هه‌ینی, تشرینی دووه‌م 29, 2024

بەھای ئازادی تاك لە تێنە پە راندنی سنوری ئازادیەكەیە

فه زیله شۆرش – هۆڵەندا

ئازادی مرۆڤ له مافه هه ره گرنگه كان و به هاكانی مرۆڤه به تایبه تی ئازادی كۆمه ڵایه تی كه په یوه ندییه كی راسته وخۆ به هه ڵسوكه وتی تاك هه یه، دادپه روه ری كۆمه ڵایه تی بناغه ی ئازادی و مافی تاكه، گرنگه یاساش پارێزه ری ئه م ئازادی و مافه بێت، هیچ تاكێك بۆی نیه به بیانوی ئازادی سنوری ئازادی تاكێكی تر تێپه رێنێ، ئازادی پێویستی به بیرێكی عه قڵانی هه یه له پاڵ ئه وه ی به یاساش رێكخراو بێت.
له وڵاته ئه وروپیه كان له گه ڵ هه موو ئازادیه ی كه مرۆڤ هه یه تی، به ڵام ئازادیان سنوردراوه، واته تاك بۆی نیه به كه یف و زه وقی خۆی ئازادی خۆی به كاربه ێنێ و ئازادییه كه ی ببێته كێشه بۆ ئه ویتر، به ڵكو هه مووی به ده ستوور و یاسا رێكخراوه، تێپه راندنی سنووری ئازادی له م وڵاته سازی خۆی هه یه.
له ساڵی ١۹۷۹ زایینی لەفه ره نسا به یاننامه یه كی شۆرشی فه ره نسا ئاماژه ی به ئازادی كردووه كه هه ر مرۆڤێك ئازاده، به ڵام به مه رجێك نابێت ئازادی مرۆڤ كاریگه ری خراپی له سه ر په یوه ندی نێوان تاكه كانی كۆمه ڵگه هه بێت.
له هۆڵه نداش ئازادی تاك له چوارچێوه ی ده ستوور دیاریكراوه و له به ر گرنگیه كه شی له به شی یه كه می ده ستوور هاتووه.
وه زاره تی كۆمه ڵایه تیش بۆ جه ختكردن له سه ر مافی ئازادی تاك و گرنگی چۆنیه تی به كارهێنانی ئه م مافه، نامیلكه و روونكردنه وه ی چاپكردووه و خستۆته به رده ست خه ڵك، تا خه ڵك هۆشیار و ئاگاداربێت له مافی ئازادی كه بۆی ره خساوه و، به هاكه شی له چۆنیه تی به كارهێنانیه تی و تێنه په راندنی سنووریه تی.