ئەم تابلۆ سوریالییە چ پەیامێکی پێیە؟!

نورەدین جاف

ئەو تابلۆیە تووخمگەلێکی سوریالی هەیە کە کۆمەڵێک چەمکی قووڵ ڕەنگ دەداتەوە. لێرەدا شیکارییەکی تەکنیکی دەخەمەروو؛

تووخمە بینراوەکان
1. کوڕەکە لەناو بەلەمەکەدا
کوڕەکە نیشان دەدات کە لەناو بەلەمێکی بچووکدا دانیشتووە، ئاماژەیە بۆ گەشتێک یان گەڕانێک. بەلەم دەتوانێت هێمای گۆشەگیری یان گەڕان بەدوای زانستدا بێت.
2. کەشتی کە لە کتێب دروست کراوە ئەم کەشتیانە نوێنەرایەتی زانست و فێربوون دەکەن. کتێب هێمای زانین و کولتوورە، ئاماژەیە بۆ ئەوەی کە مەعریفە ئەوەیە کە کوڕەکە ڕێنمایی دەکات لە گەشتەکەیدا.

هێماسازی
– کتێب
بوونی کتێب وەکووکەشتی، گوزارشت لە گرنگی زانین دەکات لە ڕێنماییکردنی ڕێگاکانی ژیاندا. دەتوانێت بەو مانایە بێت کە فێربوون ئەوەیە کە یارمەتی تاک دەدات لە دەریای ژیاندا بڕوات.
– ئاو
زۆرجار ئاو نوێنەرایەتی هەستەکان یان عەقڵی نائاگایی دەکات. کوڕێک لە بەلەمێکدا لە ناوەڕاستی ئاوەکەدا دەتوانێت ئاماژە بەوە بکات کە زانین یارمەتی دەدات لە هەستەکانی تێبگات یان پێشکەوتنی ژیانی.

ڕەنگەکان
– ئاسمانی شین
ڕەنگدانەوەی هیوا و ئارامییە، هەستکردن بە ئەرێنی و پێشبینی بۆ داهاتوویەکی باشتر زیاد دەکات.
– ڕەنگی گەرم
لە کەسایەتی کوڕدا ڕەنگدانەوەی بێتاوانی و کنجکاوییەکەی.

ستایڵ
– سوریالیزم
شێوازی سوریالیستی وا لە بینەر دەکات لە چەند ئاستێکدا کارلێک لەگەڵ کارەکەدا بکات، ئەمەش ڕێگەی پێدەدات بیر لە پەیوەندی زانین بە ژیانەوە و ئەزموونەکانی بکاتەوە.
تابلۆکە جوانی بینراو لەگەڵ قووڵی ڕەمزی تێکەڵ دەکات، ئەزموونێکی بیرکردنەوە دروست دەکات سەبارەت بەوەی کە چۆن زانین کاریگەری لەسەر ڕێڕەوی ژیانمان هەیە.
بە سرووشتی خۆی! شیکردنەوەی کاریگەری قەبارەی بەلەم لەسەر هێماکانی گەشتەکە دەتوانێت سەرنجڕاکێش بێت:
کاریگەری قەبارەی بەلەمەکە لەسەر هێماسازی

بەلەمە بچووکەکە
– لاوازی و وابەستەیی ڕەنگە بەلەمی بچووک هێمای پشتبەستن بەخۆبوون و توانای سنووردار بێت. ڕەنگدانەوەی ئەو بیرۆکەیە کە ڕەنگە گەشتەکە قورس بێت، بەڵام بوێری و ئیرادە پێویستە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگەکان.
– قەبارەی بچووکی بەلەمەکە ڕەنگدانەوەی بێتاوانی کوڕەکە و ئارەزووی گەڕان بەدوای جیهانی دەورووبەریدا، سەرەڕای نەبوونی ئامرازی گەورە. یان ئاڵۆز.
بەلەمی بچووک زیاتر نەرم و نیان دەبن، ئاماژەیە بۆ توانای کوڕەکە بۆ گونجاندن لەگەڵ گۆڕانی بارودۆخەکانی ژیاندا. ڕەنگە ئەمە ڕەنگدانەوەی ئەو بیرۆکەیە بێت کە زانین یارمەتی بەڕێوەبردنی ئاستەنگەکان دەدات بە ئاسانی.
گەشتێکی تاکەکەسی
– گۆشەگیری و خۆڕاگری قەبارەی بچووکی ڕەنگە ئاماژە بێت بۆ گەشتێکی تاکەکەسی، کە ڕەنگدانەوەی ئەزموونە کەسییەکان و خۆڕاگرییە. تیشک دەخاتە سەر گرنگی تێگەیشتن لە خۆت لە پرۆسەی فێربووندا.
قەبارەی سنووردار ڕەنگە ئاماژە بێت بۆ ئەو تەحەددایانەی کە کوڕەکە لە گەشتەکەیدا ڕووبەڕووی دەبێتەوە، وەک کێشە لە دەستڕاگەیشتن بە زانیاری یان تێگەیشتنی قووڵ.
قەبارەی بەلەمەکە ڕەنگدانەوەی چەندین هێمایە سەبارەت بە گەشتەکە، لە پشتبەستن بە خۆ و گونجاندنەوە، تا دەربڕینی بێتاوانی و تەحەددا. ئەمەش قووڵایی دەربڕینی تابلۆکە بەرز دەکاتەوە و بینەر هان دەدات کە بیر لەوە بکاتەوە کە چۆن زانین کاریگەری لەسەر ڕێگاکانی ژیان هەیە.

سوریالیزم/نائاگاییخوازیی
پێناسەیەکی کورت:
بزووتنەوەیەکی هونەری و ئەدەبییە کە لە سەرەتای سەدەی بیستەمەوە سەری هەڵداوە. ئامانجی تێپەڕاندنی واقیعی لۆژیکی و دەربڕینی عەقڵی نائاگایی و خەونەکانە. لێرەدا چەند خاڵێکی سەرەکی سەبارەت بە سوریالیزم دەخەمەروو:
سوریالیزم هانی دەربڕینی خۆبەخۆ و بێ سنوور دەدات ڕێگە بە هونەرمەندان دەدات بیر و هەستەکانیان بە شێوەیەکی ناتەقلیدی دەرببڕن.
– سوریالیزم ئیلهام لە خەون و خەیاڵ وەردەگرێت، وا دەکات ڕەنگدانەوەی ئەزموونە دەروونییە قووڵەکان بێت.