شورشا خواندنێ و تەكنولوژیایێ دكومەلگەها كوردیدا

فێنك وعد عزیز

خواندن و تەكنولوژیا دوو ژوان تێگەهانە یێن بەربەلاڤ دجفاكیدا و دسێركلا بوونا مروڤاندا پشكەكا مەزن داگیركرییە ،ودبنە ئەگەرێ پێشكەفتنا مروڤان و ژینگەها كەسان هەردوو كونسێپت تا رادەكی پێكڤەدگرێداینە و نەبوونا ئێك ژوان جورە لەنگەكێ دروست دكەت ،ژ ئێكەم روژا مروڤ دهێتە دونیایێ و فام ژخوە دكەت سێ پرسیار دبیردانكا وی درست دبن .
1.ئەز چاوا هاتیمە دنیایێ؟
2.ئەز دێ چكەم؟
3.ئەز دێ بو كێرێ چم؟
چ پێنەڤێت قوناغ لدویڤ قوناغا ژینا خو بەرسڤێن وان پرسیاران وەردگریت بەلێ ل سەر بناغێ وێ كومەلگەها تێدا دژیت و لدویف وان هزرو بیروباوەرێن ژینگەهێ ژبەر كۆ ژینگەهەك بو ئێكا دی دجیاوازن و ئەڤە كارتێكرنێ لسەر بیروباوەرو هزران دكەت .
ئەگەر بابەتی گرێبدەین ب پرسیارا دوویێ(ئەز دێ چكەم) ئەڤ سێنتێنسە وێ ژیانا تاكە كەسی بخوڤەدگریت یابەرهەمدار،كەواتە لسەر هەمی تاكێن جفاكییە ڤێ شورەشێ دەستپێبكەت و بخوینیت ژبووی شارەزابوونێ د ژیانا فەشارتیدا بشێوەیەكێ روهنتر شارەزاببون د ئایندەدا، بەلێ دگەل هندێ هەمی خود ئەڤێ چەندێ ناكەن ژ بەر وان باردوخێن تاك بخو تێدا دژیت و ئەوێن بو ناڤی دخوینن دبینین روژ بۆ روژێ دهێنە گورین ئەگەر بێژین چاوا دهێن گوهرین ؟
سەرەرایی پێشكەفتنا تەكنولوژیایێ و باراندنا زانیاریان دبینین ئەڤ تەكنولوژیایە روژ بو روژێ پێشكەفتنێ بخوڤەدبینیت،و بویە قودیكا گشت زانستێن جیهانێ و هەتا وان زانستێن هەبوونا خو نەبیت دئینتە هەبوونێ ، دگەل ئەڤان هەمی پێشكەفتنان ئەم دبینین د كومەلگەها كوردیدا ئەڤ كونسێپتە دژیەكن و ژبەر بێشكەفتنا تەكنولوژیایێ و پشتبەستن پێ شورەشا خواندنێ كێم بویە ، چونكی تاكێن كومەلگەها كوردی ل جهێ دەمێن ڤالا ب خواندنێڤە ببورینن و راببن ببهێزكرنا بیردانكێ ئەو وان دەمان ب ئامیرێن ئەلكترونی دبورینن مینا( ئاپبات و تێلەفون یاریێن دن…….هتد) و بو زانینا هەر زانیاریەكێ پەنایێ دبەن بەر بكارئینانا موبایلێ ژ قوتابیێ ناوەند هەتا دگەهیت دكتور و پروڤیسورێن زانكویێ و ئەڤەژی ب شێوەیێ رێژەییە كو برەك ژ وان هندەك زانیاری ژبەر كرینە و ل جهیێن گشتی وان زانیارییان دوبارە دكەن ب مەرەما خو نیشاندانا ئاستێ خو كو ئەو د ئاستەكێ بەرز دانە، و ئەگەر ئەم بێینە راستیێ و دیڤ چونێ بو بكەین هەتا نامەیێن ماستەر و دكتورایێن خو ب برە پارەكی دكرن ژبەر كێمیا زانیاریێن وان و دیڤ نەچوونا زانیارییان و ئەڤ چەندەش دبتە ئەگەرەك كو شورەشا خواندنێ كێم ببیت و هەر وەكو دئەڤی سەردەمی دا ئەڤ چەندە یا دهێتە رویدان .
یا پێدڤی چییە ئەم ئەنجام بدەین ژ پێخەمەت شورەشا خواندنێ :
مروڤ درێكا خو دا یێ تەمام نینە ئەگەر خودانێ كەسایەتیەكا بهێز و تژی زانیاری نەبیت ، دڤێت ئەم دەست ب خواندنێ بكەین نەك بتنی بو خودا خو بەلكو ژ پێخەمەت كەسێن دەوروبەر ژی وچاڤ خشاندنەك بهێتە كرن ژ باغچێ زاروكان هەتا زانكویێ و قوتابی و ماموستان ژی ،و دناڤەندێن خواندنێ دا پەرتوكخانە بهێنە دانان و پەرتووكێن جوراو جور بخوڤە بگرن نەك بتنێ دئێك بورادا ژبەر كو ئەگەر مە بڤێت پیشكەڤین یا پێدڤیە پەرتووكێن هەمەرەنگ بخویینین دا ببین خودان چاندەك جیاواز.
دڤێت ئاماژێ ب وێ چەندێ بكەین كو خواندنا ڤی سەردەمی هندەك ژ وانا بتنی بو بروانامێ یە و هندەك ژوانا ب نەچاریڤە دخوینن و هند ژوانژی ژ پێخەمەت بەرزكرنا ناڤێ خو یان پلەیا خو و بێی ماندیبینا جەستەیی و خوها لەشی و ئەڤەژی پروسەكا دادپەروەرانە نییە و جورە غشەكە ژ نەفسا خو پاشان دەوروبەر و ژینگەها خو و زیانێنن خو هەنە دبیتە ئەگەرێ پەروەردەكرنا نڤشەكێ سەقەت و لەنگ د قوناغێن خواندنێ و هەتا پشتی خواندنێ و لڤێرە نابێژین ئاڤاكرنا نڤشی بەلكو مەزنكرنا نڤشەكێ خوار و بكێرنەهاتی.
یا گرنگە وێ چەندێ ژی دیاربكەین كو ئەوا مە ل سەری باس كری هەمی تاكان بخوفەناگریت هەر وەك هاتیە دیاركرن كو رێژەییە ، ئانكو دناڤا كومەلگەها كوردی دا زانا و پروفیسورێن زیرەك وبشیان هەنە كومەلگەها كوردی شانازیێ بوان دبەت و ئەو ئافاكەرێن جفاكی نە و دەم بو دەمی بەرهەمێن خویێن تژی زانست و زانیاری دئێخنە بەر دەستێ خواندەڤانان و ئەو بوینە چرایێن كومەلگەها كوردی و ماندی بین زەحمەتا وان ل پێش چاڤ یا روهن و دیارە.