینکردنی(١٣) ئۆتۆمبێل سنووری ئیدارەی سەربەخۆی راپەڕین، قایمقامیەتی رانیە، قایمقامیەتی پشدەر، ناحیەكانی سەركەپكان و سەنگەسەر و بێتواتە و حاجیاوا.
ئیدارەی سەربەخۆی گەرمیان :
زیادكردنی پێشینە
- زیادکردنی پێشینە و خەرجی باری لەناکاوی ئیدارەی گەرمیان قائیمقامیەتەکان لە (٠٠٠، ٢٦،٠٠٠) ملیۆن دینار بۆ (٠٠٠، ٧٨،٠٠٠)ملیۆن دینار.
دامەزراندن و میلاك
- ڕەزامەندی درا لەسەر دامەزراندنی(١٣٣) فەرمانبەر بە شێوەی گرێبەست و بەپێی پسپۆڕییە داواكراوەكان لەسەر میلاكی دیوانی ئیدارەی گه‌رمیان، هەردوو قایمقامیەتی قەزاكانی كەلار و كفری و ناحیەكانی سنووری ئیدارەكە و هەردوو بەرێوەبەرایەتیی ناحیەی قۆرەتوو و مەیدان.
یەکلاکردنەوەی كێشەی زەویی سندووقی
- نووسراو بۆ وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزار كراوە كە لەسەر راسپاردەی نووسینگەی سەرۆك وەزیران، دەسەڵات دراوە بە وەزارەتی شارەوانی بۆ ماوەی یەك ساڵ تا كێشەی ئەو زەوییانە یەكلا بكاتەوە لە سنووری گەرمیان كە بە (زەویی سندووقی) ناسراون و دەكەونە نێوان دوو خانوو، تۆماری سەربەخۆیان نیە بەڵام لە نەخشەی شارەوانی بە (زەویی چۆڵ) داخڵ كراون بۆ ئەوەی هاوڵاتیان لێی سوودمەندبن.
پێدانی زەوی بۆ كەسە شایستەكانی ناوچە كوردستانییەكان
- نووسراو بۆ وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزار كراوە كە لەسەر ڕاسپاردەی نووسینگەی سەرۆك وەزیران، ڕەزامەندی درا بە پێدانی دەسەڵات بە وەزارەتی شارەوانی تا بە هەماهەنگی لەگەڵ ئیدارەی سەربەخۆی گەرمیان زەوی بۆ میراتگری شەهیدان و ئەنفالكراوان و راگیراوانی سیاسی و ڕزگاربوانی شاڵاوی ئەنفالی ناوچە كوردستانیەكانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم دابین بكات كە ژمارەیان (٢٧٤) كەسە بۆ ئەوەی لە شوێنی شیاو زەوییان پێبدرێت.
دابینكردنی ئۆتۆمبێل
بریار درا بە دابینکردنی (٣٥) ئۆتۆمبێل بۆ ئیدارەی سەربەخۆی گەرمیان و قائیمقامیەتی كەلار و قایمقامیەتی كفری و ناحیەكانی سنووری ئیدارەی گەرمیان، بۆ مەبەستی لێژنەی ئەمنی و لێژنەی چاودێری.
مۆڵەتی بەنزینخانە
- ڕەزامەندی درا لەسەر پێدانی مۆڵەت بە سێ بەنزینخانە لە سنووری ئیدارەی گەرمیان.
پڕۆژە
- ڕەزامەندی درا لەسەر گواستنەوەی (٣٩) پڕۆژە لە بوودجەی پەرەپێدانی ناوچە جیاجیاکانی هەرێم بۆ سەر بوودجەی وەبەرهێنانی وەزارەتە پەیوەندیدارەکان بە مەبەستی وەگەرخستنەوەیان.
- پێدانی دەسەڵات بە جێبەجێکردنی پڕۆژەکان تاکو بڕی (١) ملیار دینار.