ئەوانە بەڕاستی قەومی خراپە بوون!
عومەر چنگیانی
بیستویەکەمین سوورەتی قورئان کە ناوی (الانبیاء)ـە و بە یەکێک لە سوورەتە (مەککەیی)ـەکان دێتە هەژمار و، دەکەوێتە سەرەتای بەشی حەڤدەیەمینی سی بەشەکەی قورئان و سەدودوانزە ئایەتە، تەژییە لە پوختەی باسی پەیامگەیێنانی خـــوا و قـــەوم و نەتەوە و خەڵک و ئەو مەردمەی ئەوانی بۆ لا نێردرابوون و، لە حەفتاوشـــەش و حەفتاوحەوتەمین ئایەتیدا زۆر بە کورتی تراژیدیای خەمەکانی نووحی پەیامگەیێن و باوکی قۆناغی دووەمی مرۆڤایەتی دوای توفان و قەومەکەی دەکات و دەفەرمێت:
(لـــە مێژوو و باس و وانە پڕ لە حیکمەتەکانی خوا لەبارەی (نووح)ی بەندە و پەیامگەیێنـــی خـــوا ورد ببەرەوە، کە خوای گەورە نـــاردی بۆ ناو قەومەکەی خۆی و هەزار ساڵ کەم پەنجا ساڵ نەبێت لەنێویاندا مایەوە و، لەو ماوە درێژەدا بانگی دەکردن بۆ خواپەرســـتیەکی پەتی و، ڕێنماییی دەکردن کە لە هاوەڵ بۆ خواپەیداکردن دوور بکەونەوە و، بە نهێنی و بە دیار، بانگەشەی بۆ یەکخواناسی و بەها مرۆییە بەرزەکان دەکرد، وەلێ کە گەیشتە ئەو قەناعەت و بڕوا و متمانەی کە چیدی ئامۆژگاری ســـوودی نییە لەگەڵیان و ســـەرکۆنەکردن و ترساندن داد نادات، لە خوا پاڕایەوە کە (ئەی پەروەرێنی من کافران مەهێڵە و بنبڕیان بکە، گەربێتو تۆ وازیان لێ بێنیت و هەروا لێیان بگەڕێیت، بەوەوە ناوێستن کە خۆیان خراپن، بەڵکو بەندەکانیشـــت تێک دەدەن و خراپیان دەکەن و وەچەی خراپیش نەبـــێ نایخەنەوە، ئێمەیش وەتەنگ بانگ و هاوار و هاناکەیەوە چووین و وەڵامی نـــزا بەکوڵەکانیمان دایەوە و خـــۆی و خانەوادەکەیمان لە خەمە گەورەکە ڕزگار کرد و پاراســـت و سەرمان خست لە نێو ئەو قەومەی کە ئایەت و نیشانەکانی خوایەتی و پەروەرێنیەتیی ئێمەیان بەدرۆ دەخســـتەوە، ئەوانە بەڕاستی قەومی خراپە بوون و دەرەنجامیش گشتیانمان نغرۆ کرد). خوێنەری هێژ! دەکرێ بەدیار هەروشـــەیەکی ئەم باســـی نووحەوە، سڵاوی خوای لەســـەر بێ، لە قورئاندا هەڵوەستە بکەین و لەوە تێبگەین کە مرۆڤایەتی لـــە دێرزەمانـــەوە ئەم ململانێی نێوان هەق و ناهەقـــەی تێدا هەبووە و تەنانەت قۆناغـــی وای تێپەڕاندووە، کە خەڵک و قەومی وا هەبوونە نەک پێیان بگوترێت خراپەکار، یان خراپەکەر، بەڵکو قەومی خراپە وەک بێژی بەدەر لە خراپە کاری دیکەیـــان نەبووبێت، ســـەیرەکە لەوەدایە لەو ململانێ ســـەختەی نێوان بەرەی ڕووناکی و بەرەکانی تاریکیدا هەمیشـــە و دایم تا ســـەردەمانی ئێســـتا و پێش ئێمەیش بە دووی هەڵگران و ســـەرانی خراپەدا خەڵکیەلێکی زۆری وا هەبووگن کە بە ناو کەســـانێک ئاپوڕای خەڵکێکیان لە دەورە، بە پێوەرە مرۆڤایەتییەکە بێت، دەبێ ئەوانە نەک بەشیان ئەوە نەبێت خەڵک بۆیان ببنە هەوادار و دەست بەســـینگەوەنەر و ڕێزلێگر، بەپێچەوانەوە دەبێ دادگای پڕ لە داد ـ گەر هەبێت ـ بڕیاری ڕووتکردنەوە لە هەموو بوون و توانستێکیان دەربکات، ئەی داخۆ مەحوی
وەک ئێمە کێ و چی بینیبێت تا وای لێ بکات بڵێ: ئەوی ئەمڕۆ بە دەوری تەختیایە هەلهەلەی مەخلووق لە دەوری نەعشیا سبحەی دەبینی وەلوەلەی مەخلووق بە پەلپەلکردنی سبحەی ئەگەر ببووایە باوەڕیان دەبوو قەت بەم حەدە نەبووایە بۆ دنیا پەلەی مەخلووق دەخاتە فکری ئەهلی مەعریفەت شێوەیی جەجاڵ ئەلحەق دەبینی بەعزە ئەشخاسێ بە دوویا خەرگەلەی مەخلووق دەی جەجاڵەکەی سەرچاوە شەرعییەکان باسی لێ دەکەن چ گومان لە هاتن
و بوونـــی نییە لای مـــن و، دەزانم هەواداری هێندە زۆر دەبێ، مەر خوا بۆ خۆی بزانێت، ئاخر کێ باوەڕ ناکات، بێ چاوێک بە سۆشیال میدیادا بگێڕێ و گوێیەک بـــۆ هەواڵەکان ڕادێرێ و، لـــە هەندێ لا و لایەن ورد ببێتەوە، بزانێ ئەو کات لە باتی ئەوەی بڵێ: ئەرێ هەباســـە لە هەندەران چ باســـە؟ بەدەم سەرسڕمانەوە هاوار نەکات، ئەرێ ئەوە لە کوردستان چ باسە؟ خەڵک مەستن، یان لە بێسەری
بەو تەرحانە دەڵێن سەر و سەریان کاسە … انا ڵه وانا الیە راجعون.