ئافرەت و گوھرینێن نها ل عیراقێ

رێژین نهێلی

خوەنیشاندان ئێک ژمافێن رەوا یێن هەر مڵەتەکێ نە ژ بۆ هندێ کۆحەز دکەن نویاتییەکی دروست بکەن ژبو خوشگوزەرانی و باشتربونا بژێویا ژیانێ و سەقامگیریێ ل دناف وی جوگرافیا ئەو تێدا دژین .
ئەڤجا ژبەر هەرئەگەرەکێ بیت چ ساسی یان ئابوری، خزمەتگوزاری.
ژبەرڤی ژی دشێن بێژین خوەنیشاندانێن نها ل عیراقێ ژ ئەنجامێ نەرازیبونا وەلاتیانە ژ گەندەلیێ، نەبونا دادوەری و گەلەک خالێن دی ئانکو ب کورتی خەلک ژ رەوشا نها و لڤی سەردەمی درازی نینن، دئەنجام دا شەرێ چەندین سالێن بوری ل عیراقێ ل گور ئامارێن فەرمی رێژەیا ژنان ژ یا زەلامان زێدەترە و کێمترنیە .لێ بوچی هەست ب رولێ ئافرەتێ ناهێتەکرن نەخا سمە دڤان دەمان دا . سیستەمێ عیراقێ بەری ٢٠٠٣ ێ دیکتاتوری بویە، شەروئالوزی د روژەڤا عیراقێ دا بوون و ژنێ ژی چ رولەک د برێڤەبرنا وەلاتی دا نەبویە .پشتی سالا ٢٠٠٣ێ ژی بەرپرسێن عیراقێ لسەر بنەمایێ سیستەمێ بەرێ سیاسەت دکرن و چ گوهرین نەکرن و رێ ب ژنێ نەهاتەدان کۆ رولەکێ کاریگەر دسیاسەتێ و برێڤەبرنێ دا هەبیت ئەڤجا دهەربیاڤەکێ دا . لێ د نوکەییا عیراقی دا وەکی ئەم دبینین ب
دەهان ئافرەت ئەندامێن پەرلەمانی نە ل بەغدا، نوینەرێن خەلکی نە، ب دەنگێن خەلکی چوینە پەرلەمانی لێ د خوەنیشانداناندا دیار نینن، هەلویستێ وان د راگەهاندنێ ژی دا وەک پێتڤی دیار و کاریگەر نینە . ژبەرڤی چەندی ژی هەتا ئافرەت ل عیراقێ نەبیتە پشکەک ژ رێڤەبەریێ و دسیاسەتادا ب دەنگ و رەنگی خوە خوەدان رولەکێ کارا و نەبیت جڤاکی عیراقێ پێشناکەڤیت .
ژبوکۆ رولێ ئافرەتێ دپێشڤەبرنا دیموکراسیێ و دادوەریی دا گەلەک یی گرنگە، نەبونا رولێ کاریگەر یێ ئافرەتێ هەردەم وەکریەکۆ ستوینەک ژ ستوینێ سەرەکی یێ سیستەمێ دیموکراسیێ ژکاربکەڤیت و ژبەر ڤی چەندی ئالوزی هەردەم یا بەردەوامن . لەورا گرنگە ئافرەت کۆ سروشتی وێ پرە ژ ئاشتی و ڤیانێ وەکو ئافرەت ب رولێ خوە رابیت و هەست ب وێ بەرپرسیارەتیێ هەبیت و خودان ئیرادە و بریاربیت داکۆ هەم بشێت دجڤاکی دا خودان رول بیت، هەم دسیاسەتێ ژی دا بسەلمینیت کۆ دشێت ببیتە رێڤەبەرەکا
سەرکەفتی . چونکە هەتا ئەو چەندە دعیراقی دا نەهێتەکرن
دڤێت ئەمژی چاڤەرێی چ پێشکەفتنێن ساسی و جڤاکی ل عیراقێ نەبین .
هەکە ئافرەتێ بڤێت ل جڤاکێ ئیراقێ دا ب رۆلێ خوە رابیت و ئێدی ژ گەلەک زۆلم و زۆرداریێ قورتال بیت و هەبوونا خوە بسەلمینیت نها
باشترین دەلیڤە یە کو ئافرەت ژی رۆلەکا کاریگەر د خوەنیشادانان دا بگێریت و داخوازا مافێ خوە بکەت، هەکە نها ل ئیراقێ جارەکێ زۆلم ل زەلامی هاتیە کرن دڤێت بزاینن کو دو جاران زۆلم و
زۆرداری ل ئافرەتێ دهێتە کرن. خوەنیشادان و ئالۆزی هەردەم دبنە ئەگەرێ گوهرینان و ئاڤاکرنا سیستەمێن نوو، هەکە نها داخوازیێن خوەنیشادەران بهێنە قەبوول کرن رەنگە ل ئیراقێ گەلەک تشتێن باش ژی روو بدەن، لێ هەکە ئافرەتێ چ رۆل د خوەنیشادانان دا نەبیت و داخوازا مافێ خوە نەکەت ئەرێ دێ حوکمەتا نوو یا ئیراقێ تا چ رادە رێزێ ل ئافرەتێ گێریت، ئەرێ دێ مافێ ئافرەتێ کابینا نوو یا حوکمەتێ دا هێتە مسوگەر کرن، ئەم باش دزانین کو ماف ناهێتە دان بەلکو دهێتە وەرگرتن، ڤێجا نها باشترین دەمە کو ئافرەتا ئیراقێ داخوازیێن خوە فەرز بکەت و هەبوونا خوە د هەموو بیاڤێن
ژیانێ و سیاسەتێ دا بسەلمینیت.