ماكوان عيززهت-هەولێر
جگەرەکێشان لە نزیک منداڵان، یان بەرکەوتنیان بە دووکەڵی جگەرە، کاریگەرییەکی نەرێنی و بەرچاوی لەسەر تەندروستییان دەبێت.
د. فەرەیدون ئیبراهیم پسپۆڕی نهخۆشیهكانی سنگی گهوران و منداڵان لەو بارەیەوە ڕوونی دەكاتەوە كە دووکەڵی جگەرە، چەندین ماددەی زیانۆکی کیمیایی و ژەهراویی تێدایە و لەگەڵ هەناسەدا دەچێتە قوڕگی منداڵەوە.
د. فەرەیدون ئیبراهیم هەندێک لە کاریگەرییە لاوەکییە ئەگەرییەکان و مەترسییە تەندروستییەکانی پەیوەست بە جگەرەکێشان لە نزیک منداڵان دەخاتە ڕوو كە بریتین لەمانە:
• کێشەی هەناسەدان: ئەو منداڵانەی بەر دووکەڵی جگەرە دەکەون، ئەگەری تووشبوونیان بە کێشەی هەناسەدان زیاترە، لەوانە کۆکە، هەناسەدان، هەوکردنی بۆریەکانی هەناسە و هەوکردنی سییەکان.
• تەنگەنەفەسی و ڕەبو: بەرکەوتنی دووکەڵی جگەرە هۆکارێکی ناسراوە بۆ نیشانەکانی تەنگەنەفەسی و دەتوانێت تەنگەنەفەسی توندتر بکات لەو منداڵانەی کە پێشتر ئەو حاڵەتەیان هەیە هەروەها مەترسیی تووشبون بە ڕەبو زیاد دەکات.
• هەوکردنی گوێ: ئەو منداڵانەی بەر دووکەڵی جگەرە دەکەون زیاتر تووشی هەوکردنی گوێ دەبن.
• نەخۆشی مردنی لەناکاوی کۆرپە: ئەو کۆرپانەی بەر دووکەڵی جگەرە دەکەون، مەترسی تووشبوونیان بە نەخۆشی زیاترە، کە هۆکارێکی سەرەکیی مردنە لە ساڵی یەکەمی تەمەنیدا.
• زیادبوونی مەترسی جگەرەکێشان: ئەو منداڵانەی لەو ماڵانەدا گەورە دەبن کە جگەرەکێشن، ئەگەری ئەوە زیاترە خۆیان ببنە جگەرەکێش لەگەڵ تەمەنیان.
• مەترسییە تەندروستییە گشتییەکان: بەرکەوتنی دووکەڵی جگەرە پەیوەندیی بە کۆمەڵێک کێشەی تەندروستییەوە هەیە، لەوانە زیادبوونی مەترسیی تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و جەڵتەی مێشک و هەندێک شێرپەنجە لە داهاتوودا.
• هەوکردنی جیوب، هەسیتاری و، هەوکردنی قوڕگ.
بۆ پاراستنی تەندروستیی منداڵان: د. فەرەیدون ئیبراهیم ڕێنمایی دایك و باوكان دەكات كە زۆر گرنگە ژینگەی منداڵ بپارێزرێت و دووکەڵاوی نەکرێت، بەتایبەتی لە ماڵ و ئۆتۆمبێلدا. ئەگەر جگەرە دەکێشیت و منداڵت هەیە، بیر لە وازهێنان لە جگەرە بکەرەوە یان لانیکەم تەنها لەو شوێنانەدا جگەرە بکێشە کە منداڵەکەتی لێ نەبێت.